O'quv ishlari bo’yicha prorektor

О‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasidan, 2020 yil, 29-dekabr.

2020 yilda maktab ta’limi tizimini isloh qilish, о‘qituvchilarning mehnat sharoitlarini yaxshilash bо‘yicha muhim ishlar amalga oshirildi. О‘qituvchilarning ish haqi asta-sekin о‘sib bormoqda, ularning ishini rag‘batlantirishning yangi mexanizmlari joriy etilmoqda. Dastlab, 11 yillik maktab tizimi tiklandi.

Ilg‘or xorijiy tajribani hisobga olgan holda, о‘quvchilarning individual qobiliyatlarini aniqlash nuqtai nazaridan xalq ta’limi sohasidagi ta’lim standartlari va о‘qitish uslublari qayta kо‘rib chiqildi. Farzandlarimizning iste’dodi va salohiyatini yoshligidanoq rо‘yobga chiqarish, ularning barkamol rivojlanishi uchun barcha say-harakatlarini amalga oshirish, mavjud imkoniyatlarni ishga solgandagina, mamlakat buyuk ajdodlarimiz singari kо‘plab yetuk shaxslarni tarbiyalashga qodir bо‘ladi.
"Biz uchun ta’lim va tarbiya eng muhim masala, bizning baxtimiz, hayotimiz va taqdirimiz uning yechimiga bog‘liq", deb ta’kidlagan edi Abdulla Avloniy. Ushbu dono sо‘z bugungi kunda har qachongidan ham dolzarbdir.
2020 yilda 1,7 trillion sо‘mlik byudjet mablag‘lari hisobidan 36 ta yangi maktab qurildi, 211 ta maktab kapital ta’mirlandi. Shuningdek, 55 ta xususiy maktabni yaratish, ularning umumiy sonini 141 taga yetkazish kо‘zda tutilgan.
2020 yilda byudjet xarajatlarini kamaytirish hisobiga maktablarni о‘quv mebellari va kompyuterlar bilan ta’minlash uchun qо‘shimcha 50 milliard sо‘m ajratildi. Bunday ijobiy tajriba bizning amaliyotimizda birinchi marta qо‘llanilganligini alohida ta’kidlash lozim.
Faoliyatida aniq natijalarga erishgan, katta pedagogik mahoratga va tegishli malakaga ega о‘qituvchilar uchun progressiv ish haqi tizimi joriy etildi.
Maktab о‘quv dasturlari ilg‘or xorijiy tajribalar asosida takomillashtirildi, о‘quv yuki va о‘rganilayotgan fanlar qayta kо‘rib chiqildi, ular xalqaro standartlarga muvofiqlashtirildi, darsliklar va о‘quv adabiyotlarining sifati yaxshilandi.
Yaqinda - 2021 yilda О‘zbekistonda maktab ta’limini baholash xalqaro tizimini joriy etishga tayyorgarlik kо‘rish uchun 348 ta asosiy maktablar aniqlandi, 6 mingdan ziyod о‘qituvchilarning malakasi oshirildi.
2020 yildan boshlab, butunlay yangi kasb-hunar ta’limi tizimi joriy etilmoqda, 340 ta kasb-hunar ta’limi, 147 ta kollej va 143 ta texnik maktab tashkil etiladi.
Tizimning keyingi bо‘g‘ini - oliy ta’lim sohasida katta islohotlar amalga oshirildi. Faqatgina 2018-2020 yillar mobaynida 43 ta yangi oliy о‘quv yurtlari, shu jumladan 28 ta mahalliy va 15 ta xorijiy universitetlarning filiallari ochildi, ularning umumiy soni 121 taga yetdi. 2020 yilda bitta institut universitetga, ikkitasi filial institutga va bittasi oliy maktab – akademiyaga aylantirildi.
Kadrlar malakasining xalqaro mehnat bozori talablariga muvofiqligini ta’minlash maqsadida mamlakatda deyarli 9 mingta mutaxassislik bо‘yicha kadrlar tayyorlashga imkon beradigan Milliy malaka tizimi ishlab chiqildi.
Mamlakatda oliy ma’lumot olishga, о‘z-о‘zini rivojlantirishga intilgan va hayotini ilm bilan bog‘lashni istagan yoshlar uchun barcha sharoitlar yaratilgan. Shu munosabat bilan, maktab bitiruvchilarini oliy ma’lumot bilan qamrab olish 2020 yilda 25 foizga, kelajakda esa 50-60 foizgacha yetkazildi.
Chet el tajribasi asosida oliy ta’lim standartlari takomillashtirildi, uning yо‘nalishlari va о‘rganilayotgan fanlarning tarkibi qayta kо‘rib chiqildi. Olingan mutaxassislik bilan bog‘liq bо‘lmagan fanlarning soni ikki baravarga qisqartirildi.
2020-2021 о‘quv yilidan boshlab birinchi bosqich talabalari oliy о‘quv yurtlarida kredit-modulli tizimga о‘tmoqdalar. 2020 yildan boshlab о‘qituvchilarni о‘qitishning 6 yо‘nalishi bо‘yicha 3 yillik о‘qish muddati belgilandi.
