Xalqaro iqtisodiy munosabatlar kafedrasi а. М л ы м о V, Z. M. Otaqo‘z iy e

2. Davlat byudjeti holatining ko‘ rinishlari
Davlat harajatlari va daromadlari o‘rtasidagi farq davlat byudjeti 
saldosini tashkil etadi. Davlat byudjeti ko‘rinishi uch holatda boMishi 
mumkin:
1. Daromadlar harajatlardan yuqori (T > G), byudjet saldosi 
musbat, bunda davlat byudjeti ortiqchaligi (profisit) kuzatiladi
2. Daromadlar harajatlarga teng (T = G), byudjet saldosi 0 ga 
teng, ya’ni byudjet balanslashgan boiadi.
3. Daromadlar harajatlardan kam (T < G), byudjet saldosi man- 
fiy, ya’ni davlat byudjeti taqchilligi (defisit) kuzatiladi.
Iqtisodiy siklning turli fazalarida davlat byudjeti holati turlicha 
boMadi. Pasayish fazasida byudjet daromadi qisqaradi (chunki iqtisodiy 
faollik susayadi va oqibatda soliq bazasi kamayadi), shuning uchun dav­
lat byudjeti taqchilligi (agar u awaldan mavjud boMgan boMsa) ortadi, 
profisit (agar u mavjud boMgan boMsa) qisqaradi. Yuqori, ya’ni cho‘qqi 
deb atalmish fazada aksincha, byudjet defisiti kamayadi (chunki soliq 
tushumlari, ya’ni byudjet daromadi ortadi), profisit esa ortadi.