Xitoy tili tarixi



Download 1,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/94
Sana29.12.2021
Hajmi1,05 Mb.
#83878
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   94
Bog'liq
xitoy tili tarixi

          «Sho ven sze zi» (

说文解字) lug‘ati  

 

Asrlar mobaynida ieroglifning ma’nolari ko‘paydi, shakl hamda ma’no bir-biridan ajraldi, 



ieroglif va so‘z har xil ko‘rinishga keldi. Ierogliflarning rivojlanishi va o‘zgarishi oqibatida 

leksik tizimda ham o‘zgarishlar yuzaga keldi.  

Bu esa o‘z navbatida qadimgi xitoy tili leksikasida quyidagi to‘rt hodisani keltirib 

chiqardi:  

 1) 

通假字 tōngjiǎzì – o‘zlashtirilgan ierogliflar ( 公



gōng

 o‘rniga 

gōng


,果

guǒ


 o‘rniga 

gǎn



); 

       2) 

古今字 gǔjīnzì – qadimgi zamonaviy ierogliflar (莫

m ò


 va 

m ù



liǎng



 va

liàng



yuán



va 

yuán



yào



 va 

yāo



); 

   3) 


同源字 tóngyuánzì – qardosh ierogliflar

62

(



nóng


 va

nóng



zhāng



 va 

zhǎng



); 

 4) 


连绵字 liánmiánzì – juft (birikmali) ierogliflar

63

 (



líng


lóng


cēn



c ī


,  

w ú



gōng


,  

zhóu



l ǐ


cōng



cōng


j ī n



j ī n


). 

64

 



“Tōngjiǎzì” hodisasi 

     


Syu Shen «Sodda yozuv va murakkab belgilar sharhi» “Syuy” (

叙) bo‘limida yozadi: “本

无其字,依声托事,令长是也”. (Běn wú qí zì, yī shēng tuō shì, lìng zhǎng shì yě.) – 

Aslida bu hodisani anglatuvchi yozuv (ieroglif) mavjud emas, shuning uchun bu so‘zga 

                                                 

61

 “Бихуа,  яъни  нуқта  ва  чизиқлар – иероглифларни  ташкил  қилувчи  энг  кичик  бирликдир,  калит  эса 



бихуалардан ташкил топган каттароқ бирликдир”.  (5,74)  

62

 Дублет, яъни ўқилиши ўхшаш ёки яқин, маъноси ўхшаш ва келиб чиқиши бир бўлган иероглифлар. Бир 



хил тушунчани касб этувчи иероглифлар. (29,261) 

63

 Икки бўғинли, ажралмас сўзлар. Улар бир хил товушли (



匆匆 cōngcōng), ўхшаш товушли (玲珑 línglóng), 

ва ҳар хил товушли (

蜈蚣 wúgōng) уч кўринишга эга. 

64

 16,16 




tovushdosh yoki o‘xshash tovushli boshqa ieroglifni olib, u yordamida aloqador so‘z 

ifodalangan.

65

   



Download 1,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish