Xayol haqida tushuncha

Xayol haqida tushuncha
Xayol deb odamning ongida ilgaridan bor bo’lgan vaqtli aloqalaming (assotsasiyalarni) qaytadan tiklanishi va bir-biri bilan yangicha qo’shilishi orqali narsa va hodisalaming yangi obrazlarini hosil qilishga aytiladi.

Xayol – obraz tasavvur yoki g’oya shaklida yangi narsaning yaratilishi, ong faoliyati, ya’ni ilgari idrok qilinmagan narsalarning obrazlarini mavjud tasavvurlar
asosida miyada yaratishda ifodalanadigan faoliyatdir
Xayol turlari

Passiv xayol xayol. Aktiv xayol
Ixtiyorsiz Ixtiyoriy
Shirin xayol Qayta tiklovchi
Tush ko’rish Ijodiy xayol
Gallyutsinatsiya Orzu
Tasavvur xayoli deb o’tmishda bo’lib o’tgan yoki hozirda bor bo’lgan lekin bizning turmush tajribamizda shu paytgacha uchratmagan, ya’ni biz idrok qilmagan tasavvur va obrazlar yaratishga aytiladi.
Ijodiy xayol – deb tajribamizda bo’lmagan va voqelikning o’zida ham
uchratmagan narsa va hodisalar haqida tasavvur hamda obrazlar yaratishdan iborat xayol turiga aytiladi.
Ijodiy xayolning maxsus turi orzudir. Orzu ijodiy xayolning, tilakning kelajakka qaratilgan shaklidir. Orzusiz kishi bo’lmaydi. Orzu odamning u yoki bu faoliyatiga undaydigan stimul turtkich hisoblanadi.
Xayol jarayoni va uning vujudga kelishi bir qancha sharoitlarga bog’liqdir.Xayol har doim ma’lum bir yo’nalishga ega. Odatda vujudga kelgan xayol odamning o’z faoliyati davomida nimaga inti lay otgani, nimani istayotgani bilan bog’liq bo’ladi.
Masalan, tarbiyachi tarbiyalangan bolalaming kim bo’lib yetishishlarini xayolan ko’z oldiga keltirib ko’radi.
Xayol faoliyati kuchli bo’lsa uning mazmuni kengroq idrok qilinadi. Xayol tasavvurlari esda olib qolish, esga tushirish bog’lanishlarini vujudga keltirish uchun tayanch bo’ladi. Tafakkur jarayonidagi yaqqollik xayol faoliyati tufayli sodir bo’ladi.
Xayol faoliyati tufayli tug’iladigan hislar ko’pincha ancha kuchli va barqaror hislar bo’ladi.
E’tiboringiz uchun rahmat !