58
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
Masalalar
1. Mamlakat hukumati avtomobillarga import kvotani bir yilga 600 donadan
iborat kiritgan. Avtomobillarga jahon narxi bir dona uchun 6000 doll. Mamlakatda
kvota kiritilgandan keyin ichki narx bir dona uchun 7000 dollargacha ko‘tarildi.
Erkin savdo sharoitida avtomobillarning ichki ishlab chiqarish hajmi yiliga 1200
donani, kvota kiritilgandan keyin esa - yiliga 1400 donani tashkil etadi. Erkin savdo
sharoitida avtomobillarning ichki iste’moli yiliga 2200 donani, kvota kiritilgandan
keyin esa - yiliga 2000 donani tashkil etadi. quyidagilarni aniqlang:
a) kvota kiritilishidan ishlab chiqaruvchilarning yutug’i;
b) bu chora natijasidagi iste’molchilarning yo‘qotishlari;
v) davlat byudjeti daromadlarining oshishi;
g) millat farovonligining sof yo‘qotishlari.
▲ ▲ ▲
2. Mamlakat bolalar trikotajini eksport qiladi. Jahon bozorida uning bir dona
uchun narxi 3 AQSH dollari. Mamlakatdagi bu mahsulotga bo‘lgan taklif egri
chizig’i quyidagi tenglama bilan belgilanadi S = 800 + 200P, talab egri chizig’ining
ko‘rinishi esa quyidagicha: D = 700 - 200P. Mamlakat hukumati eksport tarifini
kiritgandan keyin ichki narx bir donaga 2 AQSH dollarini tashkil etdi. Eksport
tarifining quyidagilarga ta’sirini aniqlang:
a) iste’molchilarning farovonligiga;
b) trikotaj ishlab chiqaruvchilarning daromadlariga (yo‘qotishlariga), eksport
hajmiga;
v) davlat byudjetining daromadlariga;
g) millat farovonligiga.
59
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
▲ ▲ ▲
3. Mamlakat hukumati shakarga 10% li import tarif kiritish to‘g’risida qaror
qabul qiladi. Jahon bozorida uning narxi bir tonna uchun 200 AQSh dollari.
Mamlakatdagi bu mahsulotga bo‘lgan taklif erkin savdo sharoitida 6 mln. t., tarif
borligida esa - 8 mln. tonnani tashkil etadi. Ichki iste’mol hajmi erkin savdo
sharoitida - 22 mln. tonna, tarif borligida esa - 20 mln. tonnani tashkil etadi. Shunga
muvofiq import hajmi erkin savdo sharoitida - 16 mln. tonna, tarif borligida - 12
mln. tonnani tashkil etadi. Import tarifi kiritilishining oqibatlarini aniqlang:
a) Iste’molchilarning yo‘qotishlarini;
b) milliy ishlab chiqaruvchilarning yutuqlarini;
v) davlat byudjetining daromadlarini;
g) millat farovonligining sof yo‘qotishlarini.
▲ ▲ ▲
5. Jadvalda berilgan ma’lumot asosida firmalardan qaysi biri demping
qo‘llashda ayblanishi mumkinligini aniqlang:
Tovar birligining tannarxi,
AQSh dollarida
Ichki narx, AQSh
dollarida
Eksport narxi, AQSh
dollarida
Firma A
100
100
110
Firma B
100
120
110
Firma S
100
90
105
▲ ▲ ▲
4. Rossiya engil sport samolyotlaridan bir yil ichida 70 dona ishlab chiqaradi.
Ulardan 20 donasini iste’mol qilib, 50 donasini eksport qiladi. Erkin savdo
sharoitida bir samolyotning narxi - 6000 AQSh dollari. Tarmoqni rag’batlantirish
maqsadida hukumat har bir samolyot qiymatidan 15% miqdorida subsidiya ajratadi.
Natijada samolyotning ichki narxi 6450 AQSh dollarigacha oshib, eksport narxi esa
5550 AQSh dollarigacha pasayadi. Eksport hajmi 70 dona samolyotgacha
ko‘payadi. Subsidiyaning kiritilishi ichki ishlab chiqarish, eksport va iste’mol
hajmlariga hamda byudjet daromadlariga qanday ta’sir etganligini aniqlang.
60
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
Do'stlaringiz bilan baham: