O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti

 1-jadval  Turkistonda  diniy  maktablar,  muallimlar  va  o‘quvchilar  sonining 

o‘sishi (1894- 1911 yillar)

1

 

 

№ 

Yillar 

1894 

1905 

1911 

1 

Diniy makgablar soni 

6445 

6938 

7070 

2 

Muallimlar soni 

6843 

6581 

7143 

3 

O‘^vchilar soni 

90983 

85107 

98469 

 

Jadvaldagi  raqamlardan  ma‘lum  bo‘lishicha,  o‘lkadagi  diniy  maktablar  soni 

1894  -  1911  yillar  oralig‘ida  ortib  bor  gan,  1905  -  1907  yillarga  kelib  esa 

muallimlar hamda o‘quvchilarning soni bir oz kamayib borgan. 

Turkiston  general-gubernatorlari  maktab  va  madrasalar  soni  ko‘payib 

borayotganligini hisobga olib: "Ularning ustidan bir-ikkita shaxs to‘la nazorat qila 

                                                           

1

 Komilov O. O‘zbekiston milliy ta‘limidagi o‘zgarishlar (XX asrning 20-yillari).  – T.: Akademnashr, 2010 . 11-

bet. 

---

 

 

olmaydi", - degan xulosaga kelgan. 1909 yili Turkistonda diniy maktablar ustidan 

doimiy nazorat olib boruvchi maxsus komissiya tuzildi. Komissiya tez orada diniy 

maktablar faoliyati yuzasidan tegishli qoida-larni ishlab chiqdi. Unga ko‘ra, dinmy 

maktablar  faqat  impe-riya  ma‘murlarining  ruxsati  bilangina  ochiladigan  bo‘ldi. 

Bun-dan tashqari, ma‘muriy politsiya idoralari xodimlari zim-masiga barcha diniy 

maktablarni  ro‘yxatga  olish,  shuningdek,  ro‘yxatdan  o‘tmagan  maktablarning 

faoliyat olib borishlariga yo‘l qo‘ymaslik vazifasi ham yuklatildi. 

1916yilning  1  yanvariga  kelib  Turkistonda  7101  ta  maktab,  449  ta  madrasa 

faoliyat ko‘rsatgan.