|
Xalqaro marketingda axborot ta’minoti
Reja:
1. Marketing axborot tizimi va marketing tadqiqotlari
2.Marketingda axborot yig’ish usullari
3.Marketing axboroti bozori
Marketing axboroti tizimi – dolzarb, o’z vaqtida va aniq axborotlarni yig’ish, turkumlashtirish, tahlil etish, baholash va tarqatish uchun mo’ljallangan, insonlar,uskunalar va uslubiy yo’llar o’zaro aloqasining doimiy faoliyat yurituvchi tizimidir.
Ushbu axborot, marketing sohasi boshqaruvi tomonidan rejalashtirishni takomillashtirish, marketing tadbirlarini hayotga tadbiq etish va ulardan foydalanish ustidan nazorat o’rnatish maqsadida foydalaniladi.
Marketing tadqiqotlari - bozorda o’z tovarlarini yaxshiroq o’tkazish maqsadida tovar va xizmatlar bozori, talab va taklif, iste’molchilar xulqi, bozor kon’yunkturasi va narxlar dinamikasini o’rganishdir. Marketing tadqiqotlarida statistik tahlil, o’xshatishlar usuli va prognozlashdan foydalaniladi.
Marketing axborotlari kompaniyaga:
-moliyaviy tavakkalchilikni va firma obro’si uchun xavfni pasaytirish;
-raqobat ustunliklariga ega bo’lish;
-marketing muhitini kuzatish;
-strategiyani muvofiqlashtirish;
-faoliyat samaradorligini baholash;
-menejerlar sezgirligini oshirish imkonini beradi.
Marketing axboroti tizimining ahamiyatini alohida qayd etish maqsadida
axborot ta’minotining kontseptsiyasini keltirish maqsadga muvofiq
Marketing tadqiqotlari – xalqaro faoliyat bilan shug’ullanuvchi firma oldida turgan marketing vaziyati munosabati bilan, lozim bo’lgan ma’lumotlar doirasini tizimli tarzda aniqlash, ularni yig’ish, tahlil etish va natijalari to’g’risida hisobot berishdir. Firma marketing tadqiqotlarini o’z kuchi (marketing bo’limi) yoki ixtisoslashgan milliy va xalqaro tashkilotlar yordami bilan amalga oshiradi.
Marketing tadqiqotlarining asosiy vazifalari quyidagilar:
-bozor tavsiflarini o’rganish;
-bozorning potenstial imkoniyatlarini hisoblash;
-firmalar o’rtasida bozor ulushlari taqsimotining tahlili;
-savdo tahlili;
-ishbilarmonlikning faollik tendentsiyalarini o’rganish;
-raqobatdoshlar tovarlarini o’rganish;
-qisqa muddatli prognozlash;
-yangi tovarga bo’lgan ta’sirni o’rganish va uning hajmini bilish;
-uzoq muddatli prognozlash;
-narxlar siyosatini o’rganish.
2. Marketingda axborot yig’ish usullari
Marketing axborot ta’minotining axborot yig’ish usullari, axborot bozorining ta’rifi va marketing axborotlarini tahlil etish vazifalari
Marketing axboroti tahlili tizimi-bu tahlilning zamonaviy usullari to’plamidir.
Marketing axboroti tahlilining har qanday tizimi asosida statistik bank va modellar banki yotadi.
An’anaviy tarzda «bozor» deganda, tovar ayirboshlash uchun xaridor va sotuvchilar uchrashadigan joy tushuniladi. Zamonaviy marketing bo’yicha mutaxassislar ishlab chiqaruvchi– kompaniyalar majmuasini (tarmoq, ular ishlab chiqarayotgan tovarlar iste’molchilarini) bozor sifatida ko’radilar.
Sotuvchilar bozorga tovarlar, xizmatlar va kommunikativ axborot (reklama, pochta jo’natmalari va h.) oqimini yo’naltiradilar; buning evaziga ular pul va axborot (tovarlarga bo’lgan munosabat, realizastiya to’g’risida ma’lumotlar) oladilar.ichki aloqalar pulni tovar va xizmatlarga ayirboshlanishini ifodalaydi.
Asosiy jo’g’rofik va milliy bozorlardagi raqobatdosh kompaniyalarning strategik holatlariga ularning jahon bozorida egallab turgan o’rinlari katta ta’sir ko’rsatgan holda global tarmoq paydo bo’ladi. Yirik va katta bo’lmagan global kompaniyalar – bu o’z faoliyati va ayirboshlash operastiyalarini butun jahon miqyosida rejalashtiruvchi va muvofiqlashtirib boruvchi firmalardir.
3.Marketing axboroti bozori
Bugungi kunda bozorlar faoliyat yuritishning ikkita shaklini ajratadilar – moddiy va fazoviy. Bozor moddiy kategoriya sifatida – bu biz xarid qilish uchun boradigan do’kon; zamonaviy texnologiyalar yordamida faoliyat yurituvchi fazodagi (mavhum) bozor – bu xaridlarni Internet tarmog’i orqali amalga oshirishdir. Elektron tijorat – onlayn (jonli) rejimda amalga oshiriladigan bitimlar – xaridorlarga ham, sotuvchilarga ham ko’p ustunliklar yaratadi, shu jumladan, bitimni amalga oshirish qulayligi, tejamkorlik, tovarlar tanlash imkoniyatlarining kattaligi, bozor taklifini batafsilroq o’rganish imkoniyati va cheklanmagan axborotlar. Misol uchun, elektron tijorat shunchalik qulayki REI (dam olishga mo’ljallangan tovarlarni sotish) kompaniyasi buyurtmalarining 30%i uning web-sayti orqali, kechki soat 22-00dan eratalabki 7-00gacha kelib tushadi. Bu do’konlar ishini qisqarishi va kompaniyaning savdo vakillari soni kamayishi orqali tejamkorlikga olib keladi. Bu to’g’rida kitobning 4-bo’limida alohida to’xtaladi.
Ammo, elektron tijorat bozorga iste’molchilarning narxlarini pasaytirish bo’yicha talablarini va vositachilar, kommivoyajerlar, birja brokerlari, sug’urta agentlari va an’anaviy chakana savdogarlarga etarlicha xavf ham tug’diradi. Bozorda muvaffaqiyatga erishish kompaniya maqsadlarini qayta aniqlash va biznesni jiddiy qayta tashkil etishni talab qiladi.
Marketing axboroti tahlili vazifalarining tipik tuzilmasi
Usul
Vazifalarning tipik tuzilmasi
Regressiyaviy
tahlil
Reklama xarajatlari 10% ga kamaytirilsa, savdo hajmi qanday o’zgaradi?
Keyingi mahsulot hajmi qanday bo’ladi?
Avtomobil sanoatidagi investitsiyalar hajmi po’latga bo’lgan talabga qanday ta’sir qiladi?
Varastiyaviy
tahlil
Qadoqlash savdo o’lchamlariga ta’sir qiladimi? Reklama rangi, uni eslab qolgan odamlar soniga ta’sir ko’rsatadimi?
Savdo yo’lini tanlash sotuvlar miqdoriga ta’sir qiladimi?
Diskriminastiyaviy tahlil
Chekuvchilar qaysi belgilari bilan chekmaydiganlardan farq qiladilar?
Savdo xizmatchilarining qaysi belgilari, ularni muvaffaqiyatli va muvaffaqiyatsizlarga ajratishga asos bo’ladi?
Muayyan insonni, uning yoshi, daromadi va ma’lumotiga qarab, kredit berish uchun etarlicha ishonchli deb hisoblash mumkinmi?
Omilli tahlil
Avtomobil xaridorlari muxim deb hisoblangan omillar ko’pliginI birlashtirish mumkinmi?
Klaster tahlil
Mijozlarni ularning ehtiyojlari bo’yicha guruhlarga ajratish mumkinmi?
Ro’znoma turli xil muxlislarga ega bo’lishi mumkinmi?
Saylovchilarni, ularni siyosat bilan qiziqishiga qarab,
turkumlashtirish mumkinmi?
Ko’p o’lchamli
Mahsulot iste’molichining istagiga qanchalik mos tushadi?
Ishbilarmon qanday imidjga ega?
qator yillar davomida iste’molchinig mahsulotga bo’lga
munosabati qanday o’zgaradi?
Do'stlaringiz bilan baham: |
