X asranboeva

Nutqning fonetik tirkibini o’zlashtirish 1 yoshning oxirlariga kelib boshlanadi. Bog’cha yosh davrining boshiga kelib, bolalar asosan ona tilining barcha tovusMarini egallab bo’ladilar. Biroq shunday bog’cha yoshida{>i bolalar ham uchraydiki, ularda ancha katta yoshda ham nutqiy nuqson, talafliiz kamcliiliklari uchraydi. Bxming asosiy sababi nutq apparati motorikasining sekin rivojlaniijhidir. Muloqot deganda o’zaro mimosabatlaming shakllanishi, ro’yobga chiqarilishi va namoyon bo’lishini ta’minlovchi informasion emosional va predmetli o’zaro ta’sii jarayoni tushuniladi. Bola shaxsining shakllanishida muloqotning roli benihoya kattadir.

Muloqot jarayonida muayyan shaxsiy munosabaiiar shakllanadi. Bolada qanday shaxsiy sifatlaming tarkib topishi ko’p jihatdan ming atrofdagilar bilan bo’lgan o’zaro muiiosabati xarakteriga bog’liqdir. Bolaning kattalarga muiiosabati ishonchli yoki ishonchsiz, yoqimli yoki yoqimsiz va hokazo bo’lishi mumkin. Xo’sh bolalaming kattalarga bo’lgan munosabati niina bilan belgilanadi? Bu munosabat asosida

nimalar yotadi? Bxmdiiy masalalar liozircha kam tadqiq qilingan. Ularga nisbatan yondoshuvlar mayjud. Neofreydistlar (Freydning davomcliilari) bolalaraiiig kattalarga bo’ lgan munosabati shakllanishida onaning o’mi hal qiluvchi ahamiyatga ega deb hisoblaydilar. Ulaming fikricha bunga sabab shxmdaki, ona bolaning “orol ehtiyoji”ni qondira jismoniy va psixik jihatdan normal rivojlanishi holatlari uchraydi. Bolaning uni oziqlanlirmagan u bilan faqatgjna o’ynagan yoki muloqatga kirishgan kattalш•ga qattiq bog’lanib qolishini neofreydisk pozisiyadan turib qanday qilib tushimtirish mumkin? Biologik omilning rolini mutlaqlashtiravchi psixoanalitik yondashuv ushbu savollarga javob berolmaydi.

“Irapirinting” - qayd etish nazariyasining tarafdorlari ham atrofdagilarga bo’lgan munosabatining shakillanishida ilk tajriba muhim birinchi darajali ahamiyatga ega, deb hisoblaydilar. “Iпфiгting” gipotezasiga muvofiq ilk bolalik davridagi bolalarda ular bilan doimiy muloqotda bo’luvchi kishining xususiyatlari - tashqi qiyofasi, ovozi, kiyimi, hidi qayd etib qolinadi.