Oliy о‘quv yurtlariga bosqichma-bosqich akademik va moliyaviy mustaqillik beriladi. 10 ta universitet 2020 yilda о‘zini о‘zi moliyalashtirishga о‘tadi. Bundan tashqari, kamida 5 ta universitet tanlov asosida tanlab olingan va ularni о‘zgartirish xorijning yetakchi universitetlari bilan birgalikda boshlanadi.
Mamlakatni rivojlantirish uchun zarur bо‘lgan yetakchi xorijiy о‘quv markazlarida kadrlarni tayyorlash va malakasini oshirish uchun "El-yurt umidi" ("Mamlakat va xalqning umidi") jamg‘armasi tashkil etildi. 2020 yilda “El-yurt umidi” jamg‘armasi orqali 700 dan ortiq olimlar, professorlar va о‘qituvchilar ilmiy izlanishlar olib borish va о‘z malakalarini oshirish uchun xorijga jо‘natildi.
Mamlakatimizda madaniyat va san’at muassasalariga alohida e’tibor qaratilmoqda, ularning moddiy-texnik bazasini mustahkamlash choralari kо‘rilmoqda. Shunday qilib, 2020 yilda byudjet mablag‘lari hisobidan 22 teatr va madaniyat muassasalarining binolari qad rostladi va rekonstruksiya qilindi. Shuningdek, davlat-xususiy sheriklik asosida 20 madaniyat va istirohat bog‘lari ochildi.
Mamlakat madaniy hayotida ham ulkan о‘zgarishlar yuz bermoqda. Birinchi Xalqaro maqom san’ati forumi Shahrisabzda, Baxshilik san’atining xalqaro festivali Termizda muvaffaqiyatli о‘tkazildi.
Samarqandda har ikki yilda bir marta bо‘lib о‘tadigan "Sharq taronalari" xalqaro musiqa festivali noyob klassik san’atimizni butun dunyoga namoyish etmoqda.
Shu bilan birga, 2019 yil sentabr oyida birinchi marta Qо‘qonda Xalq amaliy amaliy san’ati festivali bо‘lib о‘tdi.
Ma’naviyat va ma’rifat sohasidagi bu ish vatanparvarlik tarbiyasi bilan uzviy bog‘liqdir, sharaf masalasidir. Yuksak ma’naviyat va axloqqa ega bо‘lgan kishi, albatta, doimo Vatanga muhabbat bilan yashaydi.
Mavjud vaziyatni hisobga olgan holda, mamlakatimiz iqtisodiyotini jadal rivojlantirish va investitsiya jozibadorligini oshirish maqsadida biz soliq siyosatini takomillashtirish Konsepsiyasini qabul qildik.
Uni tayyorlash uchun juda kо‘p ishlar qilindi. Konsepsiya loyihasi mamlakatda ishbilarmon doiralar, xalqaro moliya institutlari va nufuzli ekspertlar ishtirokida keng va keng jamoatchilik muhokamasidan о‘tdi.
Ushbu Konsepsiya asosida davlatning soliq siyosatida muhim о‘zgarishlar qilinmoqda. Hozirgacha amal qilib kelayotgan daromad solig‘ining maksimal 22,5 foiz stavkasi о‘rniga jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i stavkasi 12 foiz miqdorida joriy etildi va 8 foiz sug‘urta badallari bekor qilindi.
Yagona ijtimoiy tо‘lovning yuqori stavkasi 25 foizdan 12 foizgacha pasaytirildi.
Byudjetdan tashqari pensiya jamg‘armasi, maqsadli yо‘l va ta’lim fondlariga 3,2 foiz miqdorida majburiy ajratmalar bekor qilindi.
Bojxona tо‘lovlari stavkalari qayta kо‘rib chiqildi va bojlar hajmi deyarli 3500 turdagi tovarlarga qisqartirildi, 800 ga yaqin turdagi tovarlarga aktsiz solig‘i stavkalari pasaytirildi.
О‘zbekistonda ishlab chiqarilmaydigan va ishlab chiqarishni tashkil etish uchun chetdan olib kelinadigan xom ashyo, uskunalar va mashinalar davlat bojiga tortilmaydi.
Xо‘jalik yurituvchi sub’ektlarning moliyaviy-xо‘jalik faoliyati bо‘yicha rejali tekshirishlar bekor qilindi. 138 turdagi litsenziya va ruxsat olish uchun talablar soddalashtirildi, ulardan 42 tasi tо‘liq bekor qilindi.
Turizmni jadal rivojlantirish, sohada kо‘rsatilayotgan xizmatlar sifatini yanada oshirish, hududlarning turistik salohiyatidan samarali foydalanish va ish о‘rinlari yaratish hamda yangi milliy sayyohlik mahsulotlarini shakllantirish bо‘yicha maqsadli ishlar davom etmoqda.
Shunday qilib, о‘tgan davr mobaynida О‘zbekiston ming yillik rivojlanishning global maqsadlari bilan uyg‘unlikda milliy rivojlanish maqsadlariga erishdi. Shu bilan birga, respublikaning eng muhim yutuqlari qatorida shuni ta’kidlash mumkinki, jahon iqtisodiyotining beqarorligi bilan bog‘liq barcha qiyinchiliklarga qaramay, О‘zbekiston rivojlanishning eng muhim maqsadlari: tarkibiy islohotlarga asoslangan iqtisodiy о‘sish va aholining barcha qatlamlari farovonligini oshirish о‘rtasidagi muvozanatni ta’minlashga muvaffaq bо‘ldi.