X bob O‘rnatilgan operatsion tizimga kirish

10.4. O‘rnatilgan operatsion tizimlar

O‘rnatilgan operatsion tizimlar o‘rnatilgan operatsion kompyuter tizimlari uchun mo‘ljallangan operatsion tizimlardir. Bunday OTlar ixcham, zahiralardan foydalanish nuqtai nazaridan samarali, ishonchli bo‘lishi kerak. Shu bilan birga, o‘rnatilmagan kompyuter operatsion tizimlarining ko‘plab foydalanilmaydigan funksiyalari maxsus ilovalargi moslashtirilgan holda maxsuslashtiriladi va tashlab yuboriladi. Ko‘p hollarda o‘rnatilgan operatsion tizim deganda real vaqt operatsion tizimlari tushuniladi, va aksincha real vaqt operatsion tizimi deganda o‘rnatilgan operatsion tizim tushuniladi.

Odatda, o‘rnatilgan operatsion tizim ishlayotgan apparat ta’minot zahiralari imkoniyatlari cheklangan bo‘ladi, masalan tezkor xotira qurilmasi (TXQ, RAM-Random Access Memory) va doimiy xotira qurilmasi (DXQ, ROM – Read Only Memory). Shuning uchun ham o‘rnatilgan apparat ta’minoti uchun yaratiladigan tizimlar nihoyatda maxsuslashtirilgan bo‘ladi, bu esa cheklangan zahiralar tufayli (low if compared to non-embedded systems) bunday tizimlar maxsus masalalar yoki sohani qamrab oladi. Asosiy (yoki bitta) markaziy protsessorning qayta ishlash qudratidan maksimal darajada foydalanish uchun o‘rnatilgan tizim yaratuvchilari bunday tizimlarni yozishda ko‘p hollarda Assembler tilidan foydalanadilar. Bu samarali mashina tili tezlik va determinizm nuqtai nazaridan qurilmalardan maksimal foydalanish imkonini beradi, bu esa o‘rnatilgan operatsion tizimning javob berish qobiliyatini maksimallashtiradi. Ammo bu barcha o‘rnatilgan operatsion tizimlarning Assembler dasturlash tilida yozilgan ekanini bildirmaydi, ko‘plab o‘rnatilgan operatsion tizimlar C va Java kabi tillarda yoziladi. To‘liq operatsion tizimlardan farq qilib, o‘rnatilgan operatsion tizimlar ilovalarni yuklamaydi va bajarmaydi, bu esa o‘rnatilgan operatsion tizimlarning faqat bitta ilova bilan ishlay olishini bildiradi.