Xirurgik kasalliklar

Klinik kechishi 
huddi o’tkir appenditsitga o’xshab ketadi, ammo bu 
belgilar qorinning chap tarafida aniqlanadi. 2-27% xolatlarda divertikul qorin 
bo’shlig’iga yorilib peritonitni, qorin orti sohasiga yorilib qorin orti 
flegmonasini va ichak tutqichi klechatkasiga yorilib esa parakolik abstsessni 
keltirib chiqaradi. Divertikul ichida hosil bo’lgan abstsess ichak bo’shlig’iga 
yorilib belgilarisiz kechsa, uning qorin bo’shlig’iga yorilishi peritonitga, 
bo’shliqli a’zoga yorilishi esa, ichki oqma rivojlanishiga olib keladi. Uzoq 
muddat davom etib kelgan divertikul bitishmalar hosil qilib, o’tkir ichak 
tutilishiga sabab bo’ladi. Yo’g’on ichak divertikulida 3-5% bemorlarda qon 

---

389 
ketish asorati kuzatiladi. Bunda arteriya devori arroziyaga uchrab, aksariyat 
xollarda u profuz bo’ladi va umumiy xolsizlik, bosh aylanishi, teri 
qoplamlarining oqimtir tusda bo’lishi, najasning qon aralash kelishi, taxikardiya 
belgilari bilan namoyon bo’ladi.
Diagnostikasi. 
Irrigoskopiya tekshiruv usullari ichida eng ma’quli 
hisoblanib, u nafaqat diagnostik, balki, davolash muolajasi bilan qimmatlidir 
(qon ketayotgan tomirli divertikul bo’shlig’ini bariy oxagi bilan tamponada 
qilish). Divertikulitda kolonoskopiya va rentgenologik tekshiruvlarini o’tkazish 
uning perforatsiyasi yuz berishi mumkinligi tufayli xavflidir. 
Davolash. 
Konservativ (parhez, spazmolitiklar, antibiotiklar, sulfanilamid 
preparatlari, antiseptik vositali huqnalar). Xirurgik davoga ko’rsatma divertikul 
perforatsiyasi, o’tkir ichak tutilishi, massiv qon ketishi, juda kuchli 
divertikulitda medikamentoz davo naf bermaganda va ichki oqmalar 
rivojlanganda yuzaga keladi. Operatsiya gemikolektomiya, sigmasimon ichak 
rezektsiyasi bilan ifodalanadi. Qon ketish bilan asoratlangan divertikulli 
bemorlarning 30% xirurgik davolanadi. Operatsiya qonayotgan tomirni tikish, 
divertikulni ichak bo’shlig’iga invaginatsiya qilish yoki ichakning ushbu qismi 
rezektsiyasi bajarilishidan iborat. Bunda o’lim holati 20% ni tashkil etadi.