Toshkent farmatsevtika instituti tibbiy va biologik fanlar kafedrasi mikrobiologiya, virusologiya va

o’
zgaradi. Oddiy tuzilishga ega 
ba
o’
lgan viruslarning tarkibiga nukleoproteidlar, nukleokapsid, nuklein kislotasi bilan (RNK - 
DNK) va uning 
o’
rab turuvchi oqsillardan iboratdir. 
Murakkab tuzilishga ega b
o’
lgan viruslarni ximiyaviy
 
tarkibi yuqorida k
o’
rsatilgandan 
tashqari superkapsid maxsulotlari oqsil, yog uglevodlar va fermentlardan iborat b
o’
ladi. Bularni 
asosiy kelib chiqishi x
o’
jaiyn xujayra membranasi tarkibiga 
o’
xshaydi. 
Viruslarning nuklein kislotalari, xamma tirik organizmlar singari 2 tipdagi nuklein kislotalar 
b
o’
lib, DNK va RNK. Dan iboratdir. DNK ikki ipli molekulada b
o’
lib, RNK bir iplidir. 
Viruslarda esa boshqa xayvonlarning nuklein kislotalaridan farq qilib faqat RNK yoki DNK 
saqlashi mumkin. Ulardagi DNK va RNK bir ipli yoki ikki ipli dumaloq va lineyli b
o’
lishi mumkin. 
Virus oqsillari 50 dan 90% b
o’
ladi. 2 tipdagi oqsillar uchraydi. 
Struktura oqsillari. 
Strukturaga ta’luqli b
o’
lmagan oqsillar. 
Struktura oqsillariga. 1)kapsid oqsillari. 2)superkapsid oqsillari. superkapsid oqsillarini 
(glinoprotend). 
Strukturaga ta’luqli b
o’
lmagan oqsillarga RNK va DNK molekulalarini sintezida qatnashuvchi 
fermentlar. 
oqsil regulyatorlar. 
virus fermentlari kiradi. 
YOglar 
asosan murakkab tuzilishga ega b
o’
lgan viruslarda uchraydi 1,5-57% b
o’
lishi mumkin. 
Asosan superkapsid tarkibida uchraydi. 
RNK tashuvchi viruslarda yoglar 15-dan 35% quruq vaznini tashkil qiladi. 
Uglevodlar 
umumiy virusning quruq ogirligini 10-13% tashkil qiladi. Glikoprotoin, glikolipid k