Xalıq ara shet el tòlem sıstemaları

M UHAMMED AL-XOREZMIY ATÍNDAǴÍ TASHKENT INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ UNIVERSITETI NÓKIS FILIALÍ “KOMPYUTER INJINIRING FAKULTETI” KOMPYUTER INJINIRING BAG`DARI AT-SERVIS
5-KURS SIRTQI TA`LIM STUDENTI YUSUPOVA GULIMXANNIŃ“ELEKTRON BIZNES TEXNOLOGIYALARI” PÁNINEN

O`Z BETINSHE JUMIS

Tema: Xalıq ara shet el tòlem sıstemaları

Orınlaǵan: Yusupova G

Qabıllaǵan: Begjanova Z


Xalıq ara shet el tòlem sıstemaları

1. 
   Kirisiw
   
2. 
   Tòlem sıstemaları
   
3. 
   Xalıqara tòlem sıstemaları
   
4. 
   Elektron pullar.
   
5. 
   Paydalanılģan àdebiyatlar.
   

Kirisiw

Tólew sisteması bul finanslıq sherikl: bankler, mákemeler dúkanlar hám basqalar ortasındagi bitimler hám esap -kitaplardı almaslaw sisteması bolıp tabıladı. Keń mániste, bul qarıydar hám satıwshı ortasındaǵı dáldalshılar. Tólew sistemasınıń funksiyaları bank kartaları járdeminde pul qarjlarınıń turaqlı aylanıwınan ibarat. Plastic karta menen tólewdi ámelge asırıp atırǵanda, arnawlı terminal qarıydardıń pul qarjların óz bankine ótkeriw tuwrısında soraw jiberedi hám uyerda kerekli muǵdardı satıwshınıń esabına ótkeredi. Barlıq esap -kitaplar real waqıt rejiminde ámelge asıriladı hám 10 sekundnadan aspaydı. Mámleket ishinde, kredit shólkemi ishinde hám mámleketlikler ortasındaǵı pul mámilesin basqarıwshı kóplegen tólew sistemaları bar. Internet arqalı tólew sistemaları bar. Internet arqalı tólewlerdi ámelge asırıw ushın electron tólew sistemaları da bar.
Xalıq aralıq tólew sistemaları barlıq mámleketler degi finanslıq aylanbalarǵa kirisiwdi támiyinleydi, bul sizge aymaqlar hám aymaqlardı esapqa almaǵan halda satıp alınǵan zatlar hám xızmetler ushın aqsha tólewge múmkinshilik beredi. Bul tólew sistemasınıń eń qawipsiz túri. Eń zamanagóy kompyuter texnologiyalar turaqlı túrde jańalanıp turatuǵın hám jalatay hújimlerge qarsı turıwǵa járdem beretuǵın hám jeke maǵlıwmatlar qawipsizliginiń joqarı dárejesin támiyinleytuǵın xalıq aralıq sistemalarǵa xizmet kórsetiw ushın isletiledi.
Mámleketimizde eń ataqlıları visa yamasa MasterCard. Tiykarǵı global sistemalar, sonıń menen birge, American Express, Diners Club hám JCB.
VIZA. Viza tólew sisteması Amerikada ótken 60 -jıllarında payda bolǵan.




Usınıń sebepinen, visa tólew sistemasınıń ayriqsha qásiyetlerinen biri sonda, ol dollar valyutasındaǵı operatsiyalarǵa jóneltirilgen. Tórt túrdegi kartalar ámeldegi - depet kartaları, kredit kartaları, olar bir-birinen zaryadlawda parıq etedi. Bul dúnyadaǵı eń ataqlı plastic kartalar túrlerinen biri. Arnawlı kod - iyesiniń shaxsın tastıyıqlaytuǵın pin kod járdeminde satıp alınǵan zatlardı ámelge asırıw, pulni alıw hám esaptı toltırıw múmkin. Sonıń menen birge, kartalar jekelashtirilishi hám Internette qawipsiz satıp alıw ushın arnawlı cifrlı kodlarǵa ıyelewi múmkin.