O’zbekiston respublikasisog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

                                          
  
 
 
 
                                         PSIXOLOGIYA
   fanidan 
                                                        
                                                             TEST SAVOLLARI 
 
  
 
1.         
Psixologiya so‟zi qanday ma‟noni bildiradi? 
 
«Psixologiya» so‟zi ikkita grek so‟zlaridan – «psychye» – jon, ruh va «logos» – ta‟limot, degan 
ma‟noni bildiradi 
 
«Psixologiya» so‟zi qadimgi yunon ma‟budasi ismidan olingan   
«Psixologiya» so‟zi ikkita grek «psychye» va «logos» so‟zlaridan olingan bo‟lib, shaxs degan 
ma‟noni anglatadi 
 
to‟g‟ri javob yo‟q 
 
  
 
2.         
Psixologiyaning predmeti nima? 
 

---

 
110 
konkret shaxs, uning jamiyatdagi xulq-atvori va turli ichki kechinmalari, amallari va faoliyatlarining 
o‟ziga xos tarzda ongi tomonidan aks ettirilishidir   
psixika  
Individ  
a va b javoblar to‟g‟ri 
 
  
 
3.         
Psixikaning namoyon bo‟lish shakllari qanday? 
 
bilish jarayonlari 
 
psixik jarayonlar, psixik holatlar 
 
psixik jarayonlar, psixik holatlar, shaxs xususiyatlari 
 
psixik jarayonlar, psixik xususiyatlar 
 
  
 
4.         
Bilish jarayonlariga nimalar kiradi?   
apatiya, qiziquvchanlik, hayratlanish, sezgi, idrok, xotira, ishonchlilik, ijodiy ruhlanish   
sezgi, idrok, xotira, tafakkur, xayol, nutq, diqqat 
 
sezgi, tafakkur, temperement, xarakter, qobiliyatlar, iqtidor, intellekt 
 
emosiya, idrok, xayol, nutq, diqqat, xarakter, intellekt, xulq-atvor, ish uslubi 
 
  
 
5.         
Qaysi javobda psixik holatlar to‟g‟ri berilgan? 
 
emosiya, e‟tiqod, bardamlik, tetiklik, apatiya, qiziquvchanlik, hayratlanish, ishonchlilik, ijodiy 
ruhlanish 
 
apatiya, qiziquvchanlik, hayratlanish, sezgi, idrok, xotira, ishonchlilik, ijodiy ruhlanish   
yo‟nalishlar, temperement, xarakter, qobiliyatlar, iqtidor, intellekt, xulq-atvor, ish uslubi  
emosiya, idrok, xayol, nutq, diqqat, xarakter, intellekt, xulq-atvor, ish uslubi 
 
  
 
 
 
6.         
Qaysi javobda shaxs xususiyatlari ketma-ketiligi to‟g‟ri berilgan?  
emosiya, idrok, xayol, nutq, diqqat, xarakter, intellekt, xulq-atvor, ish uslubi 
 
sezgi, tafakkur, temperement, xarakter, qobiliyatlar, iqtidor, intellekt 
 
yo‟nalishlar, temperement, xarakter, qobiliyatlar, iqtidor, intellekt, xulq-atvor, ish uslubi, mas‟uliyat
 
 
sezgi, idrok, xotira, tafakkur, xayol, nutq, diqqat 
 
7.         
Psixologiyaning fanlaro aloqasini necha blokka bo‟lish mumkin?   
2 ta: ijtimoiy-gumanitar va iqtisodiyot 
 
3 ta; ijtimoiy-gumanitar; tabiiy, aniq va texnika; iqtisodiyot 
 
5 ta; ijtimoiy-gumanitar; tabiiy; aniq; texnika; iqtisodiyot   
4 ta; ijtimoiy-gumanitar; tabiiy; aniq va texnika; iqtisodiyot 
 
  
 
8.         
AQShda muhandis psixolog qanday vazifani bajaradi? 
 
odam va texnika o‟zaro munosabatlariga oid psixologik muammolar bilan shug‟ullanadi  

---

 
111 
odam-texnika ti-zimidagi o‟zaro munosabatlar xususida bilimlarga ega bo‟lib, texnik moslamalarni 
ishlab chiqishda ishtirok etadi 
 
shaxsiy muammolarni hal qilish yuzasidan tavsiyalar berib, testlar o‟tkazadi 
 
muloqot malakalari oshirish, shaxsning o‟z imkoniyatlarini takomillashtirish bo‟yicha treninglar 
o‟tkazadi 
 
  
 
9.         
RFda maktab psixologi qanday vazifani bajaradi?   
shaxsiy muammolarni hal qilish yuzasidan tavsiyalar berib, testlar o‟tkazadi 
 
muvaffiqiyatli o‟qishga xalaqit beruvchi omillarni diagnostika qiladi 
 
maktabdagi o‟quv jarayoniga oid muammolar bilan shug‟ullanib, o‟quv-chilar, ota-onalar va 
o‟qituvchilarga psixologi maslahatlar beradi  
shaxsning usta-novkalari, dunyo-qarashi va biddi-yatlarini, ijtimoiy guruhlararo muno-sabatlarni, 
liderlik masalalarini o‟rga-nadi 
 
  
 
10.       
AQShda iste‟molchilar psixologiyasi bo‟yicha mutaxassisning bajaradigan fuksiyasi qaysi qatorda 
to‟g‟ri berilgan? 
 
maxsus maslahatlar, menejerlarni o‟qitish va tayyorlash bo‟yicha trening-seminarlar tashkil etish, 
tashkilotlarda axborotlar almashinuvining psixologik tomonlarini o‟rganadi 
 
tovarlarning emotsional jihatdan iste‟molbopligini baholaydi, marketing, reklama va mollarning tovar 
qiyofasiga oid muammolarni o‟rganadi 
 
ishlab chiqarish sharoitlarini takomillashtirish hamda xodimlarni tanlash masalalarini o‟rganadi  
psixologiyaning turli aspektlariga oid ma‟ruzalar o‟qiydi   
  
 
 
 
 
 
 
11.       
RFda bolalar psixologining bajaradigan fuksiyasi qaysi qatorda to‟g‟ri berilgan?   
psixologiyaning turli aspektlariga oid ma‟ruzalar o‟qiydi   
inson tug‟ilishidan to qarigunicha bo‟lgan taraqqiyot davrining psixologiyasini o‟rganadi 
 
kichik guruhlar va jamoalar rivojlanishi va psixologiyasini  
bola taraqqiyoti masalalari bilan shug‟ullanib, ota-onalarga maslahat-lar beradi va bola-larni 
maktabga tayyorlaydi  
  
 
12.       
Umumiy psixologiya psixologiyaning qanday sohasini o‟rganadi?  
psixologiyaning barcha masalalarining o‟ziga xos jihatlarini o‟rganadigan maxsus sohasi 
 
turli yoshdagi odamlarning tug‟ilgandan to umrining oxirigacha psixik rivojlanish jarayonini, 
shaxsning shakllanishi va o‟zaro munosabatlari qonuniyatlarini o‟rganadi  
avtomatlashtirilgan boshqaruv sistemalari operatorning faoliyatini, odam-texnika o‟rtasida 
funksiyalarni taqsimlash va muvofiqlashtirishning xususiyatlarini o‟rganadi 
 
jamiyatda tijoratning psixologik sharoitlari, ehtiyojning individual, yoshga oid, jinsga oid 
xususiyatlarini, xaridorga xizmat ko‟rsatishning psixologik omillarini aniqlaydi, modalar 
psixologiyasi kabi masalalarini ko‟radi 
 
  

---

 
112 
 
13.       
Psixologiyaning qanday sohasini iqtisodiy psixologiya o‟rganadi?  
jamiyatda tijoratning psixologik sharoitlari, ehtiyojning individual, yoshga oid, jinsga oid 
xususiyatlarini, xaridorga xizmat ko‟rsatishning psixologik omillarini aniqlaydi, modalar 
psixologiyasi kabi masalalarini ko‟radi 
 
turli vaziyatlarda ishlab chiqarish munosabatlariga kirishish orqali xo‟jalik yuritishni maqsad qilgan 
shaxslar, yaxlit guruh, jamoalarning iqtisodiy tafakkuri hamda iqtisodiy xulq-atvoriga aloqador 
umumiy qonuniyatlar va xatti-harakat mexanizmlarini, ishlab chiqarish munosabatlarining har bir 
xo‟jalik subekti ongida aks etishini o‟rganadi 
 
kishi mehnat faoliyati psixologik xususiyatlarini, mehnatni ilmiy asosda tashkil etishning psixologik 
jihatlarini o‟rganadi   
odamlarning jamiyatdagi birgalikdagi ish faoliyatlari natijasida ularda hosil bo‟ladigan tasavvurlar, 
fikrlar, e‟tiqodlar, hissiy kechinmalar va xulq-atvorlarini o‟rganadi 
 
  
 
14.       
Mehnat psixologiyasi psixologiyaning qanday sohasini o‟rganadi?  
kishining harbiy harakatlar sharoitida namoyon bo‟ladigan xulq-atvorini, boshliqlar bilan ijro 
yetuvchilar o‟rtasidagi munosabatlarning psixologik jihatlarini o‟rganadi   
kishiga ta‟lim va tarbiya berishni psixologik qonuniyatlarini o‟rganishni o‟z predmeti deb biladi
 
 
odamlarning jamiyatdagi birgalikdagi ish faoliyatlari natijasida ularda hosil bo‟ladigan tasavvurlar, 
fikrlar, e‟tiqodlar, hissiy kechinmalar va xulq-atvorlarini o‟rganadi 
 
kishi mehnat faoliyati psixologik xususiyatlarini, mehnatni ilmiy asosda tashkil etishning psixologik 
jihatlarini o‟rganadi   
  
 
 
 
 
 
15.       
Umumiy psixologiyaning asosiy metodlari necha guruhga bo‟linadi? 
 
5 ta 
 
4 ta 
 
6 ta 
 
3 ta 
 
  
 
 
16.       
Kuzatish metodi turlari qaysi qatorda to‟liq berilgan? 
 
tashqi (obyektiv kuzatish), ichki (subyektiv)  
tashqi (obyektiv kuzatish), ichki (subyektiv), erkin kuzatuv, guruh ichida kuzatish, guruh tashqarisida 
kuzatish 
 
erkin kuzatuv, guruh ichida kuzatish, guruh tashqarisida kuzatish   
tashqi (obyektiv kuzatish), ichki (subyektiv), guruh ichida kuzatish, guruh tashqarisida kuzatish  
  
 
17.       
So‟roq metodi turlari qaysi qatorda to‟liq berilgan?  
og‟zaki so‟roq, yozma so‟roq, standartlashtirilgan so‟roq   

---

 
113 
og‟zaki so‟roq, yozma so‟roq  
og‟zaki so‟roq, yozma so‟roq, erkin so‟roq, standartlashtirilgan so‟roq, test-so‟rov 
 
og‟zaki so‟roq, yozma so‟roq, erkin so‟roq, standartlashtirilgan so‟roq 
 
  
 
18.       
Psixologiyada modellashtirish necha ko‟rinish-da bo‟ladi?  
2 ta 
 
3 ta 
 
4 ta 
 
5 ta 
 
  
 
19.       
Tashqi kuzatuv qanday usul?  
kuzatiluvchi xulq-atvorini bevosita tashqaridan turib, kuzatish orqali ma‟lumotlar to‟plash usuli  
birovlarni tashqaridan kuzatishdan farqli, odamning o‟zida kechayotgan biror o‟zgarish yoki hodisani 
shaxsan o‟rganishi maqsadida ma‟lumotlar to‟plash va qayd etish usuli   
nimani, qachon, kim va kimni kuzatish qat‟iy belgilab olinib, maxsus dastur doirasidan chiqmasdan, 
kuzatuv olib borish usuli 
 
biror ijtimoiy hodisa yoki jarayonni o‟rganish usuli  
  
 
20.       
Ichki kuzatuv qanday usul?   
guruhiy jarayonlarning shaxs xulq-atvoriga ta‟sirini o‟rganish 
 
birovlarni tashqa-ridan kuzatishdan farqli, odamning o‟zida kechayotgan biror o‟zgarish yoki 
hodisani shaxsan o‟rganishi maqsadida ma‟lumotlar to‟plash va qayd etish usuli   
biror ijtimoiy hodisa yoki jarayonni o‟rganish usuli  
nimani, qachon, kim va kimni kuzatish qat‟iy belgilab olinib, maxsus dastur doirasidan chiqmasdan, 
kuzatuv olib borish usuli 
 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№ 
 
Test savollari   
A 
 
B 
 
C 
 
D 
 
1.         
Psixologiya tarixi nima? 
 
psixologiya haqidagi ta‟limotning paydo bo‟lishi   
psixolog olimlarning hayoti va ijodi haqidagi fan   
inson taraqqiyotini o‟rganuvchi soha  
insoniyat tomoni-dan hayvonlarga va insonga xos bo‟lgan psixik hayot hodisalari haqidagi bilim-
larning asta-sekin to‟planib borish tarixi 
 
2.         
Psixologiya ta‟limoti qachon va qayerda paydo bo‟lgan?   
ikki yarim ming yil avval Gresiyada  
170 yil avval Amerikada 
 
XVI asrning oxirlarida Rossiyada paydo bo‟lgan 
 

---

 
114 
XVIII asrning oxiri va XX asrning boshlari Angliyada 
 
3.         
Psixologiya atamasi qachon paydo bo‟lgan?  
ikki yarim ming yil   
170 yil avval   
XVIII asrning oxiri va XX asrning boshlaridagina keng qo‟llaniladigan bo‟ldi   
XVI asrning oxirlarida paydo bo‟lib, faqat XVIII asrning oxiri va XX asrning boshlaridagina keng 
qo‟llaniladigan bo‟ldi 
 
4.         
Butun mavjudot zichlashish va siyraklashish qobiliyatiga ega bo‟lgan havodan tashkil topgan, degan 
ta‟limotni kim yaratgan? 
 
Anaksimen 
 
Geraklit-Tyomniy 
 
Empedokl 
 
Demokrit 
 
5.         
Hamma narsa olovdan paydo bo‟ladi va hamma narsa yana olovga aylanadi, degan ta‟limotni kim 
yaratgan? 
 
Sokrat   
Geraklit-Tyomniy 
 
Empedokl 
 
Platon 
 
 
 
 
 
6.         
Dunyoning asosida qandaydir bitta stixiya (suv, havo, tuproq yoki olovdan bittasi) emas, balki to‟rt 
stixiyaning hammasi, ya‟ni suv, havo, tuproq va olov yotadi, degan ta‟limotni kim yaratgan?   
Demokrit 
 
Anaksimen 
 
Platon   
Empedokl 
 
7.         
Odamning tanasi qo‟polroq, ilmoqsimon, g‟adir-budur va sekin harakatlanadigan atomlardan tashkil 
topadi, ruhi esa eng silliq, dumaloq, sirg‟anchiq, binobarin, eng harakatchan atomlardan tashkil 
topadi, degan ta‟limotni kim yaratgan? 
 
Aristotel 
 
Epikur  
Demokrit 
 
Lukretsiy 
 
8.         
Jon moddiy emas, balki ruhiydir: uni sezgi organlari yordami bilan idrok qilish mumkin emas degan 
ta‟limotni kim yaratgan? 
 
Demokrit 
 
Aristotel 
 
Platon   

---

 
115 
Lukretsiy 
 
9.         
Vegetativ, sezuvchi va aqlli ruh turlari haqida ta‟limotni kim yaratdi? 
 
Geraklit-Tyomniy 
 
Lukretsiy 
 
Empedokl 
 
Aristotel 
 
10.       
Jon, ruh yoki aql moddiy bo‟lib, faqat inson tanasiga xos bo‟lgan kuchlarnigina tashkil qiladi, degan 
ta‟limotni kim yaratgan? 
 
Lukretsiy 
 
Avgustin Ipponskiy   
Duns Skott 
 
Abu nasr Forobiy 
 
11.       
Shaxsiy ruh – u miyada bo‟lib, undan badan a‟zolariga asab orqali tarqaladi, degan ta‟limotni kim 
yaratgan? 
 
Avgustin Ipponskiy   
Abu nasr Forobiy 
 
Abu Ali ibn Sino 
 
Al Xorazmiy 
 
 
 
 
 
12.       
1879 yilda nemis olimi Vilgelm Vundt nimaga asos soldi?  
birinchi eksperimental psixologik laboratoriyaga 
 
birinchi klinik shifoxonaga   
birinchi test so‟rovnomasiga   
birinchi psixologiya kitobiga 
 
13.       
Vundtning ta‟sirida AQSHda qanday yo‟nalish paydo bo‟ldi? 
 
strukturalizm   
funktsionalizm 
 
bixeviorizm   
freydizm 
 
14.       
E.Torndayk va D.Uotsonlar asos solgan yo‟nalish nomi nima? 
 
bixeviorizm   
freydizm 
 
strukturalizm   
funktsionalizm 
 
15.       
Geshtald psixologiya negizida paydo bo‟lgan yo‟nalishlar nomi?   
interaktsionizm va kognitivizm 
 

---

 
116 
gumanistik va ekzistentsial psixologiya 
 
bixeviorizm va freydizm 
 
strukturalizm va funktsionalizm 
 
16.       
Bixeviorizmning bosh g‟oyasi qanday formulaga asoaslanadi/  
 
A→R   
S→R   
S→A   
S→O 
 
17.       
Z.Freyd psixik jarayon yoki holatni qanday bosqichlarda sodir bo‟ladi, deb hisoblagan?   
Har qanday psixik jarayon yoki holat ongli va ongsiz bosqichlarda yoki holatlarda ro‟y beradi   
Har qanday psixik jarayon yoki holat ongli, ongoldi va ongsiz bosqich-larda yoki holat-larda ro‟y 
beradi   
Har qanday psixik jarayon yoki holat ong usti va ong osti bosqichlarda yoki holatlarda ro‟y beradi
 
 
hamma javoblar to‟g‟ri 
 
18.       
Freyd ta‟limotiga ko‟ra Id (U) nimani anglatadi?   
psixik energiya-ning o‟ziga xos zahira joyi bo‟lib, undagi jarayonlar inson tomonidan anglanmasa-da 
ongli hayotga ularning ta‟siri katta   
tashqi olam bilan bog‟langan, uning ta‟sirlariga beriluvchan shaxs xususiyatlarini o‟zida mujassam 
etadi   
mavjud ijtimoiy tasavvurlar va xulqiy odatlar 
 
a va b javoblar to‟g‟ri 
 
19.       
Freyd ta‟limotiga Ego (Men) nimani anglatadi? 
 
psixik energiyaning o‟ziga xos zahira joyi bo‟lib, undagi jarayonlar inson tomonidan anglanmasa-da 
ongli hayotga ularning ta‟siri katta   
tashqi olam bilan bog‟langan, uning ta‟sirlariga beriluvchan shaxs xususiyatlarini o‟zida mujassam 
etadi   
mavjud ijtimoiy tasavvurlar va xulqiy odatlar 
 
a va b javoblar to‟g‟ri 
 
20.       
Amaliy psixologiyaning asosiy yo‟nalishlari to‟liq berilgan qatorni toping? 
 
sanoat va ishlab chiqarish sohasi; siyosat sohasidagi psixologiya; oila va nikoh borasidagi tadbiqiy 
ishlar; maorif sohasidagi amaliy ishlar; huquqbuzarlikning oldini olish; marketing xizmatlari 
 
sanoat va ishlab chiqarish sohasi; siyosat sohasidagi psixologiya; maorif sohasidagi amaliy ishlar; 
huquqbuzarlikning oldini olish; xodimlar bilan ishlash 
 
sanoat va ishlab chiqarish sohasi; siyosat sohasidagi psixologiya; oila va nikoh borasidagi tadbiqiy 
ishlar; maorif sohasidagi amaliy ishlar 
 
sanoat va ishlab chiqarish sohasi; siyosat sohasidagi psixologiya; oila va nikoh borasidagi tadbiqiy 
ishlar; maorif sohasidagi amaliy ishlar; huquqbuzarlikning oldini olish 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№ 
 

---

 
117 
Test savollari   
A 
 
B 
 
C 
 
D 
 
1.        
Psixikaning moddiy asosi nima? 
 
nerv sistemasi va bosh miya   
oliy nerv faoliyati va markaziy nerv sistemasi 
 
nerv to‟qimasi  
nerv hujayralari, neyronlar, nerv tolalari 
 
2.        
Kalta o‟simtalari sertarmoq bo‟lib, nima deb ataladi? 
 
dendritlar 
 
neyron  
mielin pardasi  
nerv tolasi 
 
3.        
Mielin pardasi deb nimaga aytiladi?   
neyritning tashqi ikkinchi pardasi 
 
neyritga yopishib turadigan birinchi yog‟simon parda 
 
nerv hujayralari va mielinsiz tolalar to‟plamiga 
 
nerv qo‟zg‟alishini ajratib turuvchi izolyatsiyaga 
 
4.        
Shvann pardasi deb nimaga aytiladi?  
nerv hujayralari va mielinsiz tolalar to‟plamiga 
 
nerv qo‟zg‟alishini ajratib turuvchi izolyatsiyaga   
neyritga yopishib turadigan birinchi yog‟simon parda 
 
neyritning tashqi ikkinchi pardasi 
 
5.        
Neyron nima?  
agar nerv tolasi-ning biron joyiga tegilsa, issiq; so-vuq, elektr toki, ximiyaviy modda-lar va boshqa 
shu kabilar bilan ta‟sir etilsa, yoki qo‟z-g‟atilsa, nerv tola-sining qo‟zg‟atil-gan joyida maxsus 
fiziologik jara-yonlar ro‟y beradi, bunga neyron deyiladi   
oldingi miyaning o‟ng va chap yarim sharlari, neyron deb yuritiladi 
 
nerv hujayrasi, uning o‟simtalari va ularni qoplovchi pardalar birgalikda neyron deb ataladi 
 
hamma javoblar to‟g‟ri 
 
6.        
Nerv hujayralari va mielinsiz tolalar to‟plami nimani tashkil qiladi? 
 
miyaning oq moddasini 
 
nerv tolasini   
miyaning kul rang moddasini  
sinapslar degan maxsus mayda tolachalarini 
 
7.        
Mielinli nerv tolalarining to‟plami nimani tashkil qiladi?   
miyaning kul rang moddasini  

---

 
118 
sinapslar degan maxsus mayda tolachalarini  
nerv tolasini   
miyaning oq moddasini 
 
8.        
Nerv sistemasining qanday maxsus xossalari bor?   
qo‟zg‟aluvchanlik va diffuz nerv sistemasi   
qo‟zg‟aluvchanlik va o‟tkazuvchanlik 
 
diffuz nerv sistemasi   
o‟tkazuvchanlik va diffuz nerv sistemasi 
 
9.        
Umurtqali hayvonlar va odamda nerv sistemasi qanday qismlarga bo‟linadi? 
 
uch qismga – markaziy, periferiya va vegetativ 
 
ikki qismga – markaziy va vegetativ  
ikki qismga – periferiya va vegetativ  
ikki qismga – markaziy va periferiya 
 
10.      
Markaziy nerv sistemasi nimadan tarkib topgan? 
 
oldingi miya, orqa miya 
 
oraliq miya, oldingi miya, orqa miya  
ketingi miya, o‟rta miya 
 
bosh miya bilan orqa miya 
 
 
11.      
Qaysi miya umurtqa pog‟onasining kanalida joylashgan?   
oldingi miya   
orqa miya 
 
ketingi miya   
oraliq miya 
 
12.      
Bosh miya qanday qismlarga bo‟linadi? 
 
ketingi miya, o‟rta miya, oraliq miya, oldingi miya  
ketingi miya, o‟rta miya, oraliq miya, oldingi miya, orqa miya 
 
ketingi miya, o‟rta miya, oldingi miya, orqa miya   
ketingi miya, oraliq miya, oldingi miya, orqa miya 
 
13.      
Ketingi miyaga nimalar kiradi? 
 
uzunchoq miya va miyacha   
uzunchoq miya va Varoliy ko‟prigi   
uzunchoq miya, Varoliy ko‟prigi va miyacha 
 
Varoliy ko‟prigi va miyacha 
 
14.      
Uzunchoq miya, Varoliy ko‟prigi, o‟rta miya va oraliq miya hammasi birgalikda nimani tashkil etadi?
 
 
miya stvoli 
 
oldingi miya   
qadoq modda   

---

 
119 
kulrang modda 
 
15.      
Oldingi miyaning o‟ng va chap yarim sharlari nima asosida o‟zaro birlashadi?   
bosh miya po‟sti 
 
qadoq modda   
kulrang modda 
 
po‟st ostidagi soha 
 
16.      
Nerv sistemasi necha qismga ajraladi? 
 
2; markaziy va periferik nerv sistemasiga 
 
3; bosh, markaziy va periferik nerv sistemasiga 
 
2; bosh va periferik nerv sistemasiga  
nerv sistemasi qismlarga ajratilmaydi 
 
17.      
Odam miyasining o‟rtacha og‟irligi qancha? 
 
2800 gr. 
 
4000 gr. 
 
1400 gr. 
 
1000 gr. 
 
 
 
18.      
Odam bosh miya katta yarim sharlari po‟stlog‟i o‟rtacha qancha neyronlardan tashkil topgan?   
14-15 mlrd. 
 
11-12 mlrd 
 
14-15 mln. 
 
11-12 mln. 
 
19.      
Evolyutsion taraqqiyot bosqichlari nechta?   
2 ta; harakatning instinkniv va intellektual   
2 ta; harakatning individual va intellektual   
3 ta; harakatning instinkniv, individual va intellektual 
 
1 ta; harakatning individual 
 
20.      
Yarim sharlar po‟sti organizmdagi hamma funksiyalarni idora etadi, degan ta‟limotni qaysi olim 
yaratgan? 
 
I.P. Platonov   
I.P. Pavlov 
 
M.G. Davletshin 
 
Aristotel 
 
 
  
№ 
 
Test savollari   
A 
 
B 
 

---

 
120 
C 
 
D 
 
1.   
 
Bilish jarayonlari deganda nima tushuniladi? 
 
shaxsga o‟zini o‟rab turgan atrof-muhitning ma‟lum va muhim xususiyatlarini anglashga, tushunishga 
va ular ustida o‟ziga zarur xulosalar chiqarib, o‟z xulq-atvorini rejalashtirishga imkon beradigan 
jarayonlar 
 
ayni choqda sezgi organlarga ta‟sir etib turgan narsa va hodisalarning aks ettirilishidan iborat bo‟lgan 
psixik jarayondir 
 
kishining o‟z oldiga qo‟yilgan maqsadga erishish uchun ichki va tashqi to‟siqlarni harakat yordamida 
yengish vaqtida vujudga keladigan psixik jarayondir 
 
hamma javoblar to‟g‟ri 
 
2.   
 
Sezgi nima?   
ayni choqda sezgi organlarga ta‟sir etib turgan narsa va hodisalarning aks ettirilishidan iborat bo‟lgan 
psixik jarayondir 
 
kishining o‟z oldiga qo‟yilgan maqsadga erishish uchun ichki va tashqi to‟siqlarni harakat yordamida 
yengish vaqtida vujudga keladigan psixik jarayondir 
 
odamning tegishli sezgi organlariga moddiy olamdagi narsa va hodisalar ta‟sir ko‟rsatgan paytida 
ulardagi ayrim xossalar-ning aks ettirilishi-dan iborat bo‟lgan eng sodda psixik jarayondir 
 
biz ilgari idrok qilmagan predmet va hodisalarni yaratishdan iborat bo‟lgan psixik jarayondir 
 
3.   
 
Eksterotseptor sezgilar berilgan qatorni toping? 
 
ko‟rish, eshitish, hid bilish, ta‟m-maza bilish, teri-tuyish   
organik, og‟riq, harorat, taktil 
 
harakat va kinestik, muvozanat, vibratsiya   
ko‟z, quloq, burun, til, teri 
 
4.   
 
Idrok nima?   
biz ilgari idrok qilmagan predmet va hodisalarni yaratishdan iborat bo‟lgan psixik jarayondir   
ayni choqda sezgi organlarga ta‟sir etib turgan narsa va hodisalarning aks ettirilishidan iborat bo‟lgan 
psixik jarayondir 
 
kishining o‟z oldiga qo‟yilgan maqsadga erishish uchun ichki va tashqi to‟siqlarni harakat yordamida 
yengish vaqtida vujudga keladigan psixik jarayondir. 
 
biz ilgari idrok qilgan narsa va hodisalar obrazini ayni choqda fikran qayta tiklashimizdir 
 
5.   
 
Xayol nima?   
biz ilgari idrok qilgan narsa va hodisalar obrazini ayni choqda fikran qayta tiklashimizdir 
 
biz ilgari idrok qilmagan predmet va hodisalarni yaratishdan iborat bo‟lgan psixik jarayondir 
 
fakt va hodisalarni mavhumlashtirgan, umumlashtirgan holda va vositali ravishda aks ettirishdan, ular 
o‟rtasiga aloqa hamda munosabatlarni aniqlashdan iborat bo‟lgan bilish jarayonidir 
 
odamning tegishli sezgi organlariga moddiy olamdagi narsa va hodisalar ta‟sir ko‟rsatgan paytida 
ulardagi ayrim xossalarning aks ettirilishidan iborat bo‟lgan eng sodda psixik jarayondir 
 
6.   
 
Tasavvur nima? 
 
ayni choqda sezgi organlarga ta‟sir etib turgan narsa va hodisalarning aks ettirilishidan iborat bo‟lgan 
psixik jarayondir 
 

---

 
121 
odamning tegishli sezgi organlariga moddiy olamdagi narsa va hodisalar ta‟sir ko‟rsatgan paytida 
ulardagi ayrim xossalar-ning aks ettirili-shidan iborat bo‟lgan eng sodda psixik jarayondir 
 
kishining o‟z oldiga qo‟yilgan maqsadga erishish uchun ichki va tashqi to‟siqlarni harakat yordamida 
yengish vaqtida vujudga keladigan psixik jarayondir 
 
biz ilgari idrok qilgan narsa va hodisalar obrazini ayni choqda fikran qayta tiklashimizdir 
 
7.   
 
Tafakkur nima? 
 
fakt va hodisalarni mavhumlashtirgan, umumlashtirgan holda va vositali ravishda aks ettirishdan, ular 
o‟rtasiga aloqa hamda munosabatlarni aniqlashdan iborat bo‟lgan bilish jarayonidir 
 
odamning tegishli sezgi organlariga moddiy olamdagi narsa va hodisalar ta‟sir ko‟rsatgan paytida 
ulardagi ayrim xossalarning aks ettirilishidan iborat bo‟lgan eng sodda psixik jarayondir  
biz ilgari idrok qilgan narsa va hodisalar obrazini ayni choqda fikran qayta tiklashimizdir 
 
biz ilgari idrok qilmagan predmet va hodisalarni yaratishdan iborat bo‟lgan psixik jarayondir 
 
8.   
 
Qaysi qatorda analizatorlar to‟g‟ri keltirilgan? 
 
ko‟rish, eshitish, hid bilish, tama-maza bilish, teri-tuyish, kinestik  
ko‟z, quloq, burun, til, teri   
a va b javoblar to‟g‟ri  
ko‟rish, eshitish, hid bilish, tama-maza bilish, teri-tuyish 
 
 
9.   
 
Xotira turlari necha xil?  
 
2 xil   
3 xil   
4 xil   
xotira turlarga bo‟ligmaydi 
 
10.            
 
Tafakkurning bo‟linishi qaysi javobda to‟g‟ri berilgan? 
 
Shakliga ko‟ra – 3 xil, xarakteriga ko‟ra – 2 xil, ijodiyligiga ko‟ra – 2 xil, yangiligiga ko‟ra – 2 xil
 
 
Shakliga ko‟ra – 3 xil, xarakteriga ko‟ra – 2 xil, ijodiyligiga ko‟ra – 4 xil, yangiligiga ko‟ra – 2 xil
 
 
Shakliga ko‟ra – 3 xil, xarakteriga ko‟ra – 4 xil, ijodiyligiga ko‟ra – 2 xil, yangiligiga ko‟ra – 3 xil
 
 
Shakliga ko‟ra – 3 xil, xarakteriga ko‟ra – 2 xil, ijodiyligiga ko‟ra – 2 xil, yangiligiga ko‟ra – 4 xil 
 
11.            
 
Insonni figura va fonda idrok qilishini qaysi kartinadan foydalaniladi? 
 
Siyoh dog‟lari  
Rubin figurasidan 
 
Mona Liza portpetidan 
 
a va b javoblar to‟g‟ri 
 
12.            
 
Diqqatni jalb etishning universal qoidalari nechta va ular qaysilar? 
 
3 ta; kontrast qonuni, qaytaruv qonuni, yangilik qonuni 
 
3 ta; qaytaruv qonuni, yangilik qonuni, ommaviy ta‟sirlanish qonuni 
 
4 ta; kontrast qonuni, qaytaruv qonuni, yangilik qonuni, ommaviy ta‟sirlanish qonuni 
 
3 ta; kontrast qonuni, yangilik qonuni, ommaviy ta‟sirlanish qonuni 

---

 
122 
 
13.            
 
Diqqatning asosan necha xil turi farqlanadi?  
2 xil; ixtiyoriy va beixtiyor   
2 xil; vositali va maqsadli 
 
2 xil; terminal va instrumental  
 
2 xil; jozibali va jozibasiz 
 
14.            
 
Xotiraning samaradorligi nimalarga bog‟liq? 
 
esda saqlashning davomiyligi, esga tushirishning aniqligi bilan 
 
xotiraning sakkiz qonuni bilan 
 
eslab qolishning ko‟lami va tezligi bilan 
 
eslab qolishning ko‟lami va tezligi, esda saqlashning davomiyligi, esga tushirishning aniqligi bilan 
 
15.            
 
Ko‟rgan narsalarini juda yaxshi eslab qoladiganlarning xotirasi qanday?   
ko‟rgazmali-harakatli  
ko‟rgazmali-obrazli   
fenomenal 
 
emotsional 
 
16.            
 
O‟ziga xos jihatlariga ko‟ra odamlar qanday xotira sohiblariga ajratiladi?  
ko‟rgazmali-obrazli, fenomenal, emotsional  
ko‟rgazmali-harakatli, ko‟rgazmali-obrazli, fenomenal, emotsional 
 
so‟z-mantiqiy, fenomenal, emotsional 
 
ko‟rgazmali-obrazli, so‟z-mantiqiy, fenomenal, emotsional 
 
17.            
 
Generatsiya deb nimaga aytiladi? 
 
shaxsning o‟zi o‟ylab topib, o‟zi bevosita bajargan ishlarining esga tushirish hodisasi 
 
kutilmaganda paydo bo‟lgan yangi va yaxshi ma‟lumotning esga tushirish hodisasi 
 
shaxsning u yoki bu turli ma‟lumotlar bilan ishlash malakasi 
 
o‟zlashtirilish lozim bo‟lgan ma‟lumotning xotirada saqlanish bosqichi 
 
18.            
 
Xotiraning nechta qonuni bor? 
 
8 ta; anglanganlik qonuni, qiziqish qonuni, ilgarigi bilimlar qonuni, eslab qolishga tayyorlik qonuni, 
assotsiatsiyalar qonuni, birin-ketinlik qonuni, konstantalik qonuni, tormozlanish qonuni   
7 ta; anglanganlik qonuni, qiziqish qonuni, ilgarigi bilimlar qonuni, assotsiatsiyalar qonuni, birin-
ketinlik qonuni, kuchli taassurotlar qonuni, tormozlanish qonuni   
7 ta; anglanganlik qonuni, qiziqish qonuni, ilgarigi bilimlar qonuni, eslab qolishga tayyorlik qonuni, 
assotsiatsiyalar qonuni, birin-ketinlik qonuni, kuchli taassurotlar qonuni   
8 ta; anglanganlik qonuni, qiziqish qonuni, ilgarigi bilimlar qonuni, eslab qolishga tayyorlik qonuni, 
assotsiatsiyalar qonuni, birin-ketinlik qonuni, kuchli taassurotlar qonuni, tormozlanish qonuni 
 
19.            
 
O‟zlashtirilish lozim bo‟lgan ma‟lumotning xotirada saqlanish bosqichlari necha blokda amalga 
oshadi? 
 
2 ta; qisqa muddatli xotira bloki va uzoq muddatli xotira bloki 
 
2 ta; sensor xotira bloki va uzoq muddatli xotira bloki 
 
3 ta; sensor xotira bloki, qisqa muddatli xotira bloki va uzoq muddatli xotira bloki 
 

---

 
123 
2 ta; sensor xotira bloki va qisqa muddatli xotira bloki  
 
20.            
 
Mnemonika yoki mnemotexnika nima? 
 
tayanch so‟zlarni ajratish vositasi 
 
mantiqiylik yoki anganganlik nuqtai nazaridan xotirada ma‟lumotlarni saqlashga qaratilgan uslub va 
vositalar majmui 
 
eslab qolinishi kerak bo‟lgan narsalarni ma‟no jihatdan guruhlarga bo‟lib turib eslab qolish 
 
o‟zlashtirilish lozim bo‟lgan ma‟lumotning xotirada saqlanishi 
 
 
 
 
 
№ 
 
Test savollari   
A 
 
B 
 
C 
 
D 
 
1.          
Qanday fikrlash jarayoni nazariy tafakkur deb yuritiladi?   
hayot mobaynida o‟qiganlarimiz, ma‟lum shart-sharoitlarda konkret dalillar va nazariy bilimlar 
asosida mushohada qilgan bilim va g‟oyalarimiz asosida yuritgan fikrlash jarayoni 
 
bevosita hayotda va harakatlarimiz mobaynida hosil bo‟lgan fikrlarimizga asoslanadigan 
tafakkurimiz   
inson ongining bilish obyektlari hisoblanmish narsa va hodisalar o‟rtasida murakkab, har tomonlama 
aloqalarning bo‟lishini ta‟minlovchi umumlashgan hamda mavhumlashgan aks ettirish shaklidir
 
 
fikr, g‟oya, aniq yechim bo‟lmaganda, inson miyasining borliqdagi narsa va hodisalar mohiyatini aks 
ettirishi 
 
2.          
Qanday fikrlash jarayoni amaliy tafakkur deb yuritiladi?   
inson ongining bilish obyektlari hisoblanmish narsa va hodisalar o‟rtasida murakkab, har tomonlama 
aloqalarning bo‟lishini ta‟minlovchi umumlashgan hamda mavhumlashgan aks ettirish shaklidir
 
 
hayot mobaynida o‟qiganlarimiz, ma‟lum shart-sharoitlarda konkret dalillar va nazariy bilimlar 
asosida mushohada qilgan bilim va g‟oyalarimiz asosida yuritgan fikrlash jarayoni 
 
fikr, g‟oya, aniq yechim bo‟lmaganda, inson miyasining borliqdagi narsa va hodisalar mohiyatini aks 
ettirishi 
 
bevosita hayotda va harakatlarimiz mobaynida hosil bo‟lgan fikrlarimizga asoslanadigan 
tafakkurimiz 
 
3.          
Ko‟rgazmali-harakat tafakkuri nima? 
 
ko‟rgan-kechirgan narsalar va hodisalarning konkret obrazlari ko‟z oldimizda gavdalangan chog‟da 
ularning mohiyatini umumlashtirib, bilvosita aks ettirishi   
bevosita hayotda va harakatlarimiz mobaynida hosil bo‟lgan fikrlarimizga asoslanadigan 
tafakkurimiz   
odamning real predmetlar xususiyatlarini o‟rganish, ko‟z bilan ko‟rib, bevosita his qilish paytidagi 
fikrlash jarayoni 
 

---

 
124 
so‟zlar, so‟zda ifodalangan bilim, g‟oya va tushunchalarga tayangan holda bevosita idrokimiz 
doirasida bo‟lmagan narsalar yuzasidan chiqargan hukmlarimiz, mulohazalarimiz 
 
4.          
Ko‟rgazmali-obrazli tafakkur nima?  
so‟zlar, so‟zda ifodalangan bilim, g‟oya va tushunchalarga tayangan holda bevosita idrokimiz 
doirasida bo‟lmagan narsalar yuzasidan chiqargan hukmlarimiz, mulohazalarimiz 
 
ko‟rgan-kechirgan narsalar va hodisalarning konkret obrazlari ko‟z oldimizda gavdalangan chog‟da 
ularning mohiyatini umumlashtirib, bilvosita aks ettirishi   
hayot mobaynida o‟qiganlarimiz, ma‟lum shart-sharoitlarda konkret dalillar va nazariy bilimlar 
asosida mushohada qilgan bilim va g‟oyalarimiz asosida yuritgan fikrlash jarayoni 
 
fikr, g‟oya, aniq yechim bo‟lmaganda, inson miyasining borliqdagi narsa va hodisalar mohiyatini aks 
ettirishi 
 
 
 
 
 
 
 
5.          
Mantiqiy tafakkur nima? 
 
so‟zlar, so‟zda ifodalangan bilim, g‟oya va tushunchalarga tayangan holda bevosita idrokimiz 
doirasida bo‟lmagan narsalar yuzasidan chiqargan hukmlarimiz, mulohazalarimiz 
 
fikr, g‟oya, aniq yechim bo‟lmaganda, inson miyasining borliqdagi narsa va hodisalar mohiyatini aks 
ettirishi 
 
ko‟rgan-kechirgan narsalar va hodisalarning konkret obrazlari ko‟z oldimizda gavdalangan chog‟da 
ularning mohiyatini umumlashtirib, bilvosita aks ettirishi   
bevosita hayotda va harakatlarimiz mobaynida hosil bo‟lgan fikrlarimizga asoslanadigan 
tafakkurimiz 
 
6.          
Reproduktiv tafakkur nima?   
fikr, g‟oya, aniq yechim bo‟lmaganda, inson miyasining borliqdagi narsa va hodisalar mohiyatini aks 
ettirishi 
 
shaxsga bir muammo yoki masala yuzasidan birdaniga bir nechta yechimlar paydo bo‟lishi 
 
ko‟rgan-bilgan narsamizni aynan qanday bo‟lsa, shundayligicha, o‟zgarishsiz qaytarish va shu asosda 
fikrlash 
 
masalaning yechimi faqat bitta bo‟lgandagi fikrlash 
 
7.          
Produktiv tafakkur nima? 
 
masalaning yechimi faqat bitta bo‟lgandagi fikrlash  
fikrlash elementlariga yangilik, noyoblik, qaytarilmaslik qo‟shilgandagi tafakkur  
bevosita hayotda va harakatlarimiz mobaynida hosil bo‟lgan fikrlarimizga asoslanadigan 
tafakkurimiz   
shaxsga bir muammo yoki masala yuzasidan birdaniga bir nechta yechimlar paydo bo‟lishi 
 
8.          
Konvergent fikrlash nima?   
masalaning yechimi faqat bitta bo‟lgandagi fikrlash  
u go‟yoki yo‟q joydan bor qilish, ya‟ni oddiygina, jo‟ngina narsalarga boshqacha, birovlarnikiga 
o‟xshamagan tarzda fikrlash   

---

 
125 
shaxsga bir muammo yoki masala yuzasidan birdaniga bir nechta yechimlar paydo bo‟lishi 
 
inson ongining bilish obyektlari hisoblanmish narsa va hodisalar o‟rtasida murakkab, har tomonlama 
aloqalarning bo‟lishini ta‟minlovchi umumlashgan hamda mavhumlashgan aks ettirish shaklidir 
 
9.          
Divergent tafakkur nima? 
 
ko‟rgan-kechirgan narsalar va hodisalarning konkret obrazlari ko‟z oldimizda gavdalangan chog‟da 
ularning mohiyatini umumlashtirib, bilvosita aks ettirishi   
masalaning yechimi faqat bitta bo‟lgandagi fikrlash  
shaxsga bir muammo yoki masala yuzasidan birdaniga bir nechta yechimlar paydo bo‟lishi 
 
odamning real predmetlar xususiyatlarini o‟rganish, ko‟z bilan ko‟rib, bevosita his qilish paytidagi 
fikrlash jarayoni 
 
 
 
 
 
 
 
10.        
Tafakkurning kreaktiv turi nima? 
 
odamning real predmetlar xususiyatlarini o‟rganish, ko‟z bilan ko‟rib, bevosita his qilish paytidagi 
fikrlash jarayoni 
 
u go‟yoki yo‟q joydan bor qilish, ya‟ni oddiygina, jo‟ngina narsalarga boshqacha, birovlarnikiga 
o‟xshamagan tarzda fikrlash   
masalaning yechimi faqat bitta bo‟lgandagi fikrlash  
ko‟rgan-kechirgan narsalar va hodisalarning konkret obrazlari ko‟z oldimizda gavdalangan chog‟da 
ularning mohiyatini umumlashtirib, bilvosita aks ettirishi 
 
11.        
Sun‟iy intellekt nima? 
 
inson tafakkuriga o‟xshatib, uning ishlash tamoyillariga asoslanib yuritilgan va maxsus kompyuter 
dasturlari doirasida ko‟plab muammolarni hal qilishga qaratilgan intellekt 
 
ko‟rgan-kechirgan narsalar va hodisalarning konkret obrazlari ko‟z oldimizda gavdalangan chog‟da 
ularning mohiyatini umumlashtirib, bilvosita aks ettirishi   
so‟zlar, so‟zda ifodalangan bilim, g‟oya va tushunchalarga tayangan holda bevosita idrokimiz 
doirasida bo‟lmagan narsalar yuzasidan chiqargan hukmlarimiz, mulohazalarimiz 
 
inson ongining bilish obyektlari hisoblanmish narsa va hodisalar o‟rtasida murakkab, har tomonlama 
aloqalarning bo‟lishini ta‟minlovchi umumlashgan hamda mavhumlashgan aks ettirish shaklidir 
 
12.        
K.Yung insonlarni fikrlashlariga ko‟ra necha toifaga bo‟lgan? 
 
3 ta; intuitiv, kreativ  va fikrlovchi   
2 ta; intuitiv va fikrlovchi 
 
3 ta; imajitiv, intuitiv va fikrlovchi   
2 ta; intuitiv va imajitiv 
 
13.        
Tafakkur qilish jarayonining mahsullari qaysi qatorda to‟g‟ri berilgan? 
 
tushuncha va hukm    
tushuncha va xulosa   
hukm va xulosa 
 
tushuncha, hukm va xulosa 

---

 
126 
 
14.        
Fikrlash jarayonini ta‟minlovchi operatsiyalar klassifikasiyasi berilgan javobni toping?   
analiz, sintez, mavhumlashtirish, taqqoslash, umumlashtirish 
 
analiz va sintez 
 
mavhumlashtirish va umumlashtirish 
 
analiz, sintez, mavhumlashtirish, umumlashtirish 
 
15.        
Fikran narsa va hodisalarga taalluqli sifat va xususiyatlarni alohida qilib ajratish, tahlil qilish nima?
 
 
sintez   
analiz   
mavhumlashtirish 
 
umumlashtirish 
 
 
 
16.        
Analiz jarayonida ajratilgan qismlarni yana fikran birlashtirish, qo‟shish fanda nima deb yuritiladi?
 
 
mavhumlashtirish 
 
umumlashtirish 
 
sintez   
analiz 
 
17.        
Taqqoslash nima? 
 
fikran narsa va hodisalarga taalluqli sifat va xususiyatlarni alohida qilib ajratish, tahlil qilish 
 
predmetlar va ularga xos bo‟lgan xususiyatlarni fikran bir-biriga solishtirish, umumiy va farq qiluvchi 
jihatlarini topish 
 
umumiy va muhim sifatlariga ko‟ra predmetlarni guruhlashtirish   
analiz jarayonida ajratilgan qismlarni yana fikran birlashtirish, qo‟shish 
 
18.        
Umumlashtirish nima? 
 
analiz jarayonida ajratilgan qismlarni yana fikran birlashtirish, qo‟shish   
umumiy va muhim sifatlariga ko‟ra predmetlarni guruhlashtirish   
predmetlar va ularga xos bo‟lgan xususiyatlarni fikran bir-biriga solishtirish, umumiy va farq qiluvchi 
jihatlarini topish 
 
fikran narsa va hodisalarga taalluqli sifat va xususiyatlarni alohida qilib ajratish, tahlil qilis 
 
19.        
Mustaqil fikrlash ta‟rifi qaysi javobda berilgan? 
 
insonning tevarak atrofda ro‟y beradigan voqea-hodisalarga, avval, ichki nutqda, so‟ngra tashqi 
nutqda munosabat bildirish qobiliyati 
 
insonning tevarak atrofda ro‟y beradigan voqea-hodisalarga ichki nutqda munosabat bildirish 
qobiliyati 
 
insonning tevarak atrofda ro‟y beradigan voqea-hodisalarga tashqi nutqda munosabat bildirish 
qobiliyati 
 
o‟zining va “o‟zgalarning” fikrini tanqidiy baholovchi shaxsning tajribasi 
 
20.        

---

 
127 
Tafakkur va mustaqil fikrlash masalalari bilan shug‟ullangan o‟zbek olimlari qaysi javobda berilgan?
 
 
M.Davletshin, E.G‟oziyev, V.Karimova, Z.Nishonova, R.Sunnatova, I.Krilov 
 
A.Oripov, A.Qodiriy, A.Qahhor, A.Avloniy  
M.Davletshin, E.G‟oziyev, V.Karimova, Z.Nishonova, R.Sunnatova, E.Usmonova 
 
M.Davletshin, A.Yugay, B.Vohidov, A.Petrovskiy, R.Sunnatova, P.Ivanov 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
№ 
 
Test savollari   
A 
 
B 
 
C 
 
D 
 
1.         
Faollik qanday tushuncha va kategoriya sanaladi?   
lotincha “actus” – harakat, “activus” – faol so‟zlaridan kelib chiqqan tushuncha bo‟lib, shaxsning 
hayotdagi barcha xatti-harakatlarini namoyon etishini tushuntiruvchi kategoriyadir 
 
inglizcha “actus” – harakat, “activus” – faol so‟zlaridan kelib chiqqan tushuncha bo‟lib, shaxsning 
hayotdagi barcha xatti-harakatlarini namoyon etishini tushuntiruvchi kategoriyadir 
 
ispancha “actus” – harakat, “activus” – faol so‟zlaridan kelib chiqqan tushuncha bo‟lib, shaxsning 
hayotdagi barcha xatti-harakatlarini namoyon etishini tushuntiruvchi kategoriyadir 
 
frantsuzcha “actus” – harakat, “activus” – faol so‟zlaridan kelib chiqqan tushuncha bo‟lib, shaxsning 
hayotdagi barcha xatti-harakatlarini namoyon etishini tushuntiruvchi kategoriyadir 
 
2.         
Fanda inson faolligining asosan qanday turi farqlanadi? 
 
o‟yin, mehnat va o‟qish 
 
fikrlash va imajitiv faollik 
 
perseptiv va mnemik faollik   
tashqi va ichki faollik 
 
3.         
Tashqi faollik nima?   
bir tomondan u yoki bu faoliyatni bajarish mobaynidagi fiziologik jarayonlar (moddalar almashinuvi, 
qon aylanish, nafas olish, bosim o‟zgarishlari) hamda, ikkinchi tomondan, bevosita psixik jarayonlar, 
ya‟ni aslida ko‟rinmaydigan, lekin faoliyat kechishiga ta‟sir ko‟rsatuvchi omillarni o‟z ichiga 
oladigan faollik 
 
u yoki bu faoliyatni bajarish mobaynidagi fiziologik jarayonlar (moddalar almashinuvi, qon aylanish, 
nafas olish, bosim o‟zgarishlari) o‟z ichiga oladigan faollik 
 
tashqaridan va o‟z ichki istak-xohishlarimiz ta‟sirida bevosita ko‟rish, qayd qilish mumkin bo‟lgan 
harakatlarimiz, mushaklarimizning harakatlari orqali namoyon bo‟ladigan faollik 
 
bevosita psixik jarayonlar, ya‟ni aslida ko‟rinmaydigan, lekin faoliyat kechishiga ta‟sir ko‟rsatuvchi 
omillarni o‟z ichiga oladigan faollik 
 
4.         
Ichki faollik nima? 
 
tashqaridan va o‟z ichki istak-xohishlarimiz ta‟sirida bevosita ko‟rish, qayd qilish mumkin bo‟lgan 
harakatlarimiz, mushaklarimizning harakatlari orqali namoyon bo‟ladigan faollik 
 

---

 
128 
bir tomondan u yoki bu faoliyatni bajarish mobaynidagi fiziologik jarayonlar (moddalar almashinuvi, 
qon aylanish, nafas olish, bosim o‟zgarishlari) hamda, ikkinchi tomondan, bevosita psixik jarayonlar, 
ya‟ni aslida ko‟rinmaydigan, lekin faoliyat kechishiga ta‟sir ko‟rsatuvchi omillarni o‟z ichiga 
oladigan faollik 
 
bevosita psixik jarayonlar, ya‟ni aslida ko‟rinmaydigan, lekin faoliyat kechishiga ta‟sir ko‟rsatuvchi 
omillarni o‟z ichiga oladigan faollik  
u yoki bu faoliyatni bajarish mobaynidagi fiziologik jarayonlar (moddalar almashinuvi, qon aylanish, 
nafas olish, bosim o‟zgarishlari) o‟z ichiga oladigan faollik 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5.         
Qaysi javobda faoliyatga to‟g‟ri ta‟rif berilgan?  
 
inson ongi va tafakkuri bilan boshqariladigan, undagi turli-tuman ehtiyojlardan kelib chiqib, tashqi 
olamni va o‟z-o‟zini o‟zgartirish hamda takomillashtirishga qaratilgan o‟ziga xos faollik shaklidir
 
 
ayni choqda sezgi organlarga ta‟sir etib turgan narsa va hodisalarning aks ettirilishidan iborat bo‟lgan 
psixik jarayondir 
 
kishining o‟z oldiga qo‟yilgan maqsadga erishish uchun ichki va tashqi to‟siqlarni harakat yordamida 
yengish vaqtida vujudga keladigan psixik jarayondir 
 
fakt va hodisalarni mavhumlashtirgan, umumlashtirgan holda va vositali ravishda aks ettirishdan, ular 
o‟rtasiga aloqa hamda munosabatlarni aniqlashdan iborat bo‟lgan bilish jarayonidir 
 
6.         
Tashqi faoliyat nima?  
sof psixologik jarayonlarning kechishidan kelib chiqadigan aqliy faoliyat  
narsa va hodisalarning mohiyati, mazmuniga aloqador materialning eslab qolinishi, esga tushirilishi 
hamda esda saqlab turilishi bilan bog‟liq murakkab faoliyat 
 
shaxsni o‟rab turgan tashqi muhit va undagi narsa va hodisalarni o‟zgartirishga qaratilgan faoliyat
 
 
shaxs individual rivojlanishi jarayonida namoyon bo‟ladigan birlamchi faoliyat 
 
7.         
Ichki faoliyat nima?   
narsa va hodisalarning mohiyati, mazmuniga aloqador materialning eslab qolinishi, esga tushirilishi 
hamda esda saqlab turilishi bilan bog‟liq murakkab faoliyat 
 
sof psixologik jarayonlarning kechishidan kelib chiqadigan aqliy faoliyat  
shaxs individual rivojlanishi jarayonida namoyon bo‟ladigan birlamchi faoliyat   
shaxsni o‟rab turgan tashqi muhit va undagi narsa va hodisalarni o‟zgartirishga qaratilgan faoliyat 
 
8.         
Fanda aqliy harakatlarning qanday ko‟rinishlari farqlanadi? 
 
perseptiv, mnemik, fikrlash, imajitiv  
perseptiv, mnemik,  imajitiv   
mnemik, fikrlash, imajitiv 
 
perseptiv, mnemik, fikrlash 
 

---

 
129 
9.         
Interiorizatsiya jarayoni nima? 
 
tashqi (predmetga yo‟naltirilgan) harakatlarni ongli tarzda bajarish bilan bog‟liq murakkab jarayon
 
 
shaxs xulq-atvorini ichkaridan, ichki psixologik sabablar tufayli boshqarish 
 
tashqi harakatlar asosida shakllangan va motor komponentlardan iborat faollikning psixik 
jarayonlarga o‟tish jarayoni   
inson xulq-atvori, uning bog‟lanishi, yo‟nalishi va faolligini tushuntirib beruvchi psixologik sabablar 
majmui 
 
 
 
 
 
 
 
10.       
Eksteriorizasiya jarayoni nima? 
 
shaxs individual rivojlanishi jarayonida namoyon bo‟ladigan birlamchi faoliyat   
aqlda shakllangan g‟oyalarni bevosita tashqi harakatlarda yoki tashqi faoliyatga ko‟chirilishi   
bevosita psixik jarayonlar, ya‟ni aslida ko‟rinmaydigan, lekin faoliyat kechishiga ta‟sir ko‟rsatuvchi 
omillarni o‟z ichiga oladigan faollik  
tashqi (predmetga yo‟naltirilgan) harakatlarni ongli tarzda bajarish bilan bog‟liq murakkab jarayon 
 
11.       
Faoliyatning klassik turlari qanday?   
o‟yin, mehnat va o‟qish 
 
fikrlash va imajitiv faollik 
 
perseptiv va mnemik faollik   
tashqi va ichki faollik 
 
12.       
R.Nemov har qanday shaxsdagi mavjud ehtiyojlarni necha guruhga ,o‟lgan? 
 
2 ta; fiziologik va jinsiy 
 
2 ta; biologik va ijtimoiy 
 
3 ta; biologik, ijtimoiy va fiziologik   
2 ta; biologik va xavfsizlik 
 
13.       
Motiv nima?   
ma‟lum ehtiyojlarni qondirish bilan bog‟liq faoliyatga undovchi sabab 
 
instinktiv impulslar, biologik tuzatishlar, qiziqishlar, xohish, urinishlar, hayotiy maqsadlar, tuzilish, 
ideallar va shu kabi hodisalarning mohiyatini tushuntiruvci kategoriya 
 
narsa va hodisalarning mohiyati, mazmuniga aloqador materialning eslab qolinishi, esga tushirilishi 
hamda esda saqlab turilishi bilan bog‟liq murakkab faoliyat 
 
A va B javoblar to‟g‟ri 
 
14.       
Motivatsiya nima? 
 
motivlarning birgalikdagi ma‟lum bir iyerarxiyasini vujudga keltiruvchi va shaxsning yo‟na-lishini 
ko‟rsatuvchi omil, shaxsni faoliyatga undovchi sabablar majmui   
axloqiy xatti-harakatlarni aniq maqsadga yo‟naltirilgan turli xil maqsadlar ta‟sirida o‟zgaruvchi 
voqyeliklarni ifodalaydigan kategoriya 
 

---

 
130 
inson xulq-atvori, uning bog‟lanishlari, yo‟nalishi va faolligini tushuntirib beruvchi psixologik 
sabablar majmuni 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
15.       
Motivlarning turlari qaysi qatorda berilgan?  
fiziologik va jinsiy 
 
muvaffaqiyatga erishish va mag‟lubiyatdan qochish 
 
biologik, ijtimoiy va fiziologik 
 
muvaffaqiyatga erishish va tavakkalga tayyorlik 
 
 
 
 
 
16.       
Motivatsiyaga doir tadqiqotlarni o‟tkazgan olimlar kimlar?  
A.Qahhaor, A.Avloniy, A.Oripov 
 
A.Pushkin, L.Tolstoy, I.Turgenov 
 
D.Makklelland, D.Atkinson, X.Xekxauzen   
J.Vasington, A.Lenkolin, B.Obama 
 
17.       
M.Smit attityudni necha komponentga bo‟lgan va qachon?  
2002 y. 3 ta, kognitiv, affektiv hamda konativ 
 
1942 y. 2 ta, kognitiv hamda konativ  
2002 y. 2 ta, kognitiv hamda konativ  
1942 y. 3 ta, kognitiv, affektiv hamda konativ 
 
18.       
Rus olimi V.A.Yadov qanday kontseptsiyani yaratgan? 
 
ijtivoiy tasavvurlar kontseptsiyasi 
 
dispozitsion kontseptsiya 
 
Men-kontseptsiyasi   
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
19.       
V.A.Yadov ustanovkalarni necha bosqichga bo‟lgan va ular qaysilar? 
 
4 ta; elementar ustanovkalar, ijtimoiy ustanovkalar, ba‟zaviy ijtimoiy ustanovkalar, qadriyatlar tizimi
 
 
3 ta; elementar ustanovkalar, ijtimoiy ustanovkalar, ba‟zaviy ijtimoiy ustanovkalar 
 
2 ta; ijtimoiy ustanovkalar, ba‟zaviy ijtimoiy ustanovkalar  
4 ta; elementar ustanovkalar, ijtimoiy ustanovkalar, ba‟zaviy ijtimoiy ustanovkalar, egotsentrik 
ustanovkalar 
 
20.       
G.Ollport ijtimoiy ustanovkaning necha komponentga ajratgan?   
2 ta; kognitiv, affektiv 
 
2 ta; ijtimoiy ustanovkalar, ba‟zaviy ijtimoiy ustanovkalar  
3 ta; kognitiv, affektiv va harakat 
 
2 ta; sotsiotsentrik egotsentrik 
 
 

---

 
131 
№ 
 
Test savollari   
A 
 
B 
 
C 
 
D 
 
1.         
“Homo sapiens” – “aqlli zot” tushunchasini o‟zida ifoda etuvchi jonzotning paydo bo‟lganiga qancha 
bo‟lgan? 
 
taxminan 40 ming yildan oshdi 
 
taxminan 2,5 ming yildan oshdi 
 
taxminan 100 ming yildan oshdi 
 
taxminan 2 ming yildan oshdi 
 
2.         
Ijtimoiy muhit nima?   
har bir shaxsning fe‟l-atvori   
keng ma‟nodagi ijtimoiy-ma‟naviy, siyosiy hamda iqtisodiy muhit 
 
ijtimoiy intizom va tartibning, madaniyatning mufassal ko‟rinishi  
insonning aniq maqsadlar va rejalar asosida faoliyat ko‟rsatadigan dunyosidir 
 
3.         
Shaxs deb nimaga aytiladi?   
yangi tug‟ilgan chaqaloq 
 
balog‟at yoshidagi yigit va qiz 
 
ijtimoiy va shaxslararo munosabatlarning mahsuli, ongli faoliyatning subyekti bo‟lmish individdir
 
 
odam va texnika o‟zaro munosabatlariga oid psixologik muammolar bilan shug‟ullanadigan inson 
 
4.         
V.Karimova har bir shaxsning fe‟l-atvoriga bo‟ladigan ta‟sirning necha xilini ajratgan?   
2 xil; mega va meza bosqichdagi 
 
2 xil; makro va mikro bosqichdagi   
4 xil; mega, makro, meza va mikro bosqichdagi 
 
3 xil; makro, meza va mikro bosqichdagi 
 
5.         
Nativizm yo‟nalishining tarafdorlari kimlar? 
 
Lens, Gruber   
Lokk, Leybnits 
 
Galton, Lokk   
Lens, Lokk 
 
6.         
Yangi tug‟ilgan bola go‟yoki “top-toza taxta” (tabula rasa), unga hayot va undagi talablar o‟zining 
qonuniyatlarini yozadi va bola ularga so‟zsiz bo‟ysunishga majbur, degan g‟oya qaysi oqimga 
tegishli? 
 
nativizm 
 
freydizm 
 
empirizm 
 
bexiovirizm 
 

---

 
132 
7.         
“Egizaklar metodi”ning asoschisi kim? 
 
Gruber  
Galton  
Lokk   
Leybnits 
 
8.         
V.Karimova bo‟yicha mustaqillik g‟oyasini tarkib toptirishning psixologik bosqichlari qanday?  
xohish-istak, e‟tiqod, maslak, qat‟iy ishonch, maqsad 
 
xohish-istak, e‟tiqod, maslak, qat‟iy ishonch 
 
e‟tiqod, maslak, qat‟iy ishonch, maqsad 
 
xohish-istak, e‟tiqod, maslak, qat‟iy ishonch, maqsad va qiziqishlar 
 
9.         
Mafkuraviy targ‟ibotning psixologik mexanizmlari qaysi javobda berilgan? 
 
kommunikator → ma‟lumot → aloqa vositasi  
 
kommunikator → ma‟lumot → aloqa vositasi → auditoriya 
 
kommunikator → ma‟lumot ╞ aloqa vositasi va auditoriya  
kommunikator → ma‟lumot → auditoriya 
 
10.       
Insonning tevarak-atrof voqeyliklariga ishonish mexanizmi qaysi javobda berilgan? 
 
ikkilanish va xavotirlik hissini uyg‟otuvchi ma‟lumotlarga  
tanish narsalar hissiyot uyg‟otadigan voqeya va hodisalarga  
 
obro‟li – avtoritetli shaxslar fikrlariga 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
11.       
Ijtimoiylashuv nima?  
inson tomonidan ijtimoiy tajribani egallash va hayot-faoliyat jarayonida uni faol tarzda o‟zlashtirish 
jarayoni 
 
A va C javoblar to‟g‟ri 
 
har bir shaxsning jamiyatga qo‟shilishi, uning normalari, talablari, kutishlari va ta‟sirini qabul qilgan 
holda, har bir harakati va muomalasida uni namoyon etishi, kerak bo‟lsa, shu ijtimoiy tajribasi bilan 
o‟z navbatida o‟zgalarga ta‟sirini o‟tkaza olishi jarayoni   
ijtimoiy intizom va tartibning, madaniyatning mufassal ko‟rinishi 
 
12.       
Ijtimoiylashuvning qanday turlari bor? 
 
faqat oilaviy ijtimoiylashuv   
oilaviy va iqtisodiy ijtimoiylashuv   
faqat iqtisodiy ijtimoiylashuv  
A va C javoblar to‟g‟ri 
 
13.       
Ijtimoiy institutlar deb nimaga aytiladi? 
 
Ijtimoiy-gumanitar mutaxassislarni tayyorlaydigan oliy o‟quv yurtlari 
 
odam va texnika o‟zaro munosabatlariga oid psixologik muammolar bilan shug‟ullanadigan tashkilot
 
 
ijtimoiylashuv jarayonlarining ro‟y beradigan shart-sharoitlari 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 

---

 
133 
14.       
Shaxsning yo‟nalganligi deb nimaga aytiladi? 
 
ijtimoiylashuv jarayonida shaxs hayot-faoliyatini yo‟naltirib turadigan va real vaziyatlarga nisbatan 
turg‟un, barqaror motivlar majmuiga ega bo‟lishlik  
kishining o‟z oldiga qo‟yilgan maqsadga erishish uchun ichki va tashqi to‟siqlarni harakat yordamida 
yengish vaqtida vujudga keladigan psixik jarayondir 
 
odamning tegishli sezgi organlariga moddiy olamdagi narsa va hodisalar ta‟sir ko‟rsatgan paytida 
ulardagi ayrim xossalar-ning aks ettirilishi-dan iborat bo‟lgan eng sodda psixik jarayondir 
 
shaxsning maqsad sari olg‟a yurishi 
 
 
 
15.       
Shaxs yo‟nalganligining eng muhim tarkibiy qismlari qanday? 
 
mas‟uliyat, maqsadlar va ideallar 
 
qiziqishlar va e‟tiqod  
iymon va dunyoqarash 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
 
 
№ 
 
Test savollari   
A 
 
B 
 
C 
 
D 
 
  
 
1.         
J.Piaje bo‟yicha intellektni rivojlanish bosqichlari qaysi javobda berilgan? 
 
3 xil; sensomotor intellekt bosqichi, konkret operatsiyalarni bajarishga tayyorlash va uni tashkil etish 
bosqichi, formal operatsiyalar bosqichi 
 
2 xil; konkret operasiyalarni bajarishga tayyorlash va uni tashkil etish bosqichi, formal operasiyalar 
bosqichi 
 
5 xil; chaqaloqlik,ilk bolalik, o‟rta yetuklik, qarilik, uzoq umr ko‟ruvchilar 
 
2 xil; sensomotor intellekt bosqichi, konkret operatsiyalarni bajarishga tayyorlash va uni tashkil etish 
bosqichi 
 
  
 
2.         
An‟anaviy yosh davrlari sxemasi qachon va qayerda qabul qilingan? 
 
1965 yili Birlashgan Millatlar Tashkilotining maxsus simpoziumida 
 
1995 yili Birlashgan Millatlar Tashkilotining maxsus simpoziumida 
 
1995 yili Xalqaro Fanlar Akademiyasining maxsus simpoziumida  
1965 yili Xalqaro Fanlar Akademiyasining maxsus simpoziumida 
 
  
 
3.         
Yosh davrlari sxemasida nechta davr qamrab olingan? 
 
10 nf davr 
 
11 nf davr 
 
12 nf davr 
 

---

 
134 
13 nf davr 
 
  
 
4.         
Chaqaloqlik davri qachon?   
erkaklarda ham ayollarda ham 1-10 oy 
 
erkaklarda ham ayollarda ham 1-10 kun 
 
erkaklarda ham ayollarda ham 1-30 kun 
 
erkaklarda ham ayollarda ham 1-5 kun 
 
  
 
5.         
Emiziklik davri qachon? 
 
erkaklarda ham ayollarda ham 10 kundan 1 yoshgacha 
 
erkaklarda ham ayollarda ham 10 oydan 1 yoshgacha 
 
erkaklarda ham ayollarda ham 10 kundan 1,5 yoshgacha   
erkaklarda ham ayollarda ham 10 kundan yarim yoshgacha 
 
  
 
6.         
Ilk bolalik davri qachon? 
 
1 yosh  
1-1,5 yosh 
 
1-2 yosh 
 
1-2,5 yosh 
 
7.         
O‟rta yetuklik davri qachon?  
erkaklarda ham ayollarda ham 22 yoshdan 60 yoshgacha   
erkaklarda 22 yoshdan 60 yoshgacha; ayollarda 21 yoshdan 55 yoshgacha 
 
erkaklarda 22 yoshdan 60 yoshgacha; ayollarda 21 yoshdan 55 yoshgacha 
 
erkaklarda ham ayollarda ham 21 yoshdan 55 yoshgacha   
  
 
8.         
Uzoq umr ko‟ruvchilar davri qachondan boshlanadi? 
 
90 yoshdan o‟tgandan  
80 yoshdan o‟tgandan  
100 yoshdan o‟tgandan 
 
hamma davlatda har xil 
 
  
 
9.         
Shaxs “Men”ini rivojlanish bosqichlari klassifikatsiyasini kim yaratgan?   
B.Qodirov 
 
G‟.Shoumarov 
 
E.Erikson 
 
A.Krilov 
 
  
 
10.       
Shaxsning professional o‟z-o‟zini anglash bosqichlari qanday? 
 
1) bolalar o‟yini; 2) o‟smirlik fantaziyasi; 3) dastlabki kasb-hunarni tanlash 
 

---

 
135 
1) bolalar o‟yini; 2) o‟smirlik fantaziyasi; 3) dastlabki kasb-hunarni tanlash; 4) amaliy qaror qabul 
qilish – kasbni tanlash 
 
1) bolalar o‟yini; 2) o‟smirlik fantaziyasi; 3) amaliy qaror qabul qilish – kasbni tanlash   
1) o‟smirlik fantaziyasi; 2) dastlabki kasb-hunarni tanlash; 3) amaliy qaror qabul qilish – kasbni 
tanlash  
  
 
 
 
 
11.       
Attraktsiya nima? 
 
arabcha attrahere – yoqtirtirish, o‟ziga jalb etish bo‟lib, bu bir insonning boshqa bir insonga ijobiy 
munosabati asosida yoqishi va yoqtirishi, o‟zaro moyillikni tushuntiruvchi emotsional his 
 
ruscha attrahere – yoqtirtirish, o‟ziga jalb etish bo‟lib, bu bir insonning boshqa bir insonga ijobiy 
munosabati asosida yoqishi va yoqtirishi, o‟zaro moyillikni tushuntiruvchi emotsional his 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
lotincha attrahere – yoqtirtirish, o‟ziga jalb etish bo‟lib, bu bir insonning boshqa bir insonga ijobiy 
munosabati asosida yoqishi va yoqtirishi, o‟zaro moyillikni tushuntiruvchi emotsional his 
 
  
 
12.       
Levinson yetuklik davrining bosqichlarini nechtaga bo‟lgan? 
 
8 taga   
9 taga   
10 taga  
7 taga   
  
 
13.       
Hayotiy siklda yetuklikning kulminatsion davrini Levinson qaysi bosqichga qo‟ygan?   
8-bosqich 
 
9-bosqich 
 
10-bosqich 
 
7-bosqich 
 
  
 
14.       
Akmeologiya nima?   
grekcha “akme – cho‟qqi, yuqori pog‟ona, gurkiratuvchi kuch” ma‟nolarini bildiradi    
mohiyatan bu yetuk, barkamol insonlarning rivojlanishi to‟g‟risidagi fandir 
 
ilmu-fanning shunday yangi tarmog‟iki, u insonni o‟z taraqqiyoti dinamikasida, takomili hamda 
hayot-faoliyatining turli bosqichlarida o‟zidagi eng kuchli qobiliyatlarini namoyon qilishining 
kompleks masalalarini o‟rganadi 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
  
 
15.       
“Akmeologiya” tushunchasini birinchi marta fanga kim va qachon olib kirgan?   
1928 yil, D.Karnegi   
1928 yil, N.A.Ribnikov 
 
1988 yil, N.A.Ribnikov 
 
1988 yil, M.V. Gamezo 
 

---

 
136 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
 
№ 
 
Test savollari   
A 
 
B 
 
C 
 
D 
 
  
 
1.         
Faoliyatga nisbatan yondashuvlarga xos xarakter tizimlari qanday? 
 
B va D javoblar to‟g‟ri 
 
mehnat faoliyatida va insonlarga nisbatan munosabatlarda namoyon bo‟ladigan xarakterologik 
xususiyatlar   
shaxsning borliqqa, odamlarga, predmetli faoliyatga hamda o‟z-o‟ziga munosabatini ifodalovchi 
psixologik, subyektiv munosabatlar majmui  
o‟z-o‟ziga munosabatiga aloqador va narsa- hodisalarga nisbatan munosabatlarda namoyon 
bo‟ladigan xarakterologik xususiyatlar 
 
  
 
2.         
Qobiliyat ta‟rifi qaysi javobda berilgan?  
 
shaxsning birоr ishga qоbiliyatlilik, yarоqlilik; birоr ishni bajara оlish, qila оlish хususiyati 
 
odamning turli xil faoliyatdagi ko‟rsatgichlari, yutuqlarini ta‟minlovchi va qiyinchiliklari sabablarini 
tushuntirib beruvchi хususiyati 
 
A va B javoblar to‟g‟ri 
 
to‟g‟ri javob yo‟q 
 
  
 
3.         
Temperament ta‟rifi qaysi javobda berilgan? 
 
insonning turli vaziyatlarda narsa, hodisa, holatlar va insonlarning xatti-harakatlariga nisbatan 
reaktsiyasini tushuntirib beruvchi xususiyatlari majmui 
 
A va D javoblar to‟g‟ri 
 
odamning turli xil faoliyatdagi ko‟rsatgichlari, yutuqlarini ta‟minlovchi va qiyinchiliklari sabablarini 
tushuntirib beruvchi хususiyati 
 
shaxs faoliyati va xulqining dinamik (o‟zgaruvchan) va emotsional-hissiy tomonlarini xarakterlovchi 
individual xususiyatlar majmui 
 
  
 
4.         
Irodaviy sifatlar nima? 
 
insonning turli ijtimoiy vaziyatlardagi faoliyat va harakatlarga ruhan hozirligi va munosabat bildirish 
uslubidan kelib chiqadigan chuqur ichki holati 
 
shaxsning o‟z oldiga maqsad qo‟yib, unga erishish yo‟lidagi qiyinchiliklarni yengishini ta‟minlovchi 
ma‟lum sifatlari majmui 
 

---

 
137 
insonning turli vaziyatlarda narsa, hodisa, holatlar va insonlarning xatti-harakatlariga nisbatan 
reaktsiyasini tushuntirib beruvchi xususiyatlari majmui 
 
shaxsning birоr ishga qоbiliyatlilik, yarоqlilik; birоr ishni bajara оlish, qila оlish хususiyati 
 
  
 
 
 
 
5.         
Shaxsga xos temperament tiplari nechta va ular qaysi javobda berilgan?   
3 ta; flegmatik, xolerik, sangvinik 
 
2 ta; xolerik, sangvinik 
 
4 ta; flegmatik, xolerik, sangvinik, melanxolik 
 
temperament tiplarga bo‟linmaydi 
 
 
 
  
6     
 
Shaxs intellektual salohiyatini shakllanganlik darajalari qanday?   
layoqat, iqtidor va qobiliyat   
talant va iste‟dod 
 
geniy, dohiy   
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
  
 
7.     
 
Qobiliyatlarning psixologik strukturasi necha xil va ular qaysilar?  
2 xil, aqliy va jismoniy 
 
2 xil; umumiy va maxsus 
 
2 xil; anglangan va anglanmagan 
 
2 xil; faol va sust 
 
  
 
8     
 
“Professional – diagnostik so‟rovnoma” (PDS)ning muallifi kim?  
Ye.A. Klimov  
E.G‟. G‟oziyev 
 
Sh.R. Barotov  
B.G. Ananyev  
  
 
9.     
 
“Professional – diagnostik so‟rovnoma” (PDS) da kasblarning yo‟naltirilgan sohasiga ko‟ra necha 
toifaga bo‟lingan? 
 
4 ta; tabiat, texnika, odam, belgilar   
3 ta; tabiat, texnika, belgilar   
5 ta; tabiat, texnika, odam, belgilar, badiiy va ijodiy obrazlar 
 
6 ta; tabiat, texnika, odam, belgilar, badiiy, ijodiy obrazlar  
  
 
10    
 
I.Pavlov temperament xususiyatlarini belgilab beruvchi qanday oliy nerv tizimi xossalarini ajratgan?
 
 

---

 
138 
3 ta; kuchli, muvozanatlashgan va harakatchan 
 
2 ta; kuchli, kuchsiz   
2 ta; muvozanatlashgan va muvozanatsiz 
 
3 ta; kuchli, muvozanatlashgan va inert 
 
  
 
11.       
Nerv jarayonlari va temperament tiplari o‟rtasidagi o‟zaro bog‟liqligiga ko‟ra sangvinik qanday?
 
 
inert   
muvozanatsiz   
muvozanatlashgan 
 
kuchsiz 
 
  
 
16.       
Nerv jarayonlari va temperament tiplari o‟rtasidagi o‟zaro bog‟liqligiga ko‟ra xolerik qanday?   
muvozanatlashgan 
 
kuchsiz 
 
inert   
muvozanatsiz   
  
 
17.       
Nerv jarayonlari va temperament tiplari o‟rtasidagi o‟zaro bog‟liqligiga ko‟ra flegmatik qanday?
 
 
muvozanatsiz   
inert   
kuchsiz 
 
muvozanatlashgan 
 
  
 
18.       
Nerv jarayonlari va temperament tiplari o‟rtasidagi o‟zaro bog‟liqligiga ko‟ra melanxolik qanday?
 
 
kuchsiz 
 
muvozanatlashgan 
 
muvozanatsiz   
inert   
  
 
19.       
Xarakter ta‟rifi qaysi javobda berilgan? 
 
odamning turli xil faoliyatdagi ko‟rsatgichlari, yutuqlarini ta‟minlovchi va qiyinchiliklari sabablarini 
tushuntirib beruvchi хususiyati 
 
insonning turli ijtimoiy vaziyatlardagi faoliyat va harakatlarga ruhan hozirligi va munosabat bildirish 
uslubidan kelib chiqadigan chuqur ichki holati 
 
shaxsning borliqqa, odamlarga, predmetli faoliyatga hamda o‟z-o‟ziga munosabatini ifodalovchi 
psixologik, subyektiv munosabatlar majmui  
shaxsning birоr ishga qоbiliyatlilik, yarоqlilik; birоr ishni bajara оlish, qila оlish хususiyati 
 
  
 
20.       

---

 
139 
Muloqotga kirisha olish qobiliyatiga ko‟ra shaxslar qanday tiplarga ajratiladi?   
ekstrovert va introvert toifali shaxslar 
 
mobil va rigid toifali shaxslar 
 
dominant va tobe toifali shaxslar 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№ 
 
Test savollari   
A 
 
B 
 
C 
 
D 
 
  
 
1.         
Nima uchun aynan bugun insoniy munosabatlar va ularni boshqarish masalasi dolzarb bo‟lib, ijtimoiy 
hayot sirlarini bilishga ehtiyoj kuchaydi? 
 
dunyo miqyosida global tarzda ijtimoiy stereotiplar barham topib, o‟zgara boshlagani uchun 
 
qadriyatlar tizimi o‟zgargani uchun   
A, B va D javoblar to‟g‟ri 
 
insonning o‟zini kimlar bilandir solishtirish, taqqoslash, o‟xshatish tizimida o‟zgarishlar (ijtimoiy 
identifikasiya) ro‟y bergani uchun 
 
2.         
Agressiya deb nimaga aytiladi? 
 
boshqalarga xavf soluvchi yoki ziyon yetkazuvchi har qanday xulq-atvor   
boshqalarni xafa qilish, ularga ziyon yetkazish niyati bo‟lgan xatti-harakatlar 
 
boshqa tirik mavjudodga ziyon yetkazishga qaratilgan, o‟zi unga nisbatan qo‟llanishiga qarshi 
bo‟lgan har qanday xulq-atvor 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
  
 
3.         
Agressiya faolligiga ko‟ra qanday namoyon bo‟ladi? 
 
to‟gridan-to‟gri faol va to‟gridan –to‟gri sust 
 
bilvosita faol va bilvosita sust  
 
A va B javoblar to‟g‟ri 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
  
 
4.         
Agressiyaning qanday turlari bor?   
bilvosita faol va bilvosita sust 
 
jismoniy va verbal 
 
to‟gridan-to‟gri faol va to‟gridan –to‟gri sust 
 
A va C javoblar to‟g‟ri 
 
  

---

 
140 
 
5.         
Zarba berish agressiyaning qanday ko‟rinishi sanaladi? 
 
jismoniy ko‟rinishdagi to‟gridan-to‟gri faol agressiya 
 
verbal ko‟rinishdagi to‟gridan-to‟gri faol agressiya  
jismoniy ko‟rinishdagi to‟gridan-to‟gri sust agressiya 
 
verbal ko‟rinishdagi to‟gridan-to‟gri sust agressiya  
  
 
6.         
Oyoqdan chalish agressiyaning qanday ko‟rinishi sanaladi? 
 
jismoniy ko‟rinishdagi bilvosita faol agressiya 
 
verbal ko‟rinishdagi bilvosita agressiya 
 
jismoniy ko‟rinishdagi bilvosita sust agressiya 
 
verbal ko‟rinishdagi bilvosita agressiya 
 
  
 
7.         
So'zlashishdan bosh tartish agressiyaning qanday ko‟rinishi sanaladi? 
 
verbal ko‟rinishdagi to‟gridan-to‟gri sust agressiya  
jismoniy ko‟rinishdagi to‟gridan-to‟gri sust agressiya 
 
jismoniy ko‟rinishdagi to‟gridan-to‟gri faol agressiya 
 
verbal ko‟rinishdagi to‟gridan-to‟gri faol agressiya  
  
 
 
 
 
8.         
Yomon mish-mishlar, yomon gap so‟zlarni tarqatish agressiyaning qanday ko‟rinishi sanaladi?   
verbal ko‟rinishdagi bilvosita sust agressiya  
jismoniy ko‟rinishdagi bilvosita sust agressiya 
 
verbal ko‟rinishdagi bilvosita faol agressiya  
jismoniy ko‟rinishdagi bilvosita faol agressiya 
 
  
 
9.         
Agressiv xatti-harakatlarning turlari qanday? 
 
pattern xulq-atvor va emotsiya 
 
ochiq va yashirin agressiya   
jismoniy va verbal 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
  
 
10.       
Agressiyaga nazariy yondashuv necha xil bo‟ladi?   
2 xil; falsafiy, fiziologik 
 
2 xil; nazariy, amaliy   
2 xil; biologik, psixologik 
 
2 xil; psixologik, fiziologik   
  
 
11.       

---

 
141 
Agressiyaga biologik jihatdan nazariy yondashuvlar qaysi javobda berilgan?  
 
etologiya, sosiobiologiya, xulq-atvor genetikasi 
 
Freyd psixoanalizi, frustratsion agressiya nazariyasi, kognitiv neoassotsianizm, ijtimoiy munosabatlar 
modeli  
 
frustratsion agressiya nazariyasi, kognitiv neoassotsianizm, qo‟zg‟alishlarni uzatish modeli, ijtimoiy 
munosabatlar modeli   
etologiya, sosiobiologiya, xulq-atvor genetikasi, frustratsion agressiya nazariyasi  
  
 
12.       
Agressiyaga psixologik jihatdan nazariy yondashuvlar qaysi javobda berilgan?   
etologiya, frustratsion agressiya nazariyasi, kognitiv neoassotsianizm, qo‟zg‟alishlarni uzatish 
modeli, ijtimoiy munosabatlar modeli 
 
sosiobiologiya, frustratsion agressiya nazariyasi, kognitiv neoassotsianizm, qo‟zg‟alishlarni uzatish 
modeli, ijtimoiy munosabatlar modeli 
 
Freyd psixoanalizi, frustratsion agressiya nazariyasi, kognitiv neoassotsianizm, qo‟zg‟alishlarni 
uzatish modeli, ijtimoiy munosabatlar modeli 
 
xulq-atvor genetikasi, frustratsion agressiya nazariyasi, kognitiv neoassotsianizm, qo‟zg‟alishlarni 
uzatish modeli, ijtimoiy munosabatlar modeli 
 
  
 
 
 
 
 
 
 
13.       
Аgressiya nima? 
 
boshqalarga jismoniy zarar yetkazadigan, shunday niyat bilan amalga oshiriladigan harakatlar   
kundalik hayotda ro‟y berayotgan voqyea-hodisalarning mohiyatini, ularning sirlarini aniqlash, tahlil 
qilish va ajrata olishga hozirlikning mavjudligi 
 
boshqa tirik mavjudodga ziyon yetkazishga qaratilgan, o‟zi unga nisbatan qo‟llanishiga qarshi 
bo‟lgan har qanday xulq-atvor 
 
shaxsning o‟zini xavotirli, nizoli, murakkab vaziyatlardan olib qochishi bilan bog‟liq harakatlar  
  
 
14.       
Egressiv xulqning shakllanish sabablarini o‟rgangan olimlar kimlar? 
 
boltiqbo‟yilik olimlar P.Dereshkyavichus va L.Yovaysha   
osiyolik olimlar M.Davletshin va S.Jakupov  
rossiyalik olimlar B.Ananyev va G.Andreyeva 
 
barcha javoblar to‟g‟ri 
 
  
 
15.       
Egressiv xulqning shakllanish sabablari qanday? 
 
o‟zgalar tomonidan ijobiy hissiy munosabatning yo‟qligi va o‟zi to‟g‟risidagi bahoning 
o‟zgalarnikidan farq qilishi   
A va C javoblar to‟g‟ri 
 
kuchi yetmaydigan vazifalar va talablarning muntazam qo‟yilishi tufayli paydo bo‟lgan 
mag‟lubiyatdan qo‟rqish holati hamda o‟ziga ishonchmaslik, g‟olib chiqishga ko‟zi yetmaslik, 
jazodan qochish 
 

---

 
142 
hamma bir xil fikr yuritadigan yerda, hech kimning ko‟p o‟ylamasligi