Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

351

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

5.  Ijodiy  uchrashuvlar.  Bunday  uchrashuvlarda  asosiy  e’tibor  uchrashuv 

ishtirokchilarining  kitoblarga  bo‘lgan  aksiologik  munosabatini  qaror  toptirishga 

qaratiladi. Bolalar kitobning ahamiyati, jamiyat taraqqiyotidagi o‘rni, umuman, kitobsiz 

hayot mazmunsiz ekanligini shoir va yozuvchilar, olimlarning o‘zlaridan eshitsalar uning 

ta’siri  kuchliroq  bo‘ladi.  Bolalar  adabiyoti  va  kitobxonligi,  hozirgi  adabiy  jarayon  va 

adabiy  tanqid  xususida  bildiradigan  fikrlar  kitobxonlarni  o‘ziga  jalb  qiladi.  Bunday 

uchrashuvlar kitobxon qalbida bir umrga muhrlanib qoladi, uni faol kitobxon bo‘lishga 

chorlaydi.  Bola  dastlabki  tarbiyani  oilada  olganligi  sababli,  oila  –  bolalarni  kitobga 

qiziqtiruvchi  asosiy  maskandir.  Shunday  oilalar  borki,  ota-onalar  farzandlari  bilan 

birgalikda kitoblar o‘qib, olgan taassurotlarini muhokama qilishadi. Shuning uchun ham 

bu oilada tarbiyalanayotgan bolalarda fikrlash qobiliyati rivojlanib, aniq maqsadlar  sari 

intilish,  ijtimoiy  faollik  yuzaga  keladi.  Biroq  oilaning  hech  bir  a’zosi  kitob  o‘qishga 

qiziqmaydiganlari  ham  uchraydi.  Bunday  oilalarda  tarbiyalanayotgan  bolalarning 

ko‘pchiligi saviyasi va dunyoqarashi past, faolligi sust bo‘ladi. 

  

Yuqoridagi tahlillar asosida xulosa qilsak, bolalarda o‘qish madaniyati va mutolaa 

ko‘nikmalarini quyidagilar yanada shakllantiradi:  

1. Har bir oilada ota-ona yoshligidanoq farzandlariga kitob o‘qib berishlari va shu 

orqali  kitobga  qiziqish  uyg‘otib,  bolada  yoshligidanoq  mutolaaga  ko‘nikma  hosil 

qilishlari zarur. 

2.  Maktabda  bolalarda  o‘qish  madaniyati  va  mutolaa  ko‘nikmalarini 

shakllantirishda  amaliy  faoliyatni  tashkil  etishning  an’anaviy  va  noan’anaviy 

shakllaridan, ayniqsa, adabiy o‘yin va viktorinalardan samarali foydalanish, har bir sinfda 

kitoblar burchaklarini tashkil etish hamda kitob marafonlarini muntazam o‘tkazib turish 

maqsadga muvofiqdir.