Xodimning ijtimoiy tashkil etilgan mehnatda ishtiroki davomiyligi meʼyori; xodim

---

Ish vaqti

Ish vaqti — xodimning ijtimoiy tashkil etilgan mehnatda ishtiroki davomiyligi meʼyori; xodim

bevosita oʻz mehnat vazifalarini bajarishi uchun lozim boʻlgan, qonun bilan yoki qonun asosida

belgilangan 

vaqt

.

Tabelda belgilangan, yaʼni ish vaqtida ish joyida boʻlganlikni hisobga olish hujjatida qayd qilingan

real vaqt ish vaqti hisoblanadi. Ish vaqti ishlab chiqarish uchun ketgan mehnat sarfi va mehnat

harajatlari hajmini ifodalaydi, yaʼni mehnatning oʻlchovi hisoblanadi. Ish vaqtini oʻlchashning

asosiy birliklari kishi-kun, kishi-soat, kishi-minut (xronometraj, ish vaqti fotografiyasi va lahzaviy

kuzatishlar oʻtkazish), kishi-oy, kishi-chorak, kishi-yil kabilardan iborat. Tabel hisobi kishi-kunda

hisoblanadigan ish vaqti haqidagi maʼlumotlarning asosiy manbadir.

Xodimlar uchun ish vaqtining meʼyori muddati haftasiga 40 soatdan ortiq boʻlmasligi, 6 kunlik ish

haftasida har kungi ishning muddati — 7 soatdan, 5 kunlik ish haftasida — 8 soatdan ortib

ketmasligi shart. Ayrim toifadagi xodimlar uchun ular yoshi, sogʻligʻi, mehnat shartlari, mehnat

vazifalarining oʻziga xos xususiyatlari va oʻzga holatlarni inobatga olib, mehnat toʻgʻrisidagi

qonunlar va boshqa meʼyoriy hujjatlarga, shuningdek, mehnat shartnomasi shartlariga binoan

mehnat haqini kamaytirmasdan, ish vaqtining qisqartirilgan muddatlari belgilanadi. Mazkur

ishlarning roʻyxati va ish vaqtining aniq muddati Oʻzbekiston Respublikasi hukumati tomonidan

belgilanadi. Bayram kunlari arafasida kundalik ish (smena) muddati barcha xodimlar uchun

kamida 1 soatga qisqartiriladi. Xodim bilan ish beruvchi oʻrtasidagi kelishuvga binoan, ishga

qabul qilish chogʻida va keyinchalik ham toʻliqsiz ish kuni yoki toʻliqsiz ish haftasi belgilab

qoʻyilishi mumkin. Toʻliqsiz ish vaqti sharti bilan ishlash xodimning yillik asosiy mehnat taʼtili

muddatini, mehnat stajini hisoblash va boshqa mehnatga oid huquqlarni biron-bir tarzda

cheklashga asos boʻla olmaydi, bunda ishlangan vaqtga yoki ishlab chiqarilgan mahsulotga

mutanosib ravishda haq toʻlanadi.

Korxona va muassasalarda mehnat rejimlarini ratsional oʻrnatish, ish grafiklarini, ish kuni

davomida ishlash va dam olish rejimlarini tuzish, asbob-uskunalar va ishchilarning bekor turish

---

vaqtini hamda ish vaqtini unumsiz sarflashini tugatish tadbirlari ishlab chiqiladi. Mehnat rejimi ish

boshlanishi va tugashi, ovqatlanish uchun tanaffus vaqti hamda korxona xodimlarining oʻz

vazifalarini bajarayotgan vaqtdagi axloq qoidalarini, huquq va burchlarini aniqlashni koʻzda tutadi.

Ish va dam olish kunlarining almashinuvini, smenalarning davom etish vaqtini, ishchilarini bir

smenadan ikkinchisiga oʻtish tartiblarini belgilash uchun ish grafiklari tuziladi.

Xalqaro mehnat statistikasi 8-konferensiyasi (1962 y.) hujjatlarida ish vaqtini meʼyordagi ish

vaqti (qonun hamda qoidalar bilan yoki ularga muvofiq, shuningdek, jamoa shartnomalari va

arbitraj qarorlari bilan belgilangan vaqt), haqiqiy ish vaqti (jumladan, meʼyordagi vaqt oraligʻida

haqiqiy ishlangan soatlar, ish oʻrnida ishga tayyorlanish uchun ketadigan vaqt, ish joyida ishsiz

oʻtkaziladigan, ammo mehnat shartnomasida haq toʻlash kafolatlab qoʻyilgan vaqt, ish oʻrnida

odam olishga sarf boʻladigan qisqa vaqtlar) va haq toʻlanadigan ish vaqtiga ajratish tavsiya

etiladi.

[1]

1. 

OʻzME

. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

Ushbu maqola 

chaladir

. Siz uni 

boyitib, (https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Ish_va

qti&action=edit)

 

Vikipediyaga

 yordam berishingiz mumkin. 

Bu andozani 

aniqrogʻiga

 almashtirish kerak.

"

https://uz.wikipedia.org/w/index

.php?

title=Ish_vaqti&oldid=1439334

" 

dan olindi

Manbalar

---

  Soʻnggi tahrir 8 yillar avval Casual tomonidan amalga oshirildi  

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha

foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan

boʻlsa).