Xirurgik kasalliklar

 
Oyoklar kritik ishemiyasini davolash yangi usullari 
Gen muxandisligi yordamida zararlangan oyoqlarda neoangiogenezni 
rag’batlantirish uslubi yordamida xozirgi kunda mavjud bo’lgan ko’pgina 
muammolarni hal kilishi mumkin. Angiogenez asoslari 70 yillarda AQSh da 
J.Folkman tomonidan o’rganilgan. U o’smalar o’sishi va metastazlanishiga 
angiogenez ta’sirini o’rganib 1984 yilda oksil tabiatli angiogen, ya’ni qon 
tomirlar o’sishini rag’batlantiruvchi omilni ajratib oldi. 

---

210 
1994 yili J.Isner (AKSh) tomonidan tomirlar endoteliysini o’stiruvchi 
omilning modelli kritik ishemiyali xayvonlarda kollateral qon aylanishi 
shakllanishiga ijobiy ta’sirini namoyish etgan. 1996 yilda esa shu omilni 
sintezini kodlovchi genni OSKI bor bemorlarni davolashda qo’lladi. Birinchi 
ma’lumotlar kutilgandan ortiq chiqdi: tinchlikdagi og’riqlar yo’qoldi, trofik 
yaralar bitdi, neoangiogenez va to’qimalar perfuziyasi oshganligi (LPI oshishi, 
kapilyarlar va mayda tomirlar soni oshishi) ob’ektiv tasdiqlandi. V.V. 
Davydenko (2001) tomonidan kalamushlar ustidagi tajribalarda ishemiyaga 
uchragan to’qimalarda angiogen o’stiruvchi omillar (AUO) ta’sirida tomirlarni 
ko’payishini o’rgandi. Tajribalar natijalari ishemiyaga duchor bo’lgan 
to’qimalarni gistologik tekshiruvga asoslanib baholandi va bevosita ishemiya 
sohasiga tizimli ravishda kiritilganda, o’rganilayotgan dori-vosita angiogen 
aktivlikka ega degan xulosaga keldi. B.A. Konstantinov va muallifdoshlar 
(2003) RTFA xirurgiya ilmiy markazida to’qimalarga kiritilganda 
neoangiogenezni aktivlashtiruvchi original angiogenli gen-muxandislik 
konstruktsiyasini yaratdi. Bu konstruktsiyaning aktivligini sut emizuvchilardagi 
OSKI modelida eksperimental o’rganildi. Bu soha yuqori natijali bo’lib, hozirda 
rivojlantirilmoqda.