«xalqaro audit» fanining predmeti, ob’ekti va metodi

Nazorat tavakkalchilik – bu xo’jalik yurituvchi sub’ektda mavjud bo’lgan hamda doimiy ravishda qo’llaniladigan buxgalteriya hisobotining tizimlari hamda ichki nazorat tizimlari alohida yoki birgalikda olinganida muhim bo’lgan buzib ko’rsatishlarni o’z vaqtida aniqlash hamda to’g’rilashni amalga oshirmasligi va bunday buzilishlar paydo bo’lishiga to’sqinlik qilishining ehtimolidir.

Nazorat tavakkalchilik buxgalteriya hisobi tizimining hamda xo’jalik yurituvchi sub’ektning ichki nazorat tizimining ishonchliligi darajasini ta’riflaydi. Auditor o’zining professional xususiyatlaridan foydalanib, audit jarayonida xo’jalik yurituvchi sub’ektning nazorat tizimining nazorat muhitini hamda nazoratni alohida vositalarini baholashi lozim.

Nazorat vositalari tavakkalchiligini baholash maqsadida auditor nazorat vositalarini testdan o’tkazishi lozim.

Nazorat vositalarini testdan o’tkazish quyidagilardan iborat bo’ladi:

• 
  moliya-xo’jalik operatsiyalari o’tkazilishini aks ettiradigan hujjatlarni tekshirish hamda shu munosabat bilan nazorat vositalari to’g’ri xizmat ko’rsatganligi bo’yicha audit dalillarini olish;
  
• 
  nazorat vositalari xizmat ko’rsatishining audit dalillarini olish maqsadida buning bevosita hujjatli isbotlarini olish mumkin bo’lmagan holda so’rab chiqish hamda operatsiyalar rasmiylashtirilishi ustidan kuzatuv olib borilishi;
  
• 
  boshqa auditning natijalaridan nazorat vositalarini ishlash qobiliyati haqida ma’lumotlar olish maqsadida foydalanish;
  
• 
  nazorat tavakkalchilikni baholash vaqtida auditor oldingi yillarning ma’lumotlaridan foydalanishi mumkin bo’lgan. Biroq bunda u oldingi yilda tegishli nazorat tavakkalchilikni baholashlari, tekshirilayotgan yil uchun ham haqqoniy ekanligiga ishonishi kerak;
  
• 
  nazorat tavakkalchilikni baholashning natijalarini auditor auditning umumiy rejasida aks ettirishi lozim.