Toshkent davlat yuridik universiteti

Yerga  bo‘lgan  huquqning  xilma-xilligi  prinsipi 
O‘zbekiston  yer 
huquqining  o‘ziga  xosligini  tavsiflaydigan  prinsip  bo‘lib,  yerga  davlat 
mulk  huquqi  mavjudligi  sharoitida  yerni  foydalanish  jarayoniga 
tortishning maqbul shakllarini joriy etgan. Bu prinsip yerdan foydalanish 
xohishi bo‘lgan yuridik va jismoniy shaxslarga keng imkoniyat yaratadi. 
U  yer  huquqiy  munosabatlarida  bozor  iqtisodiyoti  qonun  qoidalarining 
joriy 
etilishiga 
zamin 
yaratadi, 
ularni 
demokratlashtiradi 
va 
liberallashtiradi. Bu prinsipning amal qilishi yerga bo‘lgan har xil huquq 
egalari huquq va majburiyatlari tengligini ta’minlaydi. Yer kodeksining 
17-moddasiga  binoan  yuridik  shaxslar  yerga  nisbatan  besh  xil  huquq, 
ya’ni  1)  doimiy  egalik  qilish;  2)  doimiy  foydalanish;  3)  muddatli 
(vaqtincha)  foydalanish;  4)  ijaraga  olish;  5)  mulk  huquqi  asosida  yer 
uchastkalariga  ega  bo‘lishlari  ko‘rsatilgan.  Shu  moddaga  binoan 
jismoniy  shaxslar  ham  besh  xil  huquq,  ya’ni  1)  meros  qilib 
qoldiriladigan umrbod egalik qilish; 2) doimiy foydalanish; 3) muddatli 
(vaqtincha)  foydalanish;  4)  ijaraga  olish;  5)  mulk  huquqi  asosida  yer 
uchastkalariga ega bo‘lishlari mumkin.