O‘zbek tili fonetikasi


ϵ - oldingi qator, lablanmagan e



Download 1,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet62/118
Sana28.09.2021
Hajmi1,31 Mb.
#188327
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   118
Bog'liq
ozbek tili fonetikasi

ϵ - oldingi qator, lablanmagan e unlisining ochiq varianti; akustik jihatdan ǝ va 
e  o‘rtasidagi  tovush,  masalan,  Iqon,  kel,  Xorazm,  gel,  Namangan,  n’mϵs’,  bϵlыg‘ 
kabi. 


62 
 
i  -  odatdagi  turkiy  oldingi  qator,  lablanmagan  i  unlisi.  Singarmonizmli 
shevalarda  fonema  sifatida,  singarmonimni  yo‘qotgan  olovchi  shevalarda  esa  turli 
fonetik sharoitlardagina uchraydi. 
  - indifferent lablanmagan tovush,  u  o‘zining kelib  chiqishi  jihatidan oldingi 
qator  i  va  orqa  qator  ы  unlilarining  konvergensiyasi  (birlashishi)  natijasida  hosil 
bo‘lgan; i va ы o‘rtasidagi bu indifferent tovush shahar shevalarida va shahar tipidagi 
qishloq  shevalarining  ko‘p  qismida  mustaqil  fonema  sifatida  uchraydi,  masalan, 
Toshkent, Qo‘qon, Andijon, Marg‘ilon va shu kabi shevalarda: k’sh’, ‘kk’, b’z, b’l// 
ad. orf. kishi, ikki, biz, bil kabi. 
- turg‘un orqa qator indifferent  unlisi; ammo ы tovushiga teng emas. Shahar 
shevalarida  va  shahar  tipidagi  shevalarda  chuqur  til  orqa  q,  g‘,  h  tovushlari  bilan 
yondosh  kelganda  uchraydi,  masalan,  Toshkent,  Marg‘ilon,  Andijon  va  shu  kabi 
shevalarda: qz, qq, q’sh, psh(t), mx; Turkiston sheasida bu tovush Toshkent, Farg‘ona 
shevalaridagi  kabi    fonemasining  kombinator  varianti  emas,  balki  alohida  fonema 
hisoblanadi: q’zlar, ch’qt’ kabi. 

Download 1,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish