Xirurgik kasalliklar

Bronxdan tashqaridagi o’smalar
odatda ko’p vaqtgacha sezilmay yuradi, 
ko’pincha ularni tasodifan yoki profilaktik rentgenologik tekshiruvda bexosdan 
aniqlanadi. O’sma kattalashgan sayin jarayonga bronxlar, vistseral plevra 
qo’shilgandan keyin ko’krakda og’riq, yo’tal, qon tuflash singari klinik belgilar 
paydo bo’ladi. 
Rentgenologik jihatdan bronxdan tashqaridagi xavfsiz o’smalarning 
semiotikasi qator umumiy o’xshash tomonlarga ega. Odatda bular yakka-yakka 
sharsimon, konturlari aniq gomogen tuzilmalardir. 
Davolash – jarrohlik usulida. Jarrohlik amaliyoti o’smani o’pkaning juda 
kichik qismi bilan olib tashlashdan iborat. Ba’zan o’pka to’qimasini rezektsiya 
qilmasdan faqat o’smani olib tashlashni imkoniyati bo’ladi. 
KO’KS ORALIG’I KASALLIKLARI 
Anatomik-fiziologik ma’lumotlar
Ko’ks oralig’i – ko’krak bo’shlig’ining orqa tomondan umurtqa pog’onasi, 
oldingi tomondan ko’krak, yon tomonlardan mediastinal plevra va pastdan 

---

68 
diafragma bilan chegaralanib turadigan qismi bo’lib, ko’ks oralig’i yuqorida 
aniq chegaralarsiz bo’yin sohasiga o’tadi. 
Ko’ks oralig’i shartli ravishda yuqori va pastki qismlarga bo’linadi, uning 
sathi IV ko’krak umurtqasidan o’tadi. Traxeya yuqori ko’ks oralig’ini shartli 
ravishda oldingi va orqa ko’ks oralig’iga bo’ladi, yurak xaltasi esa pastki va 
oldingi, o’rta va orqa ko’ks oralig’iga bo’ladi. Ko’ks oralig’i topografik-
anatomik bog’liq a’zolar va to’qimalarning yig’indisi hisoblanadi. Yuqori ko’ks 
oralig’ida traxeya, qizilo’ngach, ayrisimon bez, aorta ravog’i, elka-bosh 
venalari, ko’krak limfatik yo’li joylashgan bo’ladi. 
Pastki ko’ks oralig’ining oldingi va o’rta qismlarida yurak va perikard 
joylashgan bo’lib, o’rta qismining yuqori uchdan birida esa traxeya 
bifurkatsiyasi, o’pka arteriyasi, aortaning yuqoriga ko’taruvchi qismi joylashadi. 
Nihoyat, pastki orqa oralig’ida aortaning pastga tushuvchi qismi, qizilo’ngach, 
ko’krak limfa yo’li, simpatik va parasimpatik nervlar o’tadi.