«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya
Andijon
27-29 oktabr 2021 yil
404
Диск хотира модули, чизиқли адресларни физик хотира
адресларига ўзгартиради, хотира саҳифаларини ҳимоя қилиш билан боғлиқ
адрес текширувларини амалга оширади ва яқинда кирилган саҳифалар
рўйхатини сақлайди.
BIOTIBBIYOT SIGNALLAR VA ULARNING XUSUSIYATLARI
Ibragimov Sanjarbek Salijanovich
Andijon mashinasozlik instituti, doktorant
Biotibbiyot signallar – bu tirik organizmning fiziologik jarayonlarining fizik
ko’rinishlari hisoblanadi. Biotibbiyot signallari fiziologik tizimlarning dinamik
faolligini ko’rsatadi va ularning parametrlari haqidagi ma'lumotlarni tashiydi.
Biotibbiyot signallarinii o’lchash jarayoni bir necha usul bilan amalga oshirilishi
mumkin: invaziv yoki noinvaziv, faol yoki passiv.
Tirik organizmlar bir-biri bilan bog'liq bo’lgan ko’plab tizimlardan iborat -
inson tanasi, masalan, asab, yurak-qon tomir va mushak-skelet tizimlarini va
boshqalarni o’z ichiga oladi. Har bir tizim ko’plab fiziologik jarayonlar uchun javob
beradigan bir nechta quyi tizimlardan tashkil topgan. Masalan, yurak-qon tomir
tizimi muhim vazifani bajaradi - qonni tanadan ritmik ravishda oziqlantiruvchi
moddalarni etkazib berishni ta'minlash, shuningdek qonni kislorod bilan to’ldirish
uchun nafas olish tizimi orqali yuborish.
Yurak, markaziy asab tizimi, tayanch-harakat tizimi, nerv-mushak
o’tkazuvchanlik holati va boshqalarni tavsiflovchi o’zgaruvchan biosignallar eng
katta tashxisiy ahamiyatga ega. Ulardan ba'zilarini qisqacha tahlil qilib chiqamiz.
Elektrokardiografik (EKG) signal - bu yurakning bioelektrik faolligi ta’siri
ostida yuzaga keladigan terining ayrim joylarining elektr potentsialining vaqt
oralig’idagi qiymatlaridir. EKG signallari kardiologik diagnostikasida, shu
jumladan qisqa yozuvlardagi signalni vizual tahlil qilishda, yurak urish tezligining
o’zgaruvchanlik ko’rsatkichlarini aniqlashda ishlatiladi. EKG signalining
amplitudasidagi o’zgarishlar diapazoni 0,3 ... 3,0 mV; signalning chastota diapazoni
- 0,05 ... 300 Gts.
Magnitokardiografik signal - bu yurakning bioelektrik faolligidan kelib
chiqadigan magnit maydonining vaqt oralig’idagi qiymatlaridir. Magnitometrlar
yordamida kontaktsiz qayd qilinadi, ular magnit maydonining intensivligini elektr
signaliga aylantiradi. Magnitokardiografik signal perinatologiyada chastotali
kardiologik diagnostikada, qisqa yozuvlardagi signalni konturli vizual tahlil
qilishda, shuningdek magnit maydonining yurak bo’ylab taqsimlanishini
tasvirlashda ishlatiladi.
Fonokardiografik signal - bu yurakning akustik (tovushli) namoyon bo’lish
vaqt oralig’idagi qiymatlaridir. Yurak proyeksiyasida bemorning ko’kragiga
qo’yilgan mikrofon yordamida va ovoz tebranishlarini elektr signaliga aylantirib
yoziladi. Fonokardiografiya yurak diagnostikasida vizual signalni konturini qisqa
Do'stlaringiz bilan baham: |