Xar kanday faoliyat odamlarning bir-birlari bilan til topishishni,bir-birlariga


Mulokot mavzui va yunalishiga ko‘ra



Download 288,41 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/2
Sana21.01.2022
Hajmi288,41 Kb.
#397149
1   2
Bog'liq
Xar kanday faoliyat odamlarning bir

Mulokot mavzui va yunalishiga ko‘ra: 

 



Ijtimoiy  yunaltirilgan  (  keng  jamoatchilikka  karatilgan  va  jamiyat 

manfaatlaridan kelib chikadigan). 

 

Guruxdagi predmetga yunaltirilgan (mexnat, ta’lim jarayonidagi yoki biror 



topshirik bajarish jarayonidagi mulokot). 


 

Shaxsiy  mulokot  (bir  shaxsning  boshka  shaxs  bilan  uz  muammolarini 



yechish maksadida urnatgan munosabatlari). 

 



Pedagogik  mulokot  (pedagogik  jarayonda  ishtirok  etuvchilar  urtasida 

amalga oshiriladigan murakkab uzaro ta’sir jarayoni). 

Xar bir mulokot turining uz konun-koidalari , ta’sir usullari va yul-yuriklari 

borki,  ularni  bilish  xar  bir  kishining,  ayniksa,  odamlar  bilan  doimo  mulokotda 

buladiganlarning burchidir. 

 

Endi  mulokotning  xar  bir  tarkibiy  kismi  bilan  aloxida  tanishib 



chikamiz. 

1.  Mulokotning  kommunikativ  tomoni  ―  shaxslararo  axborotlar,  bilimlar 

goyalar, fikrlar almashinuvi. Bu jarayonning asosiy vositasi ―til. (  yozma-ogzaki, 

monologik-dialogik  nutk)    Diologik  nutkning  mazmuni,  xarakteri,  davomiyligi 

mulokotga kirishgan shaxslarning shaxsiy karashlariga, kizikishlariga, bir-birlariga 

bulgan  munosabatlariga,maksadlariga  bevosita  boglik  buladi.  Ukituvchi-ukuvchi, 

siyosiy  raxbarlarning,  diplomatlarning,dugonalarning  suxbati  bir-biridan  fark 

kiladi.Monologik  nutk  bir  kishining  boshka  kishiga  murojaati―  fikrlarning 

mantikan  tugal  bulishi,  grammatik  konun-koidalarga  rioya  kilish  kerak. 

Odamlarning  mulokot  jarayonida  suzlardan  tashkari  turli  xil  xarakatlardan, 

kiliklardan,  xolatlardan,  kulgu,  oxanglardan  xam  foydalanadilar.  Mimika,  kuz 

karashlar, tuxtashlar (pauza) ifodalari va  xokazo. Buyuk rus yozuvchisi L.Tolstoy 

odamlarda  97  xil  kulgu  turi,  85  xil  kuz  karashlar  turi  borligini  kuzatgan. 

Andreyevaning  yozishicha,  odam  yuz  ifodalari,  nigoxlarining  2000  ga  yakin 

kurinishlari bor.                   

Bu  noverbal  mulokat  vositalarining  milliy  va  xududiy  xususiyatlari  bor. 

Masalan . uzbek xalkining mulokot jarayoni boy, uzaro munosabatlarning bevosita 

xarakteri  unda  shunday  vositalarning  kuprok  ishlatilishi  bilan  boglik.  Bolgarlar 

biror  fikrni  tasdiklamokli  bulishsa,  boshlarini  chaykashadi,  inkor  etmokchi 

bulishsa, bosh siltashar ekan. 




Noverbal 

mulokatda  suxbatdoshlarning  fazoviy  joylashuvlari  xam 

axamiyatga  ega:  Masalan,  ayollar  xissiyotga  berilganligi  uchun bir  –  birlari  bilan 

yakin turib gaplashar ekanlar, erkaklar urtasida masofa bular ekan. 

Ukuvchilarni  partada  orkama  –  ketin  utkazgandan  kura  doira  shaklida 

utkazilsa,  ularda  javobgarlik  xissi  yukorirok  bular  ekan,  emotsiyalar  almashgani 

uchun xam guruxdagi psixologik vaziyat ijobiy bulib, bolalarning predmetga va bir 

– birlariga munosabatlari ancha yaxshi bular ekan. 

Demak  ta’lim  –  tarbiya  jarayonini  tashkil  etishda  mulokotning  barcha 

vositalariga,  ayniksa,  nutkka  e’tibor  berish  kerak.  Bolalarni  ilk  yoshlik 

choglaridanok  nutk  madaniyatiga  urgatish,  nutklarini  ustirish  choralarini  kurish 

zarur. Pedagog xam nutk madaniyatiga ega bulishi kerak. 

 2. Mulokotning interaktiv tomoni – kishilarning birgalikdagi f aoliyatda bir 

–  birlariga  amaliy  jixatdan  ta’sir  etishlari.  Xamkorlikda  ishlash,  bir  –  birlariga 

yordam  berish,  bir  –  birlaridan  urganish,  xarakatlar  muvofikligiga  erishish  kabi 

kator kobiliyatlarni namoyon kilish mumkin. 

Odamlarning  turli  sharoitlarda  uzlarini  tutishlari  xulk  –  atvorlarining 

boshkarilishi  ma’lum  psixologik  konuniyatlarga  boglikligini  kurish  mumkin. 

Bunga  sabab  jamiyatda  kabul  kilingan  turli normalar  ,  konun  koidalardir.  Chunki 

uzaro  mulokot  va  uzaro  ta’sir  jarayonlarida  shunday  xatti  –  xarakatlar  obrazlari 

kishilar  ongiga  singib  tasavvurlar,  xislatlar  orkali  boshka  birovni  tushunishga 

xarakat  kilish,  uzini  boshka  birov  bilan  solishtirish,  masalan:  1  –  martda 

uchrashuvga  ketayotgan  yigitning  xolatini  uning  urtogi  yoki  akasi  tushunishi 

mumkin. 


Refleksiya  –  mulokot  jarayonida  suxbatdoshning  pozitsiyasida  turib,  uzini 

tasavvur  kilishdir,  uziga  birovning  kuzi  bilan  karashga  intilishdir.  Masalan: 

guruxdoshingizdan  biriga  kuylagi  yarashmaganini  aytish  mumkin,  2-chisiga 

aytsam kuyyapti deb uylaydi deysiz. 



 

Download 288,41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish