Siyosatshunoslik

Siyosiy madaniyatning darajalari. 
Hozirgi zam on siyosat- 
shunos olimlari siyosiy m adaniyatning quyidagi uch darajasini 
qayd etadilar:
a) taffakur qilish, anglash darajasi. 
Ba’zi adabiyotlarda bu 
daraja «dunyoqarash darajasi» deb ham ataladi1. Unga jam iyat, 
guruh va alohida shaxsning siyosat ham da dunyoning siyosiy 
m anzarasi haqidagi tasaw urlari, shuningdek, siyosiy hayot ish- 
tirokchilari am al qiluvchi norm alar, qadriyatlar, ram zlar,2 
ko‘rsatm alar kiradi. Bu darajada shaxs siyosat dunyosida o ‘z 
о ‘m ini aniqlab oladi.
b) fuqarolik darajasi 
— bu darajada siyosiy m adaniyatning 
asosiy o ‘zagi shakllanadi, shaxs siyosiy hokimiyatga nisbatan 
o ‘z m unosabatini belgilaydi. Inson siyosat dunyosi bilan duch 
kelib, unga jamiyat siyosiy tuzilishiga nisbatan, siyosiy hokimiyat 
imkoniyatlariga va vakolatlariga nisbatan o ‘z m unosabatlarini 
shakllantiradi.
v) siyosiy daraja 
— bu darajada insonning siyosat hodisasiga 
munosabatlari shakllangan qadriyat darajasiga yetadi. Inson o ‘zini 
siyosatning subyekti sifatida qabul qila boshlaydi.
Siyosiy madaniyat modellari. 
Siyosatshunoslikda siyosiy m a­
daniyatning quyidagi uch modeli qayd etiladi:
Siyosiy madaniyatning totalitar-avtoritar modeli 
— unda 
shaxsning individual jihatlari sun’iy ravishda buziladi, siyosiy 
qadriyatlar va siyosiy ong jam iyatda markazlashgan tarzda dav­
lat tom onidan shakllantiriladi va shuning asosida davlat m anfa- 
atlari inson, ijtimoiy guruhlar m anfaatlaridan ustun qo‘yiladi.
1 Одшщориев X. Т., Ройибназаров III. F. С иёсий маданият. — Т., 2004. — В.
52.
2 Izoh: Siyosiy madaniyatning ramziy qismini davlat ramzlari (gerb, madhiya,
bayroq); milliy bayramlar va davlat marosimlari (Prezident qasamyodi);