Toshkent axborot texnologiyalari universiteti ganiev salim karimovich karimov madjit malikovich tashev komil axmatovich axborot xavfsizligi



Download 2,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet41/197
Sana28.06.2022
Hajmi2,72 Mb.
#712596
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   197
Bog'liq
2-1053

 
 
Nazorat savollari: 
1.
Rolli modelning xavfsiz axborot kommunikasiya tizimlarini 
loyihalashdagi o‘rni.
 
2.
Xavfsizlikning rolli modeli tizimni qanday to‘plamlar ko‘rinishida 
tavsiflaydi?
 
3.
Rolli modelning xavfsizlik mezonini tushuntirib bering.
 
4.
Rolli modelning diskretsion va mandatli modellardan farqi nimada?
 


84 
V bob. AXBOROTNI KRIPTOGRAFIK HIMOYALASH 
 
5.1. Shifrlash usullari 
 
Shifrlash usullari turli alomatlari bo‘yicha turkumlanishi mumkin. 
Turkumlanish variantlaridan biri 5.1–rasmda keltirilgan.
Shifrlash usullari
Simmetrik (bitta) 
kalitli
Asimmetrik 
(ikkita) kalitli
Almashtirish usullari
O’rin almashtirish 
usullari
Analitik usullari
Additiv usullar
Kombinatsiyalangan 
usullar
O’zgartirish usuli bo’yicha
Kalit turi
bo’yicha
 
5.1-rasm. Shifrlash usullarining turkumlanishi

Almashtirish usullari. 
Almashtirish (podstanovka) usullarining mohiyati 
bir alfavitda yozilgan axborot simvollarini boshqa alfavit simvollari bilan ma’lum 
qoida bo‘yicha almashtirishdan iboratdir. Eng sodda usul sifatida 
to‘g‘ridan to‘g‘ri 
almashtirishni
ko‘rsatish mumkin. Dastlabki axborot yoziluvchi 
A
0
alfavitning 
s
0i
simvollariga shifrlovchi 
A
1
alfavitning 
s
1i
simvollari mos quyiladi. Oddiy holda 
ikkala alfavit ham bir xil simvollar to‘plamiga ega bo‘lishi mumkin.
 
Ikkala alfavitdagi simvollar o‘rtasidagi moslik ma’lum algoritm bo‘yicha K 


85 
simvollar uzunligiga ega bo‘lgan dastlabki matn 
T

simvollarining raqamli 
ekvivalentlarini o‘zgartirish orqali amalga oshiriladi. 

Download 2,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   197




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish