X. S. Xadjayev, sh sh. Fayziyev m. E. Jabbarov. Makroiqtisodiyot

 

 

 

 

  

 

---

 

 

37

 

 

X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov  –  MAKROIQTISODIYOT  

 

B

 

 

 

 

 

 

 

 

 

yudjet-soliq  siyosati  deganda  noinflyatsion  YaIM  ishlab  chiqarish 

sharoitida 

iqtisodiyotda 

to‘liq 

bandlilikni, 

to‘lov 

balansining 

muvozanatini  va  iqtisodiy  o‘sishni  ta’minlashga  qaratilgan  davlat  xarajatlari  va 

soliqlarini o‘zgartirishni o‘z ichiga olgan chora-tadbirlar tushuniladi. 

Iqtisodiyot  turg’unlik  yoki  pasayish  davrida  bo‘lgan  vaziyatlarda  davlat 

tomonidan  rag’batlantuvchi,  iqtisodiyotda  to‘liq  bandlik  va  ortiqcha  talab 

natijasida  inflyatsiya  kelib  chiqishi  mumkin  bo‘lgan  vaziyatlarda  esa  cheklovchi 

fiskal siyosat olib boriladi.  

Rag’batlantuvchi  fiskal  siyosat  davlat  xarajatlarnni  (G)  oshirish  yoki 

soliqlarni  (T)  kamaytirish  yoki  bo‘lmasa  ikkala  tadbirni  bir  vaqtda  olib  borish 

orqali,  cheklovchi  fiskal  siyosat  davlat  xarajatlarnni  (G)  kamaytirish  yoki 

soliqlarni  (T)  oshirish  yoki  bo‘lmasa  ikkala  tadbirni  bir  vaqtda  olib  borish  orqali 

amalga oshiriladi.  

Hukumat  davlat  sektorini  kengaytirmoqchi  bo‘lsa,  davriy  pasayishni 

tugatish  uchun  o‘z  xarajatlarini  oshirishi,  inflyatsiyani  cheklash  uchun  esa 

soliqlarni oshirishi maqsadga muvofiq bo‘ladi. 

Fiskal  siyosat  davlat  sektorini  cheklashga  qaratilgan  bo‘lsa,  davriy 

pasayish sharoitida soliqlarni kamaytiradi, davriy ko‘tarilish paytida esa davlat 

xarajatlarini oshirish maqbul yo‘l hisoblanadi. 

Davlat  diskretsion  yoki  nodiskretsion  fiskal  siyosat  olib  borishi  mumkin. 

Diskretsion  fiskal  siyosat  davlat  xarajatlari,  soliqlar  va  davlat  byudjeti  qoldig’ini