Ozbekiston respublikasi oliy va

lam in g о ‘ziga xos bo ‘Igan turiga m uam m oli vaziya t deyiladi.
M uam m oli vaziyat — bu o'quvchilarni o'rganilayotgan mavzu
materialidagi fakt va tushunchalaming qanday hosil bo'lishini bilmaslik-
dan ham ana shu mavzu materialining tub mohiyatini olib beruvchi
matematik tushuncha, 
aksiom a va
 teoremalarni o'rganilayotgan mavzu
materialiga tatbiq qila olmaslik paytida vujudga keladigan intellektual
qiynalishdir.
M uammoli vaziyatning roli va ahamiyatini aniqlash o'quvchilarning
tez fikrlash faoliyatini psixologik, pedagogik qonuniyatlarini hisobga
olish asosida o'quv jarayonini qayta qurish muammoli ta’limning asosiy
g'oyasini belgilab beradi. M uam moli ta’limda bilimning deyarli katta
54

---

q ism i o 'q u v c h ila r g a t a y y o r h o ld a b e r ilm a y d i, b a lk i o 'q u v c h ila r lo n m
n id a n m u a m m o li v a z iy a tla r n i m u s ta q il h a l q ila b ilish fa o liy a ti ja rayon id a
c g a lla b o lin a d i.
T a’rif. 
M uam m oli vaziyatlarni h a l qilish asosida hosil qilingan dars
jarayoni m uam m oli t a ’lim deyiladi.
Yuqoridagi mulohazalardan muamm oli ta’lim nazariyasi o'quvchi
intellektual imkoniyatlarini ochib beruvchi rivojlantiruvchi xarakterdagi
ta’lim tashkil qilishning psixologik, pedagogik y o ‘llari va usullarini
tushuntiradigan ta’lim jarayoni ekanligi ko‘rinadi.
M uammoli ta’limda o'qituvchi faoliyati shundan iboratki, u zarur
hollarda eng murakkab tushunchalar m azm unini tushuntira borib
o ‘rganilayotgan mavzu materiali bilan o ‘quvchilar orasida muntazam
ravishda m uam m oli vaziyatlarni vujudga keltiradi, o'quvchilarni