X. U. Aliyev Darslikda umumiy patofiziologiya, tipik patologik jarayonlar asoslari va

lanish sistem asining ta ’siri sababli torm ozlangan bo'ladi.
T o'qim a psevdo (y o lg 'o n ) gipofaoliyati holatidagi yetish ­
movchilik bezning normal faoliyatida ham kuzatilib, keyinchalik
ikkilamchi buzihihlarga olib kelishi mumkin.
To'qimalarda retseptorlarning bo'lm asligi, yoki ular sortining
nihoyatda kam bo'lishi gorm onlar ta’sirini sezm aslikka sabab
bo'ladi.
Progormonning gorm onga aylanishining buzilish sohta gipo-
faoliyatining yana bir sababi bo'ladi (m asalan, testosteronga
nisbatan sezgirlig in in g kam ayishida testikular fem in iza tsiy a
sindromining rivojlanishiga olib keladi).
Insulinga qarshi mavjud bo'lgan yuqori titrli antitanalar ta ’si­
rida insulinga nisbatan rezistentlik kelib chiqadi — Langergans
orolchalaridagi betta-hujayralar gipertrofiyalanadi va oqibatda
gipoglikem iya o'rnini qoplashga barcha im konivailar safarbar
etiladi, nihoyat insulin apparati holdan toyadi, natijada atrofiyaga
uchraydi.
Ba’zida gipogormonal sindrom jigarning mikrosomal enzimatik
sistemasi faol lash ishi hisobiga yuzaga kelishi mumkin (masalan,
barbituratlar steroid gorm onlarning infaollanishi tufayli, bu esa
ba’zi dorilam ing salbiy ta ’siridan dalolat beradi).
:96

---

NERV SISTEMASINING UMUMIY PATOFIZIOLOGIYASI
Nerv sistem asining patofiziologiyasi turli shikastlanishlarda
yuzaga keluvchi nerv buzilishlarining asosida yotuvchi patologik
jarayonlarning um umiy qonuniyatlari va rivojlanishining asosiy
masalalari — etiologiyasi, kechishi va oqibatlari mexanizmlarini
o'rganadi. Bunga nerv sistem asining molekular hujayra tuzil-
malaridan boshlab, to sistem ali munosabatlariga qadar boMgan