2.1.1 rasm. STP protokolining daraxt ko’rinishi Tarmoqda asosiy bo`lgan ildiz kommutatorni tanlashda kommutatorlarning eng kichik imtiyoz (prioritet) qiymati yoki uning ID qiymati asosida tanlanadi. Bu yerda ID qiymati kommutatorning MAC manzili anglatadi, ya’ni eng kichik qiymati tarmoqda ildiz kommutator hisoblanadi. Kommutatorlar har 2 soniyada bir-biriga Hello BPDU kadrlarni jo`natib qaysi biri ildiz kommutatorligini belgilab olishadi. Qo`shnilardan olingan kadrlarning imtiyoz va ID identifikator qiymatlarini taqqoslanadi va ularning qiymatlari yuqoriroq bo`lsa, u ildiz lavozimiga da’vo qilishni to`xtatadi va g`olibga Hello BPDU xabarini tarqatishni boshlaydi. Shuni bilishimiz kerakki, imtiyozlar taqqoslanganda ular teng qiymat bo`lib qolsa, u holda ularning ID taqqoslash orqali ildiz kommutator tanlanadi. Multiple Spanning Tree Protocol (MSTP) IEEE 802.1s standartida tavsiflangan va keyinchalik IEEE 802.1Q-2003 bilan qo`shimchalar kiritilgan. MSTP protokoli bir nechta STP protokoli nusxasini qo`llab-quvvatlash maqsadida IEEE 802.1w (RSTP) standartini takomillashtirilgan ko`rinishi. U tarmoqni tezroq ishlashini, VLAN sozlangan tarmoqda yuklamani balanslash imkoniyatini ta’minlaydi. 802.1s MSTP standartiga qo`shimcha 802.1Q standartida qo`shimcha kiritilgan.
2.1.2 rasm. Tadqiqot qilinayotgan tarmoq topologiyasi
Yuqorida keltirilgan tarmoq topologiyasida kommutatorlar orasida asosiy ildiz kommutator (root) Sw1 hisoblanadi. Chunki bu topologiyada Sw1 boshqa kommutatorlarga nisbatan MAC adresi kichik. Shu sababli Sw1 kommutatorga barcha kirish va chiqish interface portlari yashil holatdagini ko`rishimiz mumkin. Buni tekshirish uchun Sw1#show spanning-tree buyrug`i orqali amalga oshiriladi. Natijada Sw1 kommutatorning MAC-Address 000D.BD2C.15B9 yoki asosiy bo`lgan kommutatorni (This bridge is the root) bilishimiz mumkin
2.1.3 rasm. Sw1 bo’yicha STP natijalari
2.1.2 rasmda Sw2 kommutatorning show spanning-tree buyrug`i orqali ko`rishimiz mumkinki, asosiy bo`lgan ildiz kommutatorni belgilaydigan qismida fastEthernet 0/4 ko`rsatilgan. Sw2 FastEthernet 0/4 portida root switch (sw1) joylashgan.
2.1.4 rasm. Sw1 bo’yicha STP natijalari
Tarmoq topologiyasida asosiy bo`lgan kommutatorni (ildiz kommutatorni) belgilashimiz uchun bir nechta usullar mavjud: 1-usul. Tarmoqda asosiy bo`lgan kommutatorni aniq tayinlash: spanning-tree vlan vlan-id root primary – tarmoq uchun asosiy bo`lgan kommutatorni (ildiz kommutatorni) ko`rsatish uchun foydalaniladi (masalan, spanning-tree vlan 1 root primary) spanning-tree vlan vlan-id root secondary - tarmoq uchun asosiy bo`lgan kommutatorga (ildiz kommutatorga) zahira kommutatorni ko`rsatish uchun foydalaniladi (masalan, spanning-tree vlan 1 root secondary) Misol uchun tarmoqda asosiy bo`lgan kommutator (root)ni boshqasiga ya`ni Sw2 o`zgartiramiz.
Sw2 konfiguratsiyasi
Switch>enable
Switch#configure terminal
Switch(config)#hostname
sw2
sw2(config)#spanning-tree vlan 1 root primary
sw2(config)#exit
sw2#show spanning-tree
2.1.5-rasmda Sw2 kommutatorning root switch bo`lganligini ko`rishimiz mumkin.
2.1.5 rasm. Root switchni almashtirish jarayoni
2-usul Kommutatorning muhimliligi (priority) bo`yicha Rootni tayinlash: spanning-tree vlan vlan-id priority value - tarmoq uchun asosiy bo`lgan kommutatorni (ildiz kommutatorni) ko`rsatish uchun foydalaniladi. Muhimliligi (priority) kichik kommutator asosiy kommutator hisoblanadi. (masalan, spanningtree vlan 1 priority 24576). Tarmoqdagi kommutatorlar dastlabki holatda barchasi bir xil bo`ladi (Priority 32769).
Bu usul bo`yicha sw4 ni root switch qilib sozlaymiz (Eslatma: sw2ga sozlangan kommandani olib tashlang. sw2(config)#no spanning-tree vlan 1 root primary).
Switch>enable
Switch#configure terminal
Switch(config)#hostname sw4
sw4(config)#spanning-tree vlan 1 priority 24576
Sw4(config)#exit
Yuqorida keltirilgan tarmoq parametrlari sozlangandan keyin kommutatorlar bir-biriga xabar jo`natib, LAN tarmog`i uchun ildiz kommutatorni tanlab oladi. Xozirgi mavjud konfiguratsiyalarni ko`rish uchun:
