Xirurgik kasalliklar

To’sh suyagi orti (ichki) buqoq. 
Ko’krak qafasining to’sh suyagi ortida 
joylashgan ichki buqoq tireoptoz (qalqonsimon bezining to’sh suyagi ortiga 
tushishi) va ko’ks oralig’ida joylashgan qo’shimcha qalqonsimon bezlar ham 
kiradi. Aksariyat o’ng tarafda, buqoqning bu turi ko’proq uchraydi. 
Ko’krak qafasining to’sh suyagi ortida joylashgan ichki buqoqning muhim 
belgilaridan biri bo’lib, traxeyaning ezilishi, siqilishi yoki deviatsiyasi (bir 
tomonga surilishi) hisoblanadi. Buqoqning o’lchamlari katta bo’lganda ko’ks 
oralig’idagi yirik qon tomirlarining ezilishi simptomlari: bo’yin teri osti 
venalarining kengayishi va pulsatsiyasi, bosh og’rig’i, yuz salqishi 
“kompression sindrom” rivojlanishi mumkin. Rentgenologik tekshiruv 
qo’llanilganda traxeya va qizilo’ngachni joyidan siljiganligining aniq 
chegaralari soya (ko’lanka) sifatida aniqlanadi. Ko’pincha I
131
bilan skanerlash 
aniqroq ma’lumot beradi. Davolash – buqoqni xirurgik yo’l bilan olib 
tashlashdan iborat.
Timomalar
– ayrisimon bez o’smalari, xavfsiz va xavfli bo’lishi mumkin. 
“Kompression sindrom” dan tashqari aregenerator anemiya, Kushing sindromi 
namoyon bo’ladi. Ko’p hollarda miasteniya belgilari (skelet mushaklarining 
birdaniga bo’shashishi, chaynash, yutish, nutq, nafas olishning buzilishi, mushak 

---

75 
gipotrofiyasi) bilan o’tadi. Bu simptomlar antixolinesteraza preparatlari 
yuborilgandan keyin kamayadi. 
Diagnostika usullaridan mediastinografiya batafsilroq ma’lumot beradi. 
Davolash – bezni operatsiya yo’li bilan olib tashlashdan iborat. 
Dermoid kistalar va teratomalar.
Dermoid kistalar endoderma 
elementlaridan rivojlanadi, devorlari qalin, bo’shlig’ida yopishqoq suyuqlik, teri 
va soch kabi tarkibiy qismlar bo’ladi. Teratomalar o’rta ko’ks oralig’ida bir 
necha pusht varaqlaridan rivojlanadi. Odatda, og’riq va “kompression sindrom” 
paydo bo’lgandagina diagnostika qilinadi. Davolash – xirurgik yo’l bilan olib 
tashlashdan iborat.