X. E. Rustamova, M. D. Maxsumov, U. A. Tuymachev fuqaro muhofazasi va fuqaro muhofazasi tibbiyot xizmati

II. Tabiiy turdagi favqulodda vaziyatlar
1. Geologik xavfli hodisalar:
-   odamlar  o‘limiga,  ma’muriy  va  ishlab  сЫяаг^   binolarini, 
texnologik  asbob-uskunalarning,  energiya 
transport 
kommunikatsiyalari 
va 
infratuzilma 
tiziffilar™n§’ 
ljtimoiy 
yo‘nalishdagi  binolaming  va  uy-joylarning  turlicha  darajada 
buzilishiga,  ishlab  chiqarish  va  odamlar 
faoliyatining  izdan 
chiqishiga olib kelgan zilzilalar;
-  odamlar o‘limiga olib kelgan yoki olib kelishi mumkin bo‘lgan 
va  xavfli  hududdan  odamlarni  vaqtincha ko‘chirishni yoki  xavfsiz 
joylarga  doimiy  yashash  uchun  ko‘chirishni  talab  qiluvchi  yer 
ko‘chishlari, tog‘  o‘pirishlari va boshqa xavfli geologik hodisalar.
2. Gidrometeorologik xavfli hodisalar:
-   odamlar  oiimiga,  aholi  punktlarinig  ba’zi  sanoat  va  qishloq 
xo‘jaligi  obyektlarini  suv  bosishiga,  infratuzilm^ar  va  transport 
kommunikatsiyalari,  ishlab  chiqarish  va  odamlar  hayot  faoliyati 
buzilishiga  olib  kelgan  va  shoshilinch  ko‘chirish tadbirlari  o‘tkazili- 
shini talab qiladigan suv toshqinlari, suv to‘planishiva se^ar>
117

---

-   aholi  punktlaridagi,  sanatoriya,  dam  olish  uyiaridagi, 
sog‘lomlashtirish 
lagerlaridagi 
odamlarning, 
turistlar 
va 
sportchilarning  jarohatanishiga  va  oiim iga  olib  kelgan  yoki  olib 
kelishi mumkin b o ig an  qor ko‘chkilari, kuchli shamollar (dovullar), 
jala va boshqa xavfli gidrometereologik hodisalar.
3.  Favqulodda epidemiologik, epizootik va epifitotik vaziyatlar:
-   o ia t,  vabo,  sarg‘ayma,  isitma  kabi  siyrak  uchraydigan 
kasalliklarni keltirib chiqargan alohida xavfli infeksiyalar;
-   odamlarda  uchraydigan  yuqumli  kasalliklar  rikketsiyaJar  — 
epidemik toshmali terlama, Bril kasalligi, Ku-isitma;
-  zoonoz infeksiyalar -  sibir yarasi, quturish;
-  virusli infeksiyalar -  SPID;
-   epidemiya  -   alohida  xavfli  infeksiyalarga  tegishli  boim agan 
yuqish manbayi bitta yoki yuqish omili bir xil boigan odamlarning 
guruh b o iib  yuqumli kasallanishi,  bir  aholi punktida -  50 kishi  va 
undan ortiq;
-   aniqlanmagan  etiologiya  bilan  guruh  b o iib   kasallanish  -   20 
kishi va undan ortiq;
-  tashxisi aniqlanmagan bezgak kasalligi -  15 kishi va undan ortiq;
-   o iim i  yoki  kasallanish  darajasi  o‘rtacha  statistik  darajadan  3 
baravar va undan ortiq boigan vaziyat;
-  zaharli moddalar bilan zaharlanish -   zararlanganlar soni -   10 
kishi, vafot etganlar soni -   2 kishi va undan ortiq;
-  oziq-ovqatdan ommaviy zaharlanish -  zararlanganlar soni —  10 
kishi, vafot etganlar soni -   2 kishi va undan ortiq;
-  epizootiya -   hayvonlaming ommaviy kasallanishi yoki nobud 
boiishi;
-  epifitotiya -  o‘simliklaming ommaviy nobud boiishi.