V. M. Karimovaning umumiy tahriri ostida. Toshkent

G’oziyev E.G’.
 Oliy maktab psixologiyasi. – T.: 1997. – B. 33. 

---

 
267 
talabalarni  ba’zi  bir  tengdoshlari  juda  ham  o’rinli  ravishda  “dumbulboy”,  ya’ni  “pishib 
yetilmagan” deyishadi. 
Rostdan ham ular doimo darsga kechikib, keladi, kerak-keraksiz har xil bahonalar bilan 
o’qishga  kelmaydi,  kayfiyati  ko’pincha  ko’tarinki,  “yomon”  baho  olgani  uchun  unchalik 
qayg’urmaydi. Beparvo, ular odatda otasi yoki onasining maslahati yoki majbur qilgani uchun 
zo’rg’a o’qishga qatnab yurganlar. 
Shunday talabalar borki, o’ziga bino qo’ygan, o’zi haqida yuqori fikrda. Bundan xarakter 
asosan maktabda o’qituvchilarning aybi bilan shakllangan, ya’ni shu talabaning ota-onasining 
tayziqiga chiday olmasdan ular bu talabaga yuqori baho qo’yganlar. Oliy maktabdagi talabning 
yuqoriligi, “talaba – o’qituvchi” munosabatlarining o’ziga xosligi uni stress holatiga tushiradi va 
natijada konflikt kelib chiqadi. 
Yana bir konflikt manbai, bu ham bo’lsa yuqori kurslarda (3-4 kurslarda) talabalarning 
(ayniqsa, ba’zi bir yigitlarning) “endi yuqori kursda o’qiyapman, o’qimasam ham bo’ladi” deb 
bo’shashib  qolishlari  bilan  bog’liq.  Bundaylarning  ba’zilari  universitetdan  haydalayotganda 
vaziyatning nihoyatda jiddiyligini tushunib qoladilar. 
Ko’pchilik  qismini  o’g’il  bolalar  tashkil  etadigan  guruhlarda  ba’zan  norasmiy  liderlar  – 
yetakchilar  orasida  kelishmovchilik  yuzaga  kelishi  mumkin,  ammo  oliy  maktab  hayotidagi 
psixologik va ma’naviy muhit hammasini o’z joyiga qo’yadi.