X. X. Kamilova, N. A. Isaxojayeva, K. R. Fuzailova kostyum kreativ grafikasi

Qattiq qalam

O’rtacha qattiqlikdagi qalam Yumshoq qalam

Yog’li rangli qalamlar





7- rasm. Grafit qalam turlari.
Sharikli ruchka

0.05 mm flomaster ruchka 0.5 mm

o'rta qalinlikdagi getli ruchka 0.8 mm

Ingichka qalinlikgagi gelti ruchka

Pero ruchka

Siyohli ruchka

Rangli roller ruchkalar

Turli rangdagi flomasteriar (Tarkibi spirt bo'lgan)

c-t

Ж-У

8-rasm. Turli xildagi tasviriy vositalar.

3. 
   Mutaxassislik uchun zaruriy jamlanmalar: Experimental va sohaga oid
   

0‘z layoqatingizdan kelib chiqan holda qat’iy ishonchga ega boMish uchun keng qamrovli mutaxassis sifatida o‘z usulingiz yo‘- nalishini aniqlash tajribalar orqali erishiladi. Bunda tarkibi “Quruq” va “Nam” boMgan materiallar tasniflanadi. Bundan tashqari birqancha turdagi qog‘ozlar tarkibini va tayorlash usullarini o‘rganish muhim.

Tarkibi quruq materiallar:

• 
  Grafitli qalamlarning qattiq turida juda ingichka, nimjon chiziqlarlami, hamda barmoq bilan yurgizish mumkin boMgan to‘q va yumshoq chiziqlargacha chizishda foydalaniladi. Grafit - qalamlar o‘zagini tashkil etadigan qo‘rg‘oshin-kulrang modda nazarda tutiladi, u ixtiyoriy modelni chizishda ommabop asbobdir. Bu oson o‘chi- riladigan, batartib aniq chiziq qoldiradigan, ishlatishda o‘zagini paydo qilish bilan kifoyalanadigan material.
  
• 
  Chinagraph mumli qalamlar har qanday yuzada dadil chiziq­lami chizishda ishlatiladi.
  
• 
  Conte qalamlari - pastel mellari bo‘lib, uning yordamida juda yumshoq, hamda to‘q va aniq bo‘lmagan chiziqlar yaratish mumkin.
  
• 
  Ko‘mirli qalamlarning asosi pista ko‘miming qalam ko‘rinishidagi shakli bo‘lib, uning turlicha navlari mavjud. Ko‘mir yordamida turli xil o‘ta yumshoq va ingichka chiziqlardan to‘q va qalin chiziqlargacha chizish mumkin.
  
• 
  Chalk (tarkibi quruq) pasteli qattiq yoki yumshoq shaklda bo‘lishi mumkin. Moybo‘yoq (pigment), loy (glina) va arab yelimi (gummiarabik), shuningdek, bo‘yoqlar bilan birga ulaming qiymati tiniq moybo‘yoq tarkibiga ta’sir qiladi. Uch asosiy ranglar birik- masidan hosil bo‘lgan ranglar birikmasida tarkibi moy bo‘yoq miqdori ko‘p bo‘lib, oq rang qo‘shimchasi oshirilganda bo‘yoq qiymati pasayadi. Qiymati yuqori bo‘yoqlardan mashg‘ulotlarda tajriba o'tkazish maqsadga muvofiq bo‘lmadi.
  
• 
  Moyli pastellar asalari yoki mineral mumi va qurimaydigan vazelin bilan bog‘Iangan moybo‘yoqdan tarkib topgan. Ular dadil, tuzilishli chiziqlami hosil qilishga, tez bajariladigan qoralama eskizlami chizishga ishlatiladi. Bunday moyli pastellarning yana bir xususiyati ularning katta hajmdagi maydonlarda ishlatilishi va bir xil tiniq rang hosil bo‘lishi uchun yorug‘roq ranglardan foydalanib aralashtirilishidir.
  

9-rasm. Rangli qalamlar.







10-rasm. Pastel qalamchalari.