X. X. Komilova, U. A. Vohidova



Download 5,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/176
Sana30.12.2021
Hajmi5,72 Mb.
#94397
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   176
Bog'liq
Loyihalash. Komilov X.X, Vohidova U.A 4b631a0a8fb34a58d740b2e5322954ea

Rang xususiyatlari.  Rang  buyumnig  eng  muhim  informatsion 
sifatlaridan  biri  hisoblanadi.  Bizni  o ‘rab  olgan  tashqi  muhit -  rangli 
olam,  tabiatda  rangsiz  mavjudot,  o‘simlik  va  buyum  yo‘q.  Odam 
yaratgan  asarlari  orasida  ham  rangsiz  buyumlar  yo‘q.  Fizikada
62


tabiatda  uchraydigan  ranglar  xromatik  va  noxromatik  ranglarga 
bo‘linadi.
Xromatik  (hromos,  yunon.  -   rangli)  ranglarga  spektr  ranglari 
kiradi,  ya’ni  qizil, to‘q  sariq,  sariq,  yashil,  moviy, ko‘k,  binafsha  va 
ulardan aralashma ranglari.
Noxromatik,  ya’ni  rangsiz,  ranglarga  qora,  oq  va  kulranglar 
kiradi.
Umuman ranglar fizik va psixofiziologik xususiyatlarga ega.
Xromatik ranglaming fizik xususiyatlari quyidagilar: rang tusi, 
rang  to ‘qligi  va  oqishligidir.  Noxromatik  ranglar  faqat  bir  xusu- 
siyatga ega -  oqishlikka.
Rang  tusi  -   xromatik  rangni  shartli  belgisi.  Masalan,  qizil, 
ko‘k,  sariq  va  b.  yoki  birorta  o‘simlik  (malina,  shaftoli),  buyum 
nomiga  yaqinlashtirib  beriladi.  Tabiatda  uchraydigan  ranglami 
insonlar  taxminan  faqat  0,1 %ni  ajrata  oladi,  ulardan  esa  faqat 
10%ga shartli nom berilgan.
Rang  to ‘qligi  -   xromatik  rangni  kuchi,  uni  sofligi,  ya’ni 
xromatik  rangga  noxromatik  rang  aralashgan  darajasini  ko‘rsat- 
kichidir.  Spektr va kamalak ranglari  eng sof ranglar. Agar ularga oq 
rang qo'shilsa,  pastel ranglar hosil bo iad i (masalan, pushti, moviy, 
bargikaram va b.), kul ranglar qo‘shilsa -  to‘q ranglar hosil boiadi.
Oqishlik  -   xromatik  va  noxromatik  ranglaming  oq  rangga 
yaqinlik darajasi.
Agar  spektr  ranglariga  qirmizi  rang  qo‘shib,  ularni  doira 
bo‘ylab joylashtirilsa,  ranglar  doirasi  hosil  boiadi.  V.Shugayev 
bo‘yicha  sariq  ,  qizil,  ko‘k  va  yashil  ranglar  shu  rang  doirasining 
asosiy ranglari  hisoblanadi,  sababi  ularga rang doirasidagi  o‘zlariga 
qo‘shni  ranglar  tusi  ham,  aralashmasi  ham  boim aydi.  Doiradagi 
qolgan  ranglar  oraliq  ranglar  hisoblanib,  ular  bir-biriga  qo‘shni 
asosiy ranglaming aralashmasidan kelib chiqadi.
Rang  doirasida  diametralaming  qarama-qarshi  uchlaridagi 
ranglami  qo ‘shimcha  ranglar  deyiladi,  chunki  ular  optik  aralash­
masi  oq  rangni,  mexanik  aralashmasi  esa  kulrangni  hosil  qiladi, 
ya’ni  ulaming aralashmasi  noxromatik rangni  hosil  qiladi.  Bir-birini 
oldida ular  to‘qroq tuyiladi  va rang tusi kuchayadi.

Download 5,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   176




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish