Samarqand davlat universiteti psixologiya va ishtimoiy fanlar fakulteti psixologiya kafedrasi

Mavzular nomi	Jami soat	Ma’uza	seminar
Mustaqil ta’lim
1.	Psixogenetika fanining predmeti yuzaga kelish tarixi	8	2	2	4
2	Psixogenetikaning asosiy metodlari	12	4	4	4
3	Geneotip va individual psixologik xususiyatlarning shakllanish muhiti	8	2	2	4
4	Xulq atvor genetikasi	10	2	4	4
5	Odam genetikasi	8	2	2	4
6	Intelekt va bilish funksiyalarini psixogenetik o’rganish	4	-	2	2
7	Temperement va irsiyat	10	2	4	4
8	Individual taraqqiyot psixogenetikasi	8	2	2	2
9	DNK irsiyatning asosi sifatida.	8	2	2	4
10	Qobiliyat va istedodning irsiy tabiati	10	2	4	4
11	Ontogenez genetikasi	8	2	2	4
	Jami :	110	24	30	42

Asosiy qism: Fanning uslubiy jihatdan uzviy ketma-ketligi

Asosiy qismda (ma’ruza) fanni mavzulari mantiqiy ketma-ketlikda keltiriladi. Har bir mavzuning mohiyati asosiy tushunchalar va tezislar orqali ochib beriladi. Bunda mavzu bo’yicha talabalarga DTS asosida yetkazilishi zarur bo’lgan bilim va ko’nikmalar qamrab olinishi kerak.

Asosiy qism sifatiga qo’yiladigan talab mavzularning dolzarbligi, ularning ish beruvchilar talablari va ishlab chiqarish ehtiyojlariga mosligi, mamlakatimizda bo’layotgan ijtimoiy-siyosiy va demokratik o’zgarishlarda insonlarni samarali mulokotga urgatish, kichik va kata guruxlarga munozaralar orkali muammolarni xal etish va shaxsga kuyilgan talablar, vazifalar uyin perseptiv metodlar va boshka soxalar ustivor masalalarini qamrab olishi hamda fan va texnologiyalarning so’nggi yutuqlari e’tiborga olinishi tavsiya etiladi.

Ma’ruza mashg’ulotlari.

Psixogyenyetika fanining maqsad va vazifalari .

Genetika tarixi.genetika faninng rivojlanish bosqichlari. Genetika fani taraqqiyotiga hissa qo’shgan olimlar.( Inson psixik xususiyatlarining irsiyligi to’g’risidagi tadqiqotlar. Qobiliyatlar va iste’dodning irsiy tabiati, tabiiy va tarbiyaviy omillarning o’rganilishida psixogenetikaning ahamiyati. Zamonaviy psixogenetika faning ahamiyati.A.R.Luriyaning genotip –muhit munosabatlarining o’zgarishi to’g’risidagi farazi. Orttirilgan xususiyatlarning nasldan naslga o’tishi. Y.A.Filipchenkotadqiqotlari).

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara.

Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Psixogyenetikaning asosiy metodlari.

Genetik polimorfizm. Geniologik metod, uning asosiy sxemasi, shajara tuzish. Umumiy va individual muhit. O’gay farzandlar metodi, asosiy sxemasi, kelib chiqish tarixi, zamonaviy dasturlar. Ushbu metod orqali psixologik belgilar o’zgaruvchanligida genotip va muhitning o’zaro ta’sirlashuvini o’rganish.

Psixogenetika –genetika va psixologiya.

Geneotip va individual psixologik xususiyatlarning shakllanish muhiti

Intelekt. Kognitiv qobiliyat, vositalar. Kreativlik o’qishga bo’lgan qobiliyatning buzilishi.

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara.

Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Xulq-atvor genetikasi.

Xulq atvor genetikasining vazifalari. Hayvon va odamlarning xulq atvor ko’rinishlarining tarkib topishida genetic va muhit omillarining nisbatini aniqlash. Nerv sistemasi shakllanishini belgilovchi genlar faoliyatini o’rganish. Markaziy nerv sistemasi funksiyalariga ta’sir etuvchi mutant genlar faoliyatini tadqiq qilish. Xulq atvor genetikasini populyatsiya va evolyutsiyasidagi rolini oydinlashtirishdan iborat.

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Inson individualligini psoxogenetik tadqiq etish.

Modifikasion o’zgaruvchanlik . genetic materialning o’zgarishlari mutasiyalar. Xromosom kasalliklarni kelib chiqish mexanizmlari. Autosomlarning son va struktur anomaliyalari. Gen kasalliklari..

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar5,12,13,16,17,18.

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Temperament va irsiyat.

Temperament, uning tuzilishi va yosh dinamikasi to’g’risidagi tasavvurlar. Psixologiyaning an’anaviy masalasi-mijoz va xarakterning mushtarakligi –va uni psixogenetik tadqiqotlar doirasida hal etish. Qiyin temperament sindromi uning bolalik davridagi barqarorligi va dastlabki yetuklik davrida aks etishi. Sindromni irsiyat, umumiy va individual muhit tomonidan belgilanadigan komponentlari.

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Individual taraqqiyot psixogenetikasi.

Taraqqiyot va psixogenetika. Individual taraqqiyot to’g’risida asosiy tushunchalar va yondashuvlar. Taraqqiyotni psixogenetik tadqiq etishning asosiy yo’nalishlari: a) ayni bir fenotip variativligining gentik va muhit omillarga bog’liqligi va yosh dinamikasi, b) bosqichdan bosqichga o’tish genotip va muhit omillarining o’rni

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Qobiliyat va istedodning irsiy tabiati

Qobiliyatlar va uni psixogenetik o’rganish. Qobiliyatlar va ularning psixologiyadagi klassifikasiyasi haqida tushuncha.qobiliyatlarning uchta konsepsiyasi. Qobiliyatlarning rivojlanishi va shakllanishi haqida

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar5,12,13,16,17,18.

«Psixogenetika» fani bo’yicha ma’ruza mashg’ulotlarining calendar temetik rejasi.

№	Ma’ruza mavzulari	soat
1.	Psixogyenyetika fanining maqsad va vazifalari.	4
2.	Psixogenetikaning asosiy metodlari	4
3.	Geneotip va individual psixologik xususiyatlarning shakllanish muhiti	2
4.	Xulq –atvor genetikasi	2
5.	Inson individualligini psoxogenetik tadqiq etish	2
6.	Intelekt va bilishfunksiyalarini psixogenetik o’rganish	2
7	Temperement va irsiyat	2
8	Individual taraqqiyot psixogenetikasi	2
9	Qobiliyat va istedodning irsiy tabiati	2
	Jami	22

Seminar mashg’ulotlarining tavsiya etiladigan mavzulari.

Seminar mashg’ulotida talabalarda treyning o’tkazish metodikalarning mohiyati, psixologik tadqiqotlarni tashkil etish bosqichlari va ularga qo’yiladigan talablar metodikalarni o’tkazish va natijalarni tahlil bo’yicha amaliy ko’nikma va malakalar hosil qiladilar.

Sotsial psixologik treyning ta’limning faol shakli sifatida. Sotsial psixologik treyningni qo’llash shartlari va vazifalari. Treyningni rivojlanish tarixi. Psixoterapiya haqidagi bilimlar. Muloqotga o’rgatishga oid mashqlari tizimi.

Psixologik va pedagogic konsilium o’tkazish texnologiyasi. Munozara metodlari va ularni tashkil etish. O’yin metodlari va ularning ijtimoiy faollikni oshirishdagi roli. Ijtimoiy psixologik faol uslublarni mahalliy sharoitlarda qo’llash.

Ijtimoiy psixologik treyningni tashkil etuvchi shaxslarni tayorlash.

Psixogyenyetika fanining maqsad va vazifalari .

Genetika tarixi.genetika faninng rivojlanish bosqichlari. Genetika fani taraqqiyotiga hissa qo’shgan olimlar.( Inson psixik xususiyatlarining irsiyligi to’g’risidagi tadqiqotlar.qobiliyatlar va iste’dodning irsiy tabiati, tabiiy va tarbiyaviy omillarning o’rganilishida egizaklar metodining ahamiyati. Zamonaviy psixogenetika faning ahamiyati.A.R.Luriyaning genotip –muhit munosabatlarining o’zgarishi to’g’risidagi farazi. Orttirilgan xususiyatlarning nasldan naslga o’tishi. Y.A.Filipchenkotadqiqotlari).

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Psixogyenyetikaning asosiy metodlari. Genetik polimorfizm. Geniologik metod, uning asosiy sxemasi, shajara tuzish. Umumiy va individual muhit. O’gay farzandlar metodi, asosiy sxemasi, kelib chiqish tarixi, zamonaviy dasturlar. Ushbu metod orqali psixologik belgilar o’zgaruvchanligida genotip va muhitning o’zaro ta’sirlashuvini o’rganish.

Psixogenetika –genetika va psixologiya.

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Geneotip va individual psixologik xususiyatlarning shakllanish muhiti

Intelekt. Kognitiv qobiliyat, vositalar. Kreativlik o’qishga bo’lgan qobiliyatning buzilishi.

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara.

Xulq-atvor genetikasi.

Xulq atvor genetikasining vazifalari. Hayvon va odamlarning xulq atvor ko’rinishlarining tarkib topishida genetic va muhit omillarining nisbatini aniqlash. Nerv sistemasi shakllanishini belgilovchi genlar faoliyatini o’rganish. Markaziy nerv sistemasi funksiyalariga ta’sir etuvchi mutant genlar faoliyatini tadqiq qilish. Xulq atvor genetikasini populyatsiya va evolyutsiyasidagi rolini oydinlashtirishdan iborat.

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Inson individualligini psoxogenetik tadqiq etish.

Modifikasion o’zgaruvchanlik . genetic materialning o’zgarishlari mutasiyalar. Xromosom kasalliklarni kelib chiqish mexanizmlari. Autosomlarning son va struktur anomaliyalari. Gen kasalliklari..

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar5,12,13,16,17,18.

Temperament va irsiyat.

Temperament, uning tuzilishi va yosh dinamikasi to’g’risidagi tasavvurlar. Psixologiyaning an’anaviy masalasi-mijoz va xarakterning mushtarakligi –va uni psixogenetik tadqiqotlar doirasida hal etish. Qiyin temperament sindromi uning bolalik davridagi barqarorligi va dastlabki yetuklik davrida aks etishi. Sindromni irsiyat, umumiy va individual muhit tomonidan belgilanadigan komponentlari.

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

DNK irsiyatning asosi sifatida.

Hujayra –hayotning oddiy tuzilishi birligidir.genlarning tuzilishi va genetic axborot.Organizmlarni ko’payishi

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Qobiliyat va istedodning irsiy tabiati

Qobiliyatlar va uni psixogenetik o’rganish. Qobiliyatlar va ularning psixologiyadagi klassifikasiyasi haqida tushuncha.qobiliyatlarning uchta konsepsiyasi. Qobiliyatlarning rivojlanishi va shakllanishi haqida

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar5,12,13,16,17,18.

Ontogenez genetikasi

Ontogenezni genetic asoslari. Ontogenezni genetic dasturi.hujayrada oqsil biosintezini tartibga solish,immunitetning genetic asosi.OITS yoki OITY genetikasi. Xavfli o’smalar kasalliklari genetikasi. Ontogenez metodalri.

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.

Odam genetikasi

Odam genetic ob’yekt sifatida.odam genetikasi faning rivojlanish tarixi.odam rivojlanishining genetic dasturi.genotip o’zgaruvchanlik.

Psixogen kasalliklar: psevdonevrologik sindromlar

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, blis-so’rov, klaster, munozara. Adabiyotlar: 5,12,13,16,17,18.