Xalqaro valyuta tizimining shakllanishi va rivojlanishi

- Oltinning demonetizatsiyasi qonuniy yakunlandi: uning rasmiy narxi, oltin paritetlari bekor qilindi, dollarni oltinga almashtirish to'xtatildi. Yamayka shartnomasiga ko'ra, oltin qiymat o'lchovi va valyuta kurslari uchun mos yozuvlar nuqtasi bo'lib xizmat qilmasligi kerak.

• - Oltinning demonetizatsiyasi qonuniy yakunlandi: uning rasmiy narxi, oltin paritetlari bekor qilindi, dollarni oltinga almashtirish to'xtatildi. Yamayka shartnomasiga ko'ra, oltin qiymat o'lchovi va valyuta kurslari uchun mos yozuvlar nuqtasi bo'lib xizmat qilmasligi kerak.
• — Markaziy banklarga oltinni oddiy tovar sifatida "erkin" bozor narxlarida sotish va sotib olishga ruxsat berildi.
• — Oltin standarti o'rniga SDR standarti (maxsus chizish huquqi — SDR) joriy etildi. SDRning vazifalariga quyidagilar kiradi: to'lov balansini tartibga solish, rasmiy valyuta zaxiralarini to'ldirish, milliy valyutalar qiymatini birgalikda o'lchash.
• — Ushbu yangi xalqaro pul birligini yaratish to'g'risidagi bitim XVFga a'zo davlatlar tomonidan 1967 yilda imzolangan.
• — AQSh dollari, Germaniya pul birligi, funt sterling, Shveytsariya franki, Yaponiya ienasi va Fransiya franki rasmiy ravishda zaxira valyutasi sifatida tan olingan;
• — Erkin suzuvchi valyuta kurslari rejimi o'rnatildi, ya'ni.ularning jahon valyuta bozorida talab va taklif asosida shakllanishi

Xalqaro valyuta fondi-BMT ning ixtisoslashgan muassasasi, aʼzo mamlakatlarning valyuta hamkorligini amalga oshiradigan xalqaro tashkilot. 1944-yilda BrettonVuds (AQSH) da oʻtkazilgan xalkaro valyutamoliya kongressida Jahon banki bilan bir vaqtda taʼsis etilgan. 1947-yil mart oyidan oʻz faoliyatini boshlagan. 182 mamlakat aʼzo,rasmiy binosi Vashingtonda.
XVF jahon valyutalari monitoringini olib boradi, barcha mamlakatlar urtasida tashkiliy toʻlov tizimi faoliyatiga yordam beradi, toʻlov balansida chuqur taqchilikka uchragan, shuningdek, oʻz valyutasining toʻliq konvertatsiyasiga erishmoqchi boʻlgan mamlakatlarga qarz beradi. XVF kapitali aʼzo mamlakatlar toʻlaydigan va ularning har biri uchun belgilangan kvotaga muvofiq badallar xisobidan tashkil topadi.
1991-yil Oʻzbekistonning oʻz mustaqilligini qoʻlga kiritish boshqa nufuzli xalqaro tashkilotlar qatorida XVFga aʼzo boʻlib kirishi uchun shartsharoit yaratdi. 1992-yilning 2-iyulida "Oʻzbekiston Respublikasining Xalk,aro valyuta fondi, Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki, Xalqaro rivojlanish uyushmasi, Xalqaro moliya korporatsiyasi, InvestiTSiyalarni kafolatlash boʻyicha koʻp tomonlama Agentlikka aʼzoligi toʻgʻrisida" Oʻzbekiston Respublikasi qonunining qabul kilinishi mamlakatimizni XVFga teng huquqli aʼzo boʻlib kirishi uchun huquqiy asos boʻldi. 1992-yil 27 apr.da Oʻzbekiston XVF aʼzoligiga qabul qilindi va Toshkent shahrida uning vakolatxonasi ochildi.
1998-yil 18-martda OʻzR Vazirlar Mahkamasining "Xalqaro valyuta fondi bilan hamkorlikni chuqurlashtirish boʻyicha choratadbirlar toʻgʻrisida" qarori qabul qilindi va respublikaning XVF bilan aloqalarini yanada rivojlantirish tadbirlari ishlab chiqildi. 2002-yilda Oʻzbekiston Hukumati va XVF oʻrtasida Memorandum imzolandi. 2003-yilning iyun oyida Oʻzbekiston Respublikasi Hukumati va Markaziy banki tomonidan "Joriy xalkaro operatsiyalar boʻyicha milliy valyutani erkin ayirboshlash boʻyicha harakat rejasi" ishlab chiqildi va u XVFga taqsim etildi. 2003-yilning 15 okt.da Oʻzbekiston Respublikasi XVF Bitimining 8moddasiga imzo chekdi va milliy valyuta — soʻmni joriy xalqaro operatsiyalar boʻyicha chet el valyutalariga erkin ayirboshlashni taʼminlash boʻyicha majburiyatni qabul qildi.