Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

Lizing subyektlari 

Lizing sotuvchi  

Lizing beruvchi 

Lizing oluvchi  

---

 

234

31-jadval. 

Lizing munosabatlarida qatnashuvchi subyektlar 

 

№ Lizing 

subyektlari 

Izoh 

1 

2 

3 

1. 

Lizing beruvchilar  

(mulk egalari) 

 

tijorat banklari  

 

qo‘shma lizing kompaniyalari 

 

xorijiy lizing kompaniyalari 

 

xalqaro lizing kompaniyalari  

 

ixtisoslashgan milliy lizing kompaniyalari  

 

uskunalarni tayyorlovchi korxonalar  

     filiallari va bo‘limlari  

 

davlat va mahalliy organlar: 

→  mulk qo‘mitalari 

→  moddiy ta’minot bo‘limlari  

→  qurilish bosh boshqarmalari  

→  boshqa organlar 

 

sug‘urta kompaniyalari  

 

nafaqa fondlari 

 

lizing operatsiyalarini amalga oshirishga  

yo‘naltirilgan ochiq va yopiq aksionerlik jamiyatlari 

2. 

Lizing oluvchilar 

(mulkdan foydala-

nuvchilar) 

 

tovar ishlab chiqaruvchi yuridik shaxslar  

 

yuridik shaxs bo‘lmagan tadbirkorlar 

 

3. 

Lizing obyektlarini 

sotuvchilar 

 

mulk egalari  

 

uskunalarni ishlab chiqaruvchilar  

 

moddiy ta’minot tashkilotlari  

 

savdo firmalari  

 

aksionerlik jamiyatlari  

 

qo‘shma korxonalar  

4. 

Lizing munosabatlarida 

qatnashuvchilar o‘rtasida 

vositachilik qiluvchilar 

 

distribyutor (ulgurji xodim)  

 

dilerlar  

 

brokerlar  

 

komissionerlar  

 

maklerlar  

 

konsignatorlar  

 

ishonchli shaxs (vakil) lar 

 

ishlab chiqaruvchilar agentlari (iste’molchilar) 

 

kommivoyajerlar 

 

maslahatchilar 

 

xabarlovchi savdogarlar 

 

Lizing beruvchi lizing oluvchi oldida lizing obyekti yuzasidan 

javobgar bo‘lmaydi, lizing obyekti sotuvchi va obyektining o‘zi lizing 

beruvchi tomonidan tanlangan va lizing oluvchi shu tufayli zarar 

ko‘rganligi isbotlangan hollar bundan mustasno. 

Lizing beruvchi va lizing oluvchi sotuvchiga nisbatan lizing obyekti-

---

 

235

ning oldi-sotdi shartnomasiga binoan solidar kreditorlar sifatida ish ko‘ra-

dilar. Sotuvchi ular oldida lizing obyektining oldi-sotdi shartnomasidan 

kelib chiquvchi majburiyatlarni bajarish (lizing obyektining sifati, butligi, 

lozim darajada yetkazib berilishi va boshqalar) yuzasidan javobgar bo‘ladi. 

Bunda sotuvchi lizing obyekti bilan bog‘liq aynan bitta zarar uchun bir 

paytning o‘zida lizing oluvchi va lizing beruvchi oldida javobgar bo‘lishi 

mumkin emas. 

Operativ lizingni amalga oshirishda lizingga berilgan lizing 

obyektidan foydalanishga to‘liq yoki qisman to‘sqinlik qiluvchi kamchi-

liklar uchun lizing beruvchi javobgar bo‘ladi. Bunday kamchiliklar aniq-

langan taqdirda, lizing oluvchi lizing beruvchidan ularning bepul barta-

raf etilishini va lizing to‘lovlari mutanosib ravishda kamaytirilishini yoki 

mazkur lizing obyektining kamchiliklarini bartaraf etish bilan bog‘liq 

o‘z xarajatlarining qoplanishini talab qilishga haqli. 

Lizing beruvchi lizing obyektining lizing shartnomasini tuzishda 

qayd etib o‘tilgan kamchiliklari uchun javob bermaydi. 

Lizing oluvchining aybi bilan lizing obyektining yo‘qolishi yoki 

lizing obyektining o‘z vazifasiga doir ahamiyatini yo‘qotishi, agar lizing 

shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo‘lsa, lizing 

oluvchini lizing beruvchi oldidagi javobgarlikdan ozod etmaydi.