Xamsa alisher Navoiy xamsa

42 Kom -  maqsad; bahra olish.

43 Sa’yu ehtimomi -  harakat qilish.

44 Harza -  befoyda.

45 Ramaq -  oxirgi nafas.

46 Guziri -  chorasi, iloji.

47 Tarabnok -  xursand.

---

uni  oldirishni  to‘g‘ri  deb  oyiamayman.  Menga 

bu  ishda  bir у о Ini  ko‘rsatmasang  bolmaydi»,  -  

deb  iltijo  qildi.  Ikkovlari  bu  xususda  fikrlashib, 

ba’zida tortishib, oxiri shunday qarorga kelishdi: 

odam oldirishni o‘zi uchun  savob deb biladigan 

bir qotilni topishadi-da, unga Farhodning oldiga 

borib:  «Xisrav  Arman  shahrini  bosib  oldi,  ma- 

qsadlari ro^obga chiqib,  hozir Shirin bilan davr 

surishyapti. Mehinbonu jiyanini shohga nikohlab 

berdi.  Sevganing  sendan  Xisravni  afzal  ko'rgan 

ekan, endi oshiqligingdan nima foyda? Yaxshisi, 

uni tark etib, o‘z yurtingga ketganing afzal», -  deb 

aytishni  buyurishadi.  Bu  so‘zlarni  eshitgach, 

boshini olib bir tomonga y o l olsa, tashvishlardan 

qutulamiz.  Shirin  bilan  Mehinbonu  Farhodning 

ketganini  bilishsa,  undan  umidlari  uzilib,  ayt- 

ganimizga  ko'nishlari  aniq.  Agar  Shirin yoridan 

ko'nglini  uzolmasa,  yana  boshqa  bir  tadbirni 

oyiab  toparmiz».  Ushbu  chorani  о У lab  topish- 

gach, bir hiylakor kampimi topib kelishdi. U qaddi 

ikki bukilgan bir makkora bolib, ko‘p hiylakorlik 

qilganidan yuzini ajin bosgan, umrida biron marta 

ham rost gapirmagan, afsun-u hiyla bilan toshni 

ham  yumshatib  mumga  aylantiradigan,  otaga 

qizini,  o‘gllga onasini nikohlay oladigan, bir so‘z 

bilan xonadonlami vayron qiladigan, istasa, yuzta 

Buqrotni gum qilishga qodir, zulm tiglni urib, Far- 

hodga  o'xshagan  pahlavonlarning  ham  boshiga 

yeta oladigan berahm bir badbaxt edi.  Unga bor 

gapni yashirincha bayon qildilar, hadsiz-hisobsiz 

mukofotni va’da qilib,  Farhod tomon jo'natdilar. 

«Farhod boladimi, polat tog' boladimi, bir afsun 

bilan  yo‘q  qilaman»,  -   deb  Xisravni  ishontirgan

---

bu  makkora  bir necha kun  mobaynida dasht-u 

vodiylardan o‘tib Farhodning manzilgohi bolgan 

tog‘ oldiga yetib bordi. Uni ko‘rgan Farhod darrov 

o'midan turib salom berdi-da, bu tomonlarga ke- 

lishidan  maqsadi  nima ekanini  so'radi.  Kampir: 

«Men el-u yurtimdan voz kechgan zaif, xasta jon 

bir odamman.  0 ‘n-o‘n besh yildan beri bir xilvat 

joyda yashab,  toat-ibodat  bilan  mashg'ul  edim. 

Jahondagi  biron  kishi  bilan  ishim  yo‘q,  Tangri- 

dan o‘zga bir kishim ham yo‘q edi. Arman mulk- 

ida  tinchlik-omonlik  bolganidek,  mening  holim 

ham  xotirjam  edi.  Parvez  otliq  bir  shoh  kelib, 

elning  tinchligini  buzdi,  sen  bu  haqda  eshitgan 

bolsang kerak. Elning ahvoli ham, mening hayo- 

tim ham o'zgarib ketdi. U yerda toat-ibodat qilish 

qiyin  bolib  qoldi.  Shunda  kechiktirmay  eldan 

yiroqroq bir yerda yashay,  umrim ham oz qoldi, 

olsam  o‘sha makondagi g‘or menga go‘r boladi, 

deb  oyiab  bu  tomonga y o l  oldim.  Tog'da  kezib 

yurib,  shu  manzilni  yoqtirib  qoldim.  O'zim  tog' 

ichida tirik bolsam ham, umrdan qolimni yuvib 

qo^yganman.  Odamzod -  vafosiz,  uni  eslashdan 

foyda yo‘q», -  dedi.

Bu  so‘zlami  eshitgan  Farhod  xursand  bolib, 

uning oldidagi tuproqni,  keyin oyoglni o‘pdi-da, 

«Vafosizlik jahon  ahlining  odati.  Biron  ish  seni 

xafa  qilgan  ko'rinadi.  Arman  diyoridagi  ahvol 

tufayli ko'nglung g4ibor topdimi?» -  deb so‘radi. 

Makkora:  «Ey  o‘glim,  gaplaring  rost,  bu  mam- 

lakatdan omonlik ketib, о‘mini yomonlik egallagan. 

Mehinbonu  bilan  Xisrav yarashib,  o'zaro  yaqin 

bolib  olishdi.  Xisrav  nikoh  ishini  oraga  solgan 

edi, malika ham rozi bo la  qoldi. Katta to y bolib,

---

mamlakat-u  taxt  may  seli  ostida  qoldi.  Solih 

odamlar shahami tark etib, har yoqda zor-u sar- 

gardon bolib yurishibdi, Shirin esa juda g‘amgin 

bolib, faiyod chekib o'zini oldirdi. Ba’zilar zahar 

ichgandir,  deyishyapti.  Uning  Farhod  degan  bir 

dardmand sevgilisi bor ekan. 0 £sha yigitdan ayril- 

ganiga chiday olmay, uning ishqi bilan bu olam- 

dan ko‘z yumibdi. Olim oldida ham Farhod nomi 

uning tilida ekan», -  dedi. U ushbu so'zlami aytar 

ekan,  og‘zidan  «oh»,  «vo  darig1»  degan  iboralar 

to'xtamay chiqardi.

Bu afsonani eshitgan Farhodning kolcsiga yuz 

ming tig‘ urilgandek boldi.  Kampir nayrang ish- 

latib, oh-faiyod qilar ekan,