Xirurgik kasalliklar

Davolash.
Diafragmaning qizilo’ngach teshigi asoratlanmagan 
sirpanuvchan churralarida me’da-qizilo’ngach reflyuksini pasaytirishga, ezofagit 
hodisalarini kamaytirishga, qorin bo’shlig’i ichidagi bosim oshishining oldini 
olishga qaratilgan muolajalar olib boriladi. Bemorlarga tanasining bosh 
tomonini baland ko’tarib qo’yib uxlash, gavdani reflyuks paydo bo’lishini 
engillashtiradigan holatlarga yo’l qo’ymaslik, ichak faoliyatini muntazam 
ravishda kuzatib turish tavsiya qilinadi. 
Qizilo’ngach teshigi churrasi borligiga bog’liq holda kasallikning klinik 
manzarasi og’ir bemorlarda terapevtik choralarning natija bermasligi, jarrohlik 
usulda davolash uchun bosh ko’rsatma hisoblanadi. 
Operatsiya qorin a’zolarini joyiga solish va diafragmaning qizilo’ngach 
teshigi defektini bartaraf etishdan iborat. Paraezofagial churra kardiya 
etishmovchiligi bilan birga kelganda Nissen taklif etgan usul bo’yicha 
fundoplikatsiya operatsiya amalga oshiriladi. 
Diafragma relaksatsiyasi 

---

245 
Diafragma relaksatsiyasi – diafragmaning yupqalashishi oqibatida unga 
yaqin joylashgan qorin bo’shlig’i a’zolarining ko’krak bo’shlig’iga qarab 
surilishi nazarda tutiladi. Bu holatda diafragma yopishadigan chetlari odatdagi 
joyda qoladi. Relaksatsiyaning tug’ma (diafragma mushaklarining to’liq o’sib 
etilmaganligi yoki aplaziyasi zamirida) va orttirilgan (aksariyat diafragmal nerv 
shikastlanishi natijasida) turlari tafovutlanadi. 
Diafragmaning butun gumbazi zararlanib ko’krak qafasiga surilgan bo’lsa, 
relaksatsiya to’liq va uning biror bo’limi (chegaralangan bo’limi) 
yupqalashganda qisman bo’lishi mumkin. Diafragma relaksatsiyasida 
zararlangan tomondagi o’pkaning ezilishi va ko’ks oralig’ining qarama-qarshi 
tomonga surilishi ro’y beradi, me’da yoki ichakning ko’ndalang va uzunasiga 
buralishi yuz berishi ehtimoli ham bo’ladi. 
Klinik manzarasi. Chegaralangan o’ng tomonlama relaksatsiyada belgilar 
diafragmal churradagi singari bo’ladi. Churraning darvozalari yo’qligi hisobiga, 
bu holatda qisilib qolish xavfi bo’lmaydi. Diagnoz – qorin bo’shlig’i 
a’zolarining ko’krak qafasining tegishli yarmiga surilishi, o’pkaning ezilishi, 
ko’ks oralig’i a’zolarining surilish belgilari asosida qo’yiladi. Rentgenologik 
tekshirish diagnozni tasdiqlaydigan asosiy usul hisoblanadi. Ko’krak qafasiga 
surilgan a’zolar ustidan diagnostik pnevmoperitoneum qo’yilganda diafragma 
soyasi aniqlanadi. 
Davolash. 
Aniq ifodalangan klinik simptomlar bo’lganda jarrohlik usulida 
davolash zarur bo’ladi. Operatsiya surilgan qorin bo’shlig’i a’zolarini normal 
holatga keltirish va yupqalashgan diafragmaning dublikaturasini hosil qilish 
yoki uni polivinilalkogol, teri-mushak laxtaklari yordamida plastika qilishdan 
(mustahkamlash) iborat. 

---

246