X. E. Rustamova, M. D. Maxsumov, U. A. Tuymachev fuqaro muhofazasi va fuqaro muhofazasi tibbiyot xizmati

Harbiy davrda fmtx tuzilma va muassasalarini tibbiyot 
mollari bilan ta’minlash
Dushman hujumidan so‘ ng tibbiy mollarga talab bir necha marotaba 
oshadi,  shu  sababli  zararlanganlarga  tibbiy  yordam  ko‘rsatishga 
qatnashuvchi  tuzilma  va  muassasalarni  to‘xtovsiz,  doimo  to‘ldirib 
turilishi talab etiladi.
0 ‘choqda 
ishlayotgan 
sanitar-druj inachilami 
mollar 
bilan 
toidirishga  BTYO  dorixona  boshligi  javobgardir.  U  SDlar  sonini, 
ishlash joylarini, ujoylarga borish yoiiarini bilishi kerak va sarflangan 
mollami o‘z vaqtida to‘ldirishi  lozim.  Sanitar-drujinachi  sumkasidagi 
mollar  10-12 zararlanganga tibbiy yordam ko'rsatishga yetadi.  10 soat 
ishlashda u sumkasini 2-3 marotaba to‘ldirishi talab qilinadi. Sumkani 
toidirish talabnomasini SD  boshligi BTYO dorixonasiga o‘choqdan 
zararlanganlarni BTYOga ko‘chiruvchi transport orqali yetkazadi.
BTYO  dorixona  boshligi  SD  uchun  mollami  zararlanish 
o‘chogiga borayotgan transportda yuboradi.
BTYOni  mollar  bilan  toidirishga  shahar,  tuman  FMTX 
boshligi  javobgardir,  u  tinchlik  davrida  (FMTX  rejasi  asosida) 
BTYOni  m aium   ta’minot  bazasiga  bogiab  qo‘yishi talab  qilinadi. 
Omborxonadan BTYO mollami talabnomaga asosan olishi mumkin. 
Ba’zi  sarflanuvchi  mollar  omborxonadan  BTYOga  talabnomasiz 
keltirilishi  mumkin.  Bu  maqsadda  omborxonalar  avtomashinalar, 
vertolyotlar  va  tem iryoi  transportlari  yordamida  ko‘chma  (uchar) 
dorixonalar (apteka letuchkalari) tuzishlari mumkin.
Ko‘chma dorixonaning bir komplekti 300  nafar zararlanganlarga 
birinchi  shifokor  yordamini  ko'rsatishga  moijallangan  dori-
251

---

darmonlarga  ega  boiadi.  Avtomobiidagi  ko'chma dorixona pritsepi 
bilan bir reysda 5 komplekt tibbiyot buyumlarini yetkazishi mumkin.
BTYO 
bilan 
moliyaviy 
hisob-kitob 
olib 
borilmaydi. 
Omborxonalardan hamma buyumlar tekin beriladi.  Bundan  tashqari 
BTYO  rahbari  shaharda  qolgan  va  unda  saqlanayotgan  tibbiyot  va 
boshqa buyumlardaii maksimal foydalanish chorasini ko‘rishi kerak.
BTYO qon  va uning preparatlari bilan qon quyish markazlari  va 
boiim lari  orqali  ta’minianadi.  Funksional  boiimlarni  to ‘xtovsiz 
dori-darmon  va  bog‘Iov  vositalari  bilan  ta’minlash  uchun  BTYO 
dorixonasi tashkil tashtiriladi.
HEQO  va  IEQB  bakterial  preparatlami  SNEMlar  orqali 
olishadi.  SNEMning  o ‘zi  bunday  preparatlami  ishlab  chiqaruvchi 
muassasalardan oJadi.
FMTXning 
davolash 
muassasalari 
tibbiyot 
buyumlarini 
belgilangan  tibbiy  omborxona  va  bazalardan  toidiradi.  Tibbiyot 
buyumlariga 
talabnomani 
kasalxona 
bazasi 
boshqarmasiga 
yuborishadi.
Talabnoma KBBda tasdiqlanganidan keyin davolash muassasasini 
ta’minlovchi omborxonaga yuboriladi. Bunda, omborxona olinadigan 
yukni yuklash va tashish uchun davolash muassasasiga transport, tara 
va ishchi kuchi ajratmaydi.
Kasalxona bazasining davolash muassasalari bakterial preparatlami 
SNEM  yoki  HEQO  orqali  olishadi.  Qon  va uning  preparatlarini  bu 
muassasalar qon quyish institutlari, markazlari va stansiyalari hamda 
FMTX  kasalxonalarida  tashkil  etiladigan  qon  quyish  punktlari  va 
boiimlari orqali olishadi.
Omborxona  va  baza  buyumlarini  toidirish  yuqori  turuvchi 
dorixonalar  boshqarmasi  omborxonasi,  bazasi  va  “Tibtexnika” 
tashkilotlari  yoki  shu  buyumlami  (mollami)  ishlab  chiqaruvchi 
korxona orqali to‘g‘ridan to‘g‘ri olib boriiadi.
Zararianganlarga  tibbiy  ybrdam  ko‘rsatuvchi  FMTX  tuzilma 
va  muassasalarini  tibbiyot  buyumlari  (mollari)  bilan  ta’minlashda
252

---

dastavval  o'choqqa  yaqin  joylashgan  omborxona  va  bazadagi 
buyumlardan  foydalaniladi.  Ularda  kerakli  mollar  bo‘lmagan 
taqdirdagina  FMTX  vositalarining  tumanlararo  va  viloyatlararo 
manyovri qo‘llanilishi mumkin.