X. S. Xadjayev, sh sh. Fayziyev m. E. Jabbarov. Makroiqtisodiyot

H

 

 

   

 

 

 

ar  bir  mamlakat  iqtisodiy  o‘sishga  intiladi,  chunki  iqtisodiy  o‘sish, 

birinchidan,  milliy  mahsulot  hajmi  va  daromadning  ko‘payishiga, 

ikkinchidan,  rssurslardan  samarali  foydalanishga,  uchinchidan,  yangi-yangi 

ehtiyojlar  va  imkoniyatlarning  paydo  bo‘lishiga,  to‘rtinchidan,  xalqaro  bozorlarda 

mamlakat obro‘sining oshishiga olib keladi. 

Iqtisodiy  o‘sish  —  bu,  ob’ektiv  qonuniyat  bo‘lib,  jami  taklifning  o‘sishini 

yoki  boshqacha  aytganimizda  potentsial  YaIM  hajmining  oshishini  bildiradi. 

Iqtisodiy  o‘sish  nafaqat  ishlab  chiqarishning  o‘sishini,  balki  iqtisodiyot 

potentsialining o‘sishini ham bildiradi. 

Iqtisodiy  o‘sish  YaIMni  o‘tgan  davrga  nisbatan  o‘zgarishi  hamda  real 

YaIMning  o‘tgan  davrga  nisbatan  aholi  jon  boshiga  o‘zgarishi  sifatida  aniqlanadi 

va  mamlakatning  umumiqtisodiy  imkoniyatlari  harakatini  aniqlash  uchun 

ishlatiladi. 

Iqtisodiy  o‘sish  tabiiy  hamda  mehnat  resurslari  soni va  sifati,  asosiy  kapital 

hajmi, texnologiyalar kabi omillarga bog’liq. 

Uzoq  muddatli  iqtisodiy  o‘sishni  asoslash  uchun  Xarrod  va  Domarlar 

tomonidan amalga oshirilgan hamda Xarrod-Domar modeli deb yuritiluvchi model 

qo‘llaniladi.  Modelda  ko‘zda  tutilgan  asosiy  faraz  milliy  daromadni  kapital 

miqdoriga proportsionalligi hisoblanadi. 

Iqtisodiy  o‘sishning  salbiy  oqibatlaridan  biri  aholini  ijtimoiy,  mulkiy 

tabaqalanishi  kuchayishi  hisoblanadi.  Shuning  uchun  ham  davlat  aholi  turli 

qatlamlarini himoya qilish maqsadida ijtimoiy siyosatlarni olib boradi. 

Daromadlar  taqsimlanishining  tengsizligini  ifodalash  uchun  ko‘p  hollarda 

Lorents egri chizig’idan foydalaniladi.