"Xalqaro jurnalistika" yo'nalishi 113-guruh talabasi Dusiyarova Barnoning

a Kirish qismi. Mavzuning nomiyoq uning qanchalik dolzarb ekanligini bildirib turadi: "AQSh harbiy bazalari qaysi mamlakatlarda joylashtirilgan va qanday maqsadda?". Kirish qismida o`quvchiga nima haqida gapirilmoqchi ekanligi yetkaziladi: " Ikkinchi jahon urushi tugaganidan keyin, dunyoning hech bir mamlakati Amerika Qo‘shma Shtatlari kabi ko‘plab mamlakatlarda harbiy bazalar ochmagan. Amerikalik tarixchi Jozef Gersonning fikricha, AQSh tarixini harbiy bazalar uchun kurash davri deb hisoblash mumkin"
b Asosy qism. Bu qismda asos va dalillar keltiriladi: 1960-yil AQSh 42 ta mamalakat bilan imzolagan hamkorlik bitimlari, 1990-1991- yillardagi Fors ko'rfazidagi urush, 2001-yilda O'zbekistonning Qarshi-Xonobod hududlaridagi AQSh bazasining 2005-yil 25-noyabrda olib chiqib ketilishi va b. Mavzu bir tomondan asoslansa, yana bir tomondan rad etiladi. Chunki doimo bir fikrga nisbatan boshqa bir qarama-qarshi fikr mavjud bo`ladi. Shu sababdan bu qismda qarshi tomonning ham fikri ko`rsatiladi.
c Yakun. Unda muallif o`zining fikrini va xulosasini bayon etadi va shu orqali o`quvchida ma`lum bir tushuncha paydo qiladi: "Tashqi siyosiy faoliyat konsepsiyasi va «O‘zbekiston Respublikasi tashqi siyosiy faoliyatining asosiy prinsiplari to‘g‘risidagi» O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga ko‘ra, hozirda O‘zbekiston hududida nafaqat AQShning, boshqa biror xorijiy davlatlarining harbiy bazalari joylashtirilmagan va joylashtirilishi mumkin ham emas".

2. Sharhdagi asosiy talab ham uning shunchaki boshqa tahliliy janrlarga va oddiy maqola, axborot va hisobotdan farq qilishidadir. Batafsil izohlar keltirilishi, faktlari va tafsilotlari o'rganilishi va sharhlovchi pozitsiyasi ,albatta. Bu borada yozilajak har bir sharhimizning o'z talablari mavjud. Bu talablar esa jurnalistika tamoyillari bilan chambarchas.
a) Axborot to'laligi tamoyili;
b) Pyuralizm;
c) Axborot xavfsizligi tamoyili (2012-yil 17-19-santabrda Liviyada sodir bolgan voqealarda axborot xavfsizligi taminlanmagani uchun AQSh elchisining fojiaviy oldirilishi misol tariqasida beriladi. Jonli efirda studiyadagi kadrlar 6-8 soniyadan keyin televizorda uzatiladi axborot xavfsizligi uchun);
d) Gedonizm - yunoncha rohatlanish (Gedonizmning yangi varianti Infotainment axborotni qabul qilish jarayoni oson kechishi uchun malumotni tomosha bilan qorishiqda berish demakdir.);
e) Mustaqillik g'oyalariga sodiqlik va milliy manfaatlarni himoya qilish tamoyili.
E. Proxorov fikricha esa bu tamoyillar biroz farq qiladi: a) obektivlik (haqqoniylik, haqiqatgoylik; b) xalqchillik; c)ommaviylik; d) partiyaviylik; e) vatanparvarlik; f) demokratik va j) insonparvarlik
Sharh janrining boshqa janrlardan ajralib turadigan jihatlari: Maqola chuqur tahlil qiladi, predmetni tadqiq etadi va xulosalar chiqaradi. Hisobot voqealar silsilasini bor holida hikoya qilib beradi. Sharh esa tushuntiradi, izohlaydi, munosabat bildiradi, ma'lum ma'noda munosabat va o'quvchi fikrini shakllantiradi hamda tezkor yechim taklif qiladi. Shuningdek, aniqlik, xolislik va dolzarblik tamoyillari har uchala janrda mavjud bo'lgan holda, sharhga qo'shimcha ravishda subektivlik, tezkorlik, fikr ta'sirchanligi, qarshi fikr va plyuralizm kabi o'ziga xosliklarni sanab o'tishimiz mumkin. Sharhlar bir qator tipik tarkibiy elementlarni o'z ichiga oladi (sharhning asosiy qismlari):