X. S. Xadjayev, sh sh. Fayziyev m. E. Jabbarov. Makroiqtisodiyot

M

 

 

 

 

 

 

 

akroiqtisodiyotda  iste’mol,  jamgarish  va  investitsiyalar  bilan  bog’liq 

masalalar  muhim  ahamiyat  kasb  etadi,  chunki  iste’mol  va  investitsiya 

xarajatlari YaIM ning asosiy tarkibiy qismlaridir. 

Iste’mol  YaIM  tarkibida  asosiy  ulushga  ega  bo‘lib,  oraliq  hamda  yakuniy 

iste’molga ajratiladi va  ixtiyordagi  daromaddagi  joriy  davr  ehtiyojlarini qondirish 

uchun  qilingan  xarajatlarini  qamrab  oladi.  Iste’mol  va  daromad  o‘rtasidagi 

bog’liqlik  iste’mol  funktsiyasi  orqali  ifodalanadi.  Iste’molni  tavsiflovchi 

ko‘rsatkichlar  sifatida  iste’molga  bo‘lgan  o‘rtacha  va  chekli  moyillik 

ko‘rsatkichlari qatnashadi. 

Jamg’arish ixtiyordagi daromadning iste’moldan keyin qolgan qismi bo‘lib, 

jamg’arish  funktsiyasida  jamg’arma  va  ixtiyordagi  daromad  o‘rtasidagi  bog’liqlik 

aks  ettiriladi.  Iste’mol  kabi  jamg’arishni  ham  tavsiflovchi  ko‘rsatkichlar  sifatida 

jamg’arishga  bo‘lgan  o‘rtacha  va  chekli  moyillik  ko‘rsatkichlari  qatnashadi. 

Jamg’arish  xususiy  jamg’armalar,  davlat  jamg’armalari  hamda  chet  elliklarning 

jamg’armalaridan iborat. 

Investitsiyalar  jamg’armalar  bilan  bog’liq  bo‘lib,  investitsiya  funktsiyasi 

umumiy holda real foiz stavkasi bilan teskari, daromad bilan esa to‘g’ri bog’liqlikni 

aks ettiradi. Investitsiyalar yalpi vas of investitsiyalarga ajratiladi. 

Yalpi  investitsiyalar  sof  investitsiyalardan  amortizatsiya  miqdoriga  farq 

qiladi  va  aynan  yalpi  investitsiyalar  hamda  amortizatsiyani  solishtirish  orqali 

iqtisodiyot ko‘rinishi ajratiladi.