О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Damachchi 
—  Toshkent  shahridagi  Taxtapul  arig`idan  va  Bo`zsuvdan  suv  oluvchi 
ariqning  nomi  Dchchi  ham  deyiladi.  Mahalliy  xalq  ariqning  suvi  sho`r  bo`lganidan  shu  nomni 
berishgan.  Xdqiqatan  ham  «j»  lovchi  o`zbek  shevalarida  «achchiq»ni  «achchiy»  deyishadi.  Bu 
ariq  suvni  pastlikdan  olganligi  sababli  dambalar  yordamida  dimlanib  chiqadi.  Keksa 
otaxonlarning  so`zlariga  qaraganda,  bu  ariqni  Damariq  deb  xdm  yuritishar  ekanlar.  Bu  ariq 
suvini  Damachchi  kanaliga  va  Achchisoyga  quyadi.  Achchisoyning  suvi  hdm  sho`r 
bo`lganligidan shu nomni olganligi shubhasizdir.
 
CHinoz 
—  CHinoz  tarixiy  asarlarda  ilk  bor  CHingizxon  davrida,  ya`ni  O`rta  Osiyoga 
Mo`g`ul-tatarlar  bostirib  kirgan  yili  tilga  olingan.  Ba`zi  bir  tarixiy  ma`lumotlarga  qaraganda, 
Sirdaryo etaklaridagi chin xalqi boyonining bir go`zal qizi bo`lgan va bu go`zal qizga juda ko`p 
kishilar odam qo`ytan, lekin qiz ularni yoqtirmagan. Bir boyning o`g`li bu qizning xusnini ko`rib 
hushini  yo`qotgan  va  bu  qiz  haqiqatan  ham  CHin  nozlik  qiz  ekan  deydi.  Balki  shu  tufayli 
CHinoz  deb  atalgan  bo`lsa  kerak.  Bundan  tashqari,  yana  bir  afsonada  aytilishicha,  CHingiz 
Sirdaryo  etaklaridagi  xalqlar  bilan  bosqinchilik  urushi  olib  borayotganda  bu  erdagi  chin 
qabilasidagi kishilar oz bo`lsa ham botir va qo`rqmas ekanligini aytgan. SHu tufayli CHinoz deb 
atalgandir.  Rashididdinning  «Jomi`  ut-tavorix»  asarida  chinos  degan  Mo`g`ul  qabilasi 
bo`lganligi  eslatiladi,  ehtimol  Mo`g`ul-tatarlar  bostirib  kirib,  shu  erda  chinos  qabilasidan 
tarqagan  qabila  bu  joyda  yashab  qolgandir.  Lekin  bu  hozircha  aniqlangan  emas,  ba`zi  bir 
ma`lumotda chimi oz, dehqonchilik qilsa bo`ladi, ya`ni chim oz so`zidan olingan deyishadi.