Xalqaro sug'urta bozori va sug'urta operatsiyalari

Toshkent Moliya Instituti
Sug’urta nazariyasi va amaliyoti
Mustaqil ish
Mavzu: O’zbekistonda onlayn sug’urta

Bajardi: MM-66i talabasi

Elmurodov Sardorbek
Tekshirdi: PhD. Mavrulova N.


Toshkent 2020
Iqtisodiyot har qanday davlatning asosiy poydevoridir. Shuning uchun ham XXI asr raqamli texnologiyalar va globallashuv asri deb bejiz aytilmagan. Iqtisodiy o‘zgarishlarning asosiy ko‘rsatkichlaridan biri bo'lgan sug‘urta ham o‘z o‘rnida bundan mustasno emas. Hozirgi kunda sug‘urta sohasida internetdan foydalanish juda keng tarqalgan bo'lib, bu ayniqsa sug‘urta mahsulotlarini onlayn sotish orqali namoyon bo‘lmoqda.

Buni “O‘zbekinvest” Milliy Sug‘urta Kompaniyasining keng ko‘lamli o‘zgarishlarni amalga oshirayotgani misolida ham yaqqol ko‘rishimiz mumkin. Kompaniya doimiy ravishda xizmatlar sifatini yaxshilash va mavjud istiqbolli mijozlar uchun qulayliklar yaratish ustida ishlamoqda. Bu borada 2019 yilning yozidan boshlab, mamlakatning barcha aholisiga internet orqali onlayn sug‘urta qilish imkoniyatini beruvchi kompaniyaning yangi loyihasi o‘z ishini boshladi. Loyihaning ishga tushirilishi xizmat sifati va samaradorligini oshirishda muhim qadam bo‘ldi. Ushbu xizmat tufayli O‘zbekistonda sug‘urta tizimi juda qulay va tezkor holatga keldi. Endi sug‘urtani ro‘yxatdan o‘tkazish uchun ofisga tashrif buyurishning hojati yo‘q – barcha jarayonlar onlayn rejimida amalga oshirilmoqda. Portal orqali qanday sug‘urta turlarini chiqarish, shuningdek, sug‘urtaning zamonaviy shakli nimada ekanligini ko‘rib chiqish mumkin. Buni insurance.uz veb-saytiga tashrif buyurib, bilib olish mumkin.

Sug‘urta mahsulotlarini onlayn xarid qiladigan mijozlar uchun insurance.uz quyidagi afzalliklarni taklif etadi:

1. Sug‘urta kompaniyasining ofisiga bormasdan ro‘yxatdan o‘tish uchun maksimal darajada vaqtni tejash;

2. Yetkazib berishning minimal muddati (5 ish kuni davomida bepul yetkazib beriladi);

3. Xizmatlar uchun to‘lovlarning turli usullari, shu jumladan terminallar hamda Click, Payme tizimlari orqali to‘lovlar;

4. Sug‘urta xizmati va uni ro‘yxatdan o‘tkazish masalalari bo‘yicha telefon hamda elektron pochta orqali maslahat olish.

Portal orqali KASKO avtotransport vositalarini ixtiyoriy sug‘urtalash, tibbiy sug‘urta, sayohatlarni keng qamrovli sug‘urtalash, ixtiyoriy va majburiy sug‘urtaning boshqa turlarini onlayn tarzda amalga oshirish mumkin. Bunda maxsus kalkulyator bizga xizmat narxini tezda hisoblash imkonini beradi, shundan so‘ng darhol sug‘urta polislarini ro‘yxatdan o‘tkazish mumkin.

Shuni alohida ta’kidlash joizki, bugungi kunda mamlakat yagona axborot makoni ostonasida turgan paytda “O‘zbekinvest” sug‘urta kompaniyasi iqtisodiy infratuzilmaning asosiy tarkibiy qismi bo‘lib xizmat qiladi va iqtisodiy omil sifatida muhim rol o‘ynaydi. Onlayn sug‘urtaning rivojlanishi sug‘urta bozorining sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarilishiga yordam beradi.
Onlayn sug’urta qilish tartibi quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi:

1. Sug'urta bahosini hisoblash

2. Ma’lumotni kiritish

3. Onlayn to`lash

4. Polisni olish

Bu borada “Kafolat” sug’urta kompaniyasining onlayn sug’urtalash algoritmi quyidagicha ko’rinishga ega:

Sug‘urta xizmatlarini onlayn tarzda olish uchun kompaniyaning maxsus veb-sayti www.kafolat.uz da mobil telefon raqamini kiritish orqali rо‘yxatdan о‘tish zarur.

R о‘yxatdan muvaffaqiyatli о‘tgandan sо‘ng, mijozga shaxsiy virtual xona ajratiladi. Mijoz о‘zining shaxsiy virtual xonasida о‘z hisob balansining tо‘ldirilganlik tarixini kuzatishi, sug‘urta xizmatlaridan foydalanishi, sug‘urtaga oid savol berishi, sug‘urta hodisasi rо‘y berganligi tо‘g‘risida xabar berishi mumkin.

S ug‘urta xizmatlari uchun tо‘lovni kompaniya veb-saytida avvaldan rо‘yxatdan о‘tmasdan turib ham amalga oshirish kо‘zda tutilgan. Buning uchun oplata.uz resursidan foydalangan holda, «Sug‘urta»- bо‘limida kо‘rsatilgan xizmat ta’minlovchilari rо‘yxatidan - «KAFOLAT» ni tanlab, mobil telefon raqamini va pul miqdorini kiritib, tо‘lovni amalga oshirish zarur.

Kompaniya o’z saytida kelgusida ham xizmat kо‘rsatish servisini takomillashtirish borasidagi ishlarini davom ettirishi va о‘z faoliyatida joriy etilayotgan yangi texnologiyalar tо‘grisida mijozlarni xabardor etib borishi haqida ma’lum qilgan. 

Hozirgi kunda onlayn sug’urtani zamonning o’zi talab qilmoqda. Bunga quyidagi afzalliklar sabab bo’la oladi:

• 
  Xususiyatlarni, narxlarni, taqdim etilgan imtiyozlarni, qamrovni taqqoslash bitta platformada amalga oshirilishi mumkin.
  
• 
  Barcha protsedura tejamkor va qulaydir, chunki u qog'oz ishini kamroq talab qiladi. Bitimlar to'g'ridan-to'g'ri kompaniya bilan amalga oshiriladi, shu bilan distribyutorlar komissiyasidan tejashga imkon beradi.
  
• 
  Dastlabki ma'lumotni kompaniyaning o'zidan olish juda muhim, chunki ko'pchilik boshqa manbadan sotib olinsa, haqiqiy bo’lmasligi mumkin.
  
• 
  Qoidalar bo'yicha ko'rsatmalar uchun bepul raqamlar yoki onlayn chat funksiyalari mavjud.
  
• 
  Onlayn jarayon sug'urta qildiruvchiga mukofot to'lash, siyosatni yangilash, investitsiyalarni kuzatish va hokazo kabi qarorlarni qabul qilish imkoniyatini beradi.
  
• 
  Sharhlar har bir onlayn veb-saytning muhim jihati sifatida qabul qilinadi. Xaridor mahsulotni ishlatgan yoki tajribasini boshdan kechirganligi sababli ular bebaho mulohazalarni bildiradilar.
  

Tanganing ikki tarafi bo’lganidek, onlayn sug’urtaning kamchiliklari mavjud:

• 
  Internet-siyosatni sotib olishda ba'zi kamchiliklar mavjud. Siz ko'pchiligingiz sotib olishingiz kerak bo'lgan mahsulot haqida to'liq ma'lumotga ega bo’lmaysiz.
  
• 
  Elektron tizim o'zining qisqa ko'rinishiga ega, ulardan biri xususiylashtirishning yetishmasligi. Reja stavkalari bo'yicha muzokaralar ham mumkin emas.
  
• 
  Kompaniyalar tomonidan qo'llaniladigan shartlar yoki qoidalar odatda keng tarqalgan emas, shuning uchun siz ko'pchilik noto'g'ri mahsulotni sotib olasiz yoki yuqori mukofot summasini to'laysiz.
  
• 
  Onlayn firibgarlardan ehtiyot bo'lishingiz kerak, chunki kompaniyaning saytida siz siyosatni olgan moliyaviy va shaxsiy ma'lumotlar mavjud.
  
• 
  Sug'urta kompaniyalarida hali ham onlayn tarzda da'vo qilish uchun ishlov berish mexanizmi mavjud emas. Shunday qilib, siz da'vo arizasi bilan murojaat qilmoqchi bo'lsangiz, mijozlarga xizmat ko'rsatish vakillari bilan bog'lanishingiz kerak.