Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

 

AORTANING QORIN DEVORIGA TARQALGAN TARMOQLARI 

---

 

446 

 

 1 – aorta; 2 – aa. iliacae communes; 

 3 – phrenica inferior; 4 – aa. lumbales; 

 5 – a. sacralis mediana 

 

Aorta  abdominalis  qorin  devoriga  tarqalgan  quyidagi  arteriya  tarmoqlarini 

beradi: 

1.  D  i  a  f  r  a  g  m  a  n  i  n  g  p  a  s  t  k  i  a  r  t  e  r  i  y  a  s  i  (a.  phrenica  inferior) 

diafragma  ostida aorta  abdominalis dan ikkita  (goho  aortadan bitta  umumiy  arteriya 

bo‘lib  chiqadi  va  ikkita  tarmoqqa  bo‘linadi)  arteriya  bo‘lib  boshlanadi.  O‘ng 

tomondagi a. phrenica inferior ba‘zan truncus coeliacus dan chiqishi ham mumkin. A. 

phrenica inferior diafragma, qizilo‘ngachning qorin bo‘shlig‗idagi qismini qon bilan 

ta‘minlashda qatnashadi va a. suprarenalis superior shoxchasini chiqaradi. Bu arteriya 

buyrak usti beziga boradi va buyrak yog‗ kapsulasiga mayda shoxchalar beradi. 

2.  B  e  l  a  r  t  e  r  i  y  a  l  a  r  i  (aa.  lumbales)  aortadan  I–IV  bel  umurtqalari 

ro‘parasida juft bo‘lib chiqadi va corpus vertebrae dan o‘tib, a. psoas major ga boradi. 

O‘ng tomondagi bel arteriyalari v. cava inferior ning orqasidan o‘tadi. Bel arteriyalari 

bel  muskullarini,  qorin  Yon  devori  muskullarini  qon  bilan  ta‘minlaydi  va  orqa 

miyaga,  dura  mater  ga  shoxchalar  chiqaradi.  Chap  tomondagi  arteriyalar  –  aa. 

lumbales o‘zaro hamda pastki qovurg‗a oraliq arteriyalari va aa. epigastricae superior 

et inferior bilan anastomoz hosil qiladi. 

3. D u m g‗ a z a n i n g o‘ r t a a r t e r i y a s i (a. sacralis mediana) aortaning 

embrional  davrda  rivojlanmasdan  qolgan  dum  qismi  hisoblanadi.  Bu  arteriya 

aortaning ikkiga – a. iliaca communis ga bo‘lingan (bifurcatio aortae) joyidan chiqib 

pastga  tushadi.  A.  sacralis  mediana  dumg‗aza  va  unga  yaqin  turgan  muskullarni, 

rectum ning orqa devorini qon bilan ta‘minlaydi.