Urush sabablari Milliy manfaatlar Urushning boshlanishi va ilk to‘qnashuvlar


Urushning boshlanishi va ilk to‘qnashuvlar



Download 23,8 Kb.
bet5/6
Sana04.09.2021
Hajmi23,8 Kb.
#164439
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
1 JAHON URUSHI

Urushning boshlanishi va ilk to‘qnashuvlar
Shunday qilib, Yevropa 1914-yilning yozida urush bo‘sag‘asiga kelib qoldi. Frans Ferdinandning o‘ldirilishi ortidan Avsrtiya-Vengriya hukumati Serbiyaga qotilni topshirish haqida ultimatum qo‘ydi. Ammo Serbiya bunga rad javobini berdi va 28-iyul kuni Avstriya-Vengriya imperiyasi Serbiyaga urush e’lon qildi, urush boshlandi va tomonlar birin-ketin ilgarilay boshladi. Ko‘pchilik urush Milod bayramigacha nihoyasiga yetadi deb o‘ylagan edi, ammo unday bo‘lmadi.

29-iyul kuni Rossiya Avstriya-Vengriyaga, 30-iyulda Germaniyaga qarshi urushga tayyorgarlik bo‘yicha umumiy safarbarlik e’lon qildi. Bunga javoban Vilgelm II qarindoshi, Rossiya podshosi Nikolay II ga safarbarlikni bekor qilishni talab qildi. Rad javobi olgach, 1-avgust kuni Rossiyaga qarshi urush e’lon qildi. Shu kuni Fransiya umumiy safarbarlik e’lon qildi va urushga tayyorgarlik ko‘ra boshladi. Ertasi kuni Germaniya neytral davlat Lyuksemburgni egalladi va Belgiyaga askarlarni erkin o‘tishlari uchun ultimatum yo‘lladi. Ammo Belgiya buni rad etgach, harbiy yo‘l bilan uni ham egalladi.

3-avgust kuni Germaniya Shleffen rejasi asosida Fransiyaga urush e’lon qildi. 4-avgust kuni Buyuk Britaniya Germaniyaga Belgiya neytralitetini kafolatlash va nemis askarlarining ortga qaytishini talab qilib yuborilgan ultimatumga javob bo‘lmagach, Germaniyaga qarshi urush e’lon qildi. Uchlar Ittifoqi a’zosi bo‘lgan Italiya esa voqealar rivojini kuzatib, keyin urushga kirishni maqsad qilib qo‘ydi.

6-avgust kuni Avstriya-Vengriya Germaniya tomonidan Rossiyaga urush e’lon qildi. 11-avgustda Fransiya, 13-avgustda esa Buyuk Britaniya Avstriya-Vengriyaga qarshi urush e’lon qildi. O‘sha paytda ishtirokchi davlatlarning deyarli barchasida koloniyalar mavjud edi, shunday ekan koloniyalar ham o‘z-o‘zidan urush ishtirokchisiga aylandi. Commonwealth a’zosi sifatida Kanada, Avstraliya, Hindiston, Yangi Zellandiya, Janubiy Afrika, fransuz va Belgiya koloniyalari ham avtomatik ravishda Germaniyaga qarshi urushga kirdi. Rossiya imperyasi tarkibida bo‘lgan Turkiston ham urushga jalb etildi. Turkistonliklar asosan front orti ishlarida majburiy ravishda ishlatildi.

23-avgustda Yaponiya Antantaga o‘z yordamini taklif qildi va Germaniyaga qarshi urush e’lon qildi. 1-noyabr kuni Usmonli Germaniya tarafdori ekanini e’lon qilishi ortidan 3-noyabr kuni Fransiya va Buyuk Britaniya Usmonliga urush boshladi.


Download 23,8 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish