Soliq va soliqqa tortish fanidan

Soliq to‗lovchi vafot etgan, bedarak yo‗qolgan yoki muomalaga layoqatsiz 
deb  topilgan  hollarda  soliqlar  va  boshqa  majburiy  to‗lovlarni  to‗lash. 
Vafot 
etgan jismoniy shaxsning soliqlar va boshqa majburiy to‗lovlarni to‗lash majburiyati 
uning  meros  qilingan  mol-mulkini  qabul  qilgan  merosxo‗ri  (merosxo‗rlari) 
tomonidan,  meros  qilingan  mol-mulkning  qiymati  doirasida  va  merosdagi  ulushga 
mutanosib  ravishda,  meros  qabul  qilib  olingan  kundan  e‘tiboran  bir  yildan 
kechiktirmasdan bajariladi. Vafot etgan jismoniy shaxs to‗lashi lozim bo‗lgan penya 
va  (yoki)  jarimalarni  to‗lash  majburiyati  merosxo‗rga  (merosxo‗rlarga)  nisbatan 
tatbiq etilmaydi.  
Vafot etgan jismoniy shaxsning soliqlar va boshqa majburiy to‗lovlarni to‗lash 
bo‗yicha  soliq  majburiyati  summasi  meros  qilingan  mol-mulk  qiymatidan  ortiq 
bo‗lgan taqdirda, vafot etgan jismoniy shaxsning soliq yoki boshqa majburiy to‗lovni 
to‗lash bo‗yicha qarzining qolgan summasi umidsiz qarz deb e‘tirof etiladi. 
Merosxo‗r  bo‗lmagan  taqdirda,  vafot  etgan  jismoniy  shaxsning  soliq  qarzi 
umidsiz qarz hisoblanadi. 
Soliq  qarziga  ega  bo‗lgan  jismoniy  shaxs  vafot  etgan  taqdirda,  jismoniy  shaxs 
hisobga  qo‗yilgan  va  (yoki)  uning  mol-mulki  turgan  joydagi  davlat  soliq  xizmati 
organi vafot  etgan shaxsning  merosxo‗ri  (merosxo‗rlari) to‗g‗risida axborot olingan 
paytdan e‘tiboran o‗ttiz kun ichida unga (ularga) soliq qarzi borligini ma‘lum qilishi 
shart.  
Sud tomonidan bedarak yo‗qolgan deb topilgan jismoniy shaxsning soliq qarzi 
qonun  hujjatlariga  muvofiq  bedarak  yo‗qolgan  shaxsning  mol-mulkini  boshqarish 
huquqiga  ega  bo‗lgan  shaxs  tomonidan  bedarak  yo‗qolgan  shaxsning  mol-mulki 
hisobidan bajariladi. 
Sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilgan jismoniy shaxsning soliqlar 
va  boshqa  majburiy  to‗lovlarni  to‗lash  majburiyati  uning  vasiysi  tomonidan 
muomalaga layoqatsiz shaxsning mol-mulki hisobidan bajariladi.  

---

45 
 
Belgilangan tartibda bedarak yo‗qolgan yoki muomalaga layoqatsiz deb topilgan 
jismoniy  shaxsning mol-mulki  etarli bo‗lmagan  (yo‗q  bo‗lgan)  taqdirda, uning  soliq 
qarzining  ko‗rsatilgan  mol-mulk  qiymatidan  ortiq  qismi  umidsiz  qarz  deb  e‘tirof 
etiladi.  
Jismoniy  shaxsning  bedarak  yo‗qolgan  yoki  muomalaga  layoqatsiz  deb 
topilganligini bekor qilish to‗g‗risida belgilangan tartibda qaror qabul qilingan yoki 
jismoniy  shaxsni  muomalaga  layoqatli  deb  topish  to‗g‗risida  qaror  qabul  qilingan 
taqdirda,  ilgari  hisobdan  chiqarilgan  soliq  qarzining  amal  qilishi,  da‘vo  qilish 
muddatidan qat‘i nazar, qayta tiklanadi.  
Vafot  etgan  jismoniy  shaxsning  jismoniy  shaxslardan  olinadigan  daromad 
solig‗ini to‗lash bo‗yicha qarzi umidsiz qarz deb e‘tirof etiladi. 
Soliqlar  va  boshqa  majburiy  to‗lovlarni  o‗tkazishga  doir  to‗lov 
topshiriqnomalarining,  shuningdek  soliqlar  va  boshqa  majburiy  to‗lovlarni  undirish 
to‗g‗risidagi  inkasso  topshiriqnomalarining  banklar  tomonidan  bajarilishi. 
Banklar 
soliq to‗lovchining soliqni va (yoki) boshqa majburiy to‗lovni o‗tkazishga doir to‗lov 
topshiriqnomalarini,  shuningdek  tegishli  vakolatli  organning  soliqlar  va  boshqa 
majburiy  to‗lovlarni  qonun  hujjatlarida  belgilangan  navbat  tartibida  undirish 
to‗g‗risidagi inkasso topshiriqnomalarini belgilangan tartibda bajarishi shart. 
Soliqlar va boshqa majburiy to‗lovlar summalarini tegishli byudjet yoki davlat 
maqsadli  jamg‗armasining  hisobvarag‗iga  kiritish  soliqlar  va  boshqa  majburiy 
to‗lovlar summalarini o‗tkazish deb e‘tirof etiladi.  
Soliqlar  va  boshqa  majburiy  to‗lovlar  summalarini  o‗tkazishga  doir  to‗lov 
topshiriqnomasi  yoki  ularni  tegishli  byudjet  yoxud  davlat  maqsadli  jamg‗armasiga 
undirish  to‗g‗risidagi  tegishli  vakolatli  organning  inkasso  topshiriqnomasi,  to‗lov 
topshiriqnomasi  yoki  inkasso  topshiriqnomasi  olinganidan  keyingi  operatsiya 
kunidan  kechiktirmay  bank  tomonidan  inobatga  olingan  holda  bajariladi.  Inkasso 
topshiriqnomasiga  doir  bunday  operatsiyalar  bo‗yicha  xizmat  ko‗rsatganlik  uchun 
haq olinmaydi. 
Soliq  to‗lovchining  hisobvarag‗ida  pul  mablag‗lari  bo‗lgan  taqdirda,  banklar 
soliqlar  va  boshqa 
majburiy 
to‗lovlar  summalarini 
o‗tkazish  to‗lov 
topshiriqnomalarini  yoki  tegishli  vakolatli  organning  ularni  tegishli  byudjetga  yoki 
davlat  maqsadli  jamg‗armalariga  undirish  to‗g‗risidagi  inkasso  topshiriqnomalarini 
bajarishni kechiktirishga haqli emas. 
Soliq  to‗lovchining  hisobvaraqlarida  pul  mablag‗lari  bo‗lmagan  yoki  ular 
soliqlar  va boshqa  majburiy  to‗lovlar  summasini  o‗tkazish  to‗lov  topshiriqnomasini 

---

46 
 
yoki  tegishli  vakolatli  organning  ularni  tegishli  byudjetga  yoki  davlat  maqsadli 
jamg‗armasiga undirish to‗g‗risidagi inkasso topshiriqnomasini bajarish uchun etarli 
bo‗lmagan  taqdirda,  bunday  topshiriqnomalar  mazkur  hisobvaraqlarga  pul 
mablag‗lari  kelib  tushishiga  qarab,  har  bir  shunday  kelib  tushishdan  keyingi 
operatsiya  kunidan  kechiktirmay  qonun  hujjatlarida  belgilangan  navbat  tartibida 
bajariladi.  
Bankning  aybi  bilan  soliq  to‗lovchining  soliqlar  va  boshqa  majburiy  to‗lovlar 
summasini  o‗tkazish  topshiriqnomasi,  tegishli  vakolatli  organning  ularni  undirish 
to‗g‗risidagi  inkasso  topshiriqnomasi  bajarilmagan  (bajarilishi  kechiktirilgan) 
taqdirda,  bankdan  har  bir  kechiktirilgan  kun  uchun  soliqlar  va  boshqa  majburiy 
to‗lovlarning  o‗tkazilmagan  summasini  0,5  foizi  miqdorida  belgilangan  tartibda 
penya undiriladi.