Toshkent farmatsevtika instituti tibbiy va biologik fanlar kafedrasi mikrobiologiya, virusologiya va

o’
zining tuzilishi, kimyoviy tarkibi, fizikaviy va kimyoviy 
omillarga chidamliligi va boshqa xususiyatlari ham 
o’
xshaydi. Enteroviruslardan poliomielit virusi 
t
o’
liq 
o’
rganilgan.
POLIOMIELIT VIRUSI 
Poliomielit virusi 1909 yilda K.Landshteyner va E.Popperlar poliomielit bilan kasallanib 
o’
lgan bolaning orqa miyasini ajratib oladilar va ula maymunlarga virusni yuqtirib, xaqiqiy 
poliomielit kasalligini chiqardilar. 1994 – yili D.Endryus virusni hujayra t
o’
qimasida k
o’
payishini 
isbotlaydi.
Virusni tuzilishi va kimyoviy tarkibi. 
Virusning RNK si bir ipli. Quruq massasining 30% RNK, 70% oqsil tashkil qiladi. RNK 
kapsid bilan qoplangan b
o’
lib, ikosaedral simmetriyaga ega. Kapsid 
o’
z navbatida 60 ta 
kapsomerlardan iborat. Virusda tashqi qobig‘ b
o’
lmaydi. SHuning uchun virus tarkibida lipid va 
karbonsuvlar b
o’
lmaydi. 
Virusning kattaligi 17 – 30 nm.ga teng. Virus b
o’
lakchasining tashqi 
k
o’
rinishi malina mevasiga 
o’
xshaydi. Virus kapsidi 4 ta (VP
1
, VP
2
, VP
3
, VP
4
) oqsildan tashkil 
topgan. Bu oqsillar har xil molekulyar massaga ega. R4 oqsilli virus RNK bilan birikkan holda 
b
o’
ladi.
Antigen tuzilishi 
Poliomielit virusi antigeniga k
o’
ra 3 ta serologik tiplarga b
o’
linadi (I, II, III). Kompliment 
bog‘lovchi antigen 3 ta serotipi uchun umumiy hisoblanadi. Bu serotiplar bir – biridan antigen 
tuzilishi va ayrim biologik hususiyatlari bilan farq qiladi. Epidemiya vaqtida asosan I tip (65 – 
95%) uchraydi, II va III tiplar esa kamroq, ya’ni 3 – 35% bemorlardan ajratib olinadi.

---

91 
Virusning