«применение современных информационно коммуникационных технологий в проведении реформ в новом узбекистане»

Адабиётлар рўйхати: 
1.
Абдуқодиров А.А., Пардаев А.Х. Масофали ўқитиш назарияси ва 
амалиёти. - Т.: Фан, 2009. - 146 б. 
2.
Узлуксиз таълим тизими учун ўқув адабиётларнинг янги авлодини 
яратиш концепцияси.- Тошкент: Шарқ, 2002. - 20 б. 
3.
Тоштемиров Д.Э. Таълим порталининг таркибий тузилиши ва 
услубий таъминоти. // Касб-ҳунар таълими, 2010. № 2. -. Б. 10-11. 

---

«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya 
Andijon 
 
27-29 oktabr 2021 yil 
274 
DASTURIY TA'MINOTNING XUSUSIYATLARI 
Zulunov Ravshanbek, fizika-matematika fanlari nomzodi, dotsent 
TATU Farg’ona filiali, Farg’ona, O’zbekiston 
Kompyuter dasturi - bu kompyuter tomonidan bajarilishi kerak bo'lgan 
ko'rsatmalar ketma-ketligi. Bunda dasturiy ta'minot kompyuter dasturlari, 
protseduralari va tegishli hujjatlar va ma'lumotlar yig'indisi sifatida belgilanadi. Gap 
shundaki, nafaqat dastur sotiladi (yetkazib beriladi), balki dasturni qanday o'rnatish 
va undan qanday foydalanishni o'rganishingiz mumkin bo'lgan hujjatlar va dasturni 
har xil sharoitda o'rnatish uchun ma'lumotlar (konfiguratsiya fayllari) mavjud 
bo'lishi kerak. Dasturiy mahsulot (dasturiy ta'minot) - bu nafaqat dasturlar, balki 
dasturning to'g'ri ishlashi uchun zarur bo'lgan barcha tegishli hujjatlar va 
konfiguratsiya ma'lumotlari. 
IBM kompaniyasidan taniqli dasturiy ta'minot muhandisi Xarald Mills bergan 
ta'rifga ko'ra, dasturiy ta'minot - bu vaqt o'tishi bilan rivojlanayotgan mantiqiy 
retseptlar to'plami bo'lib, uning yordamida ma'lum bir guruh odamlar ko'p 
protsessorli va tarqatilgan hisoblash qurilmalari tizimini boshqaradi va ishlatadi. 
Ushbu ta'rifda dasturiy ta'minotga xos bo'lgan to'rtta muhim nuqta yoki 
xususiyatni ajratish mumkin: 
1. Dasturiy ta'minot mantiqiy retseptlarni o'z ichiga oladi, Ya'ni nafaqat 
dasturlarning o'zi, balki har xil hujjatlar, shuningdek, ma'lum bir faoliyat jarayonida 
ushbu dasturlardan foydalanadigan odamlar o'rtasidagi munosabatlar tizimi bo’ladi. 
2. Zamonaviy dasturiy ta'minot, qoida tariqasida, bir qancha foydalanuvchilar 
bilan bir vaqtda ishlashga mo'ljallangan bo'lib, ular jismoniy makonda bir -biridan 
sezilarli darajada ajratilishi mumkin. Shunday qilib, dasturiy ta'minot ishlaydigan 
hisoblash muhiti (shaxsiy kompyuterlar, serverlar va boshqalar) tarqatilgan bo’ladi. 
3. Zamonaviy dasturiy ta'minot yordamida hal qilinadigan vazifalar, bu 
vazifalarning har xil ixtisoslashuvi, bajarilgan ishlarning katta miqdori, hamda 
xavfsizlik nuqtai nazaridan, ko'pincha turli xil hisoblash resurslarini talab qiladi. 
Masalan, ma'lumotlar bazasi serveri, dasturlar serveri va boshqalar paydo bo'ladi. 
Shunday qilib, dasturiy ta'minot ishlaydigan hisoblash muhiti ko'p protsessorli bo'lib 
chiqadi. 
4. Dasturiy ta'minot vaqt o'tishi bilan rivojlanadi - xatolar tuzatiladi, yangi 
funktsiyalar qo'shiladi, yangi versiyalar chiqariladi, uning apparat bazasi o'zgaradi. 
Shunday qilib, dasturiy ta'minot - bu texnik, psixologik va ijtimoiy jihatlarni 
o'z ichiga olgan murakkab dinamik tizim. Dasturiy ta'minot mexanik, ijtimoiy, ilmiy 
va boshqalar tomonidan yaratilgan boshqa tizimlardan sezilarli farq qiladi va 
quyidagi xususiyatlarga ega: 
1. Dasturiy ob'ektlarning murakkabligi, bu ularning hajmiga bog'liq. Misol 
uchun, shunga o'xshash funktsiyaga ega bo'lgan yirikroq dasturiy ta'minot bo’lishi 
mumkin (ko'proq foydalanuvchilar, qayta ishlangan ma'lumotlar, ishlash talablari va 
boshqalar). Klassik fan murakkab hodisalarning oddiy modellarini yaratdi va bu 

---