Xarajatlar turlari va ular haqida ma’lumot. Xarajatda narx tushunchasi

Oʻrtacha xarajatlar — mahsulot birligiga toʻgʻri keladi xarajatlar.

Qoʻshimcha xarajatlar — mahsulotning navbatdagi qoʻshimcha birligini ishlab chiqarishga qilinadigan xarajatlar.

Toʻgʻri xarajatlar — mahsulot tannarxiga bevosita qoʻshilib uning tarkibiga kiradigan xarajatlar.

Egri xarajat — mahsulot tannarxiga ustama boʻlib, narhda aks etadigan xarajatlar.

Iqtisodiy yoki sof foyda — yalpi pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi.

Foyda massasi — foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga boʻlgan nisbatining foizdagi ifodasi.

The xarajatlar tasnifi Bu xarajatlar guruhini turli toifalarga ajratishdir. Tasniflash tizimi boshqalarga qaraganda muhimroq deb hisoblanadigan ba'zi xarajatlarga rahbariyat e'tiborini jalb qilish yoki ularni moliyaviy modellashtirishga jalb qilish uchun ishlatiladi.

Xarajat foyda yoki boshqa manbani olish uchun resurslarni qurbon qilish deb ta'riflanishi mumkin. Masalan, mashina ishlab chiqarishda materiallar, elektr energiyasi, mashinaning yaroqlilik muddati (amortizatsiya) qiymati, mehnatga haq to'lash va boshqalar qurbon qilinadi